Z cyklu flota PRCiP ... cz. 20 - SM-PRC-102

 

SM-PRC-102 (IMO 8937534, MMSI: 261002060, Sygnał wywoławczy: SPG2914, bandera: Polska) – szalanda motorowa projektu SM-660, zbudowana przez stocznię Płocka Stocznia Rzeczna dla Przedsiębiorstwa Robót Czerpalnych i Podwodnych. 28.02.2002 – podczas cumowania przy nabrzeżu Postojowym Wschodnim we Władysławowie, w burtę jednostki na wysokości śródokręcia uderzył opuszczający port kuter Koł-19, powodując uszkodzenie poszycia.

*     *     *

SM-PRC-102 (IMO 8937534, MMSI: 261002060, Call sign: SPG2914, flag: Poland) – a project SM-660 motor hopper barge, built by the shipyard Plock River Shipyard from Plock for the Polish shipowner Przedsiebiorstwo Robot Czerpalnych i Podwodnych (Dredging & Underwater Works Co Ltd). 28.02.2002 – during mooring at the Postojowe Wschodnie quay in Władysławowo, in the midship of the unit hit cutter KOŁ-19, causing damage to the plating.

*     *     *

Jednostki projektu SM-660 / SM-660 project units:
SM-PRC-101	numer budowy / yard number: SM-66-/613, zdanie / delivery date: 30.09.1973, los / fate: w służbie / in service
SM-PRC-102	numer budowy / yard number: SM-660/614, zdanie / delivery date: 30.09.1973, los / fate: w służbie / in service
SM-PRC-103	numer budowy / yard number: SM-660/615, zdanie / delivery date: 04.12.1973, los / fate: w służbie / in service
SM-PRC-104	numer budowy / yard number: SM-660/616, zdanie / delivery date: 04.12.1973, los / fate: w 2005 r. sprzedana i przemianowana na: / in 2005 sold and renamed to: PRAAM 1 (Vikerkaar Transport OU)
SM-PRC-105	numer budowy / yard number: SM-660/617, zdanie / delivery date: 25.04.1974, los / fate: w służbie / in service
SM-PRC-106	numer budowy / yard number: SM-660/618, zdanie / delivery date: 29.07.1974, los / fate: w służbie / in service
SM-PRC-107	numer budowy / yard number: SM-660/619, zdanie / delivery date: 30.09.1974, los / fate: w służbie / in service
SM-PRC-108	numer budowy / yard number: SM-660/620, zdanie / delivery date: 30.09.1974, los / fate: w służbie / in service
SM-PRC-109	numer budowy / yard number: SM-660/629, zdanie / delivery date: 30.06.1975, los / fate: w 2006 roku sprzedana i przemianowana na: / in 2006 sold and renamed to: PAULUS (Emarine Ltd.)
SM-PRC-110	numer budowy / yard number: SM-660/630, zdanie / delivery date: 12.01.1976, los / fate: w służbie / in service
SM-PRC-111	numer budowy / yard number:SM-660/631, zdanie / delivery date: 21.04.1976, los / fate: w 2006 roku sprzedana i przemianowana na: / in 2006 sold and renamed to: SAULUS (Emarine Ltd.)
SM-PRC-112	numer budowy / yard number: SM-660/632, zdanie / delivery date: 30.04.1976, los / fate: w służbie / in service

*     *     *

Dane techniczne / Technical data:
Wyporność / Displacement:	538 GT / 1068 DWT
Wymiary (d. x s. x z.) / Dimensions (l. x b. x d.):	58,01 x 9,50 x 3,35 m
Kadłub / Hull:	złożony z dwóch części połączonych zawiasowo i rozchylanych hydraulicznie / composed of two parts hingedly connected and hydraulically unfoled
	materiał: / material: stal, spawany / steel, welded
	pokłady ciągłe / continuous decks: 1
Napęd / propulsion: spalinowy / diesel,	2 x 4 suwowe 6 cylindrowe silniki diesla / 2 x 4 stroke 6 cylinders diesel engines: SM-PRC-101: Scania D993M o łącznej mocy / with total power 390 kW / 530 KM SM-PRC-102, …105, …106, …107, …110, …112: Scania DI1259M o łącznej mocy / with total power 442 kW / 601 KM SM-PRC-103, …108,: Scania DI960M o łącznej mocy / with total power 4480 kW / 609 KM
	2 x 4 suwowe 12 cylindrowe silniki diesla / 2 x 4 stroke 12 cylinders diesel engines: SM-PRC-104/PRAM1, …109/PAULUS, …111/SAULUS: Deutz BF 12L714 o łącznej mocy / with total power 383 kW / 521 KM
	2 sterośruby / 2 rudder propellers
Prędkość / Speed:	pusty / empty: 7,8 węzła / knots
	załadowany / loaded : 5,0 węzłów / knots
Ładownia / Cargo hold:	1
Pojemność ładowni / Cargo hold capacity:	600 m3
Wyposażenie nawigacyjno – komunikacyjne / Navigation and communication equipment:	radar
	echosonda / echo sounder
	GPS
	TKF FM
	radiotelefon z DSC / radiotelephone with DSC
Załoga / Crew:	6 os. / pers.

 

*     *     *

Poniżej zdjęcia szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 08.04.2018, autor: Pan Jerzy Makieła  (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 08.04.2018, author: Mr. Jerzy Makieła (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia szalandy SM-PRC-102, Gdynia 28.04.2018  (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the hopper barge SM-PRC-102, Gdynia 28.04.2018 (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia szalandy SM-PRC-102 i pogłębiarki KRAKEN, Gdynia 15.09.2018 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the hopper barge SM-PRC-102 and a dredger KRAKEN, Gdynia 15.09.2018 (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, baza PRCiP, Gdańsk 07.04.2019 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, PRCiP base, Gdansk 07.04.2019 (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 22.05.2019, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 22.05.2019, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 03.08.2019, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 03.08.2019, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 08.03.2020, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 08.03.2020, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 08.03.2020, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 08.03.2020, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 15.06.2020, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 15.06.2020, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).
 

Poniżej zdjęcia szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 14.07.2020, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 14.07.2020, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

 
Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 02.08.2020, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 02.08.2020, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 15.08.2020, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 15.08.2020, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 24.08.2020, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 24.08.2020, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 14.09.2020, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 14.09.2020, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

 

 

Poniżej zdjęcia szalandy SM-PRC-102, Gdańsk 01.05.2023, autor Pan Waldemar Danielewicz, Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the hopper barge SM-PRC-102, Gdansk 01.05.2023, author Mr. Waldemar Danielewicz, Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

 

Poniżej zdjęcia szalandy SM-PRC-102, Gdynia 12.05.2024, autor Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the hopper barge SM-PRC-102, Gdynia 12.05.2024, author Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

 

Poniżej zdjęcie szalandy SM-PRC-102, Gdynia 30.06.2024, autor Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the hopper barge SM-PRC-102, Gdynia 30.06.2024, author Mr. Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photo).

 

 

*     *     *

Bibliografia / Bibliography:

Katastrofy i wypadki morskie floty pomocniczej PMH (1926 – 2016), Ryszard Leszczyński, Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk 2017

https://www.dredgepoint.org/dredging-database/owners/prcip-spz-oo-dredging-underwater-works-co-ltd

https://www.prs.pl

 

 

 

Z cyklu muzea morskie/jednostki muzealne ... cz. 33 - Miniaturowy okręt podwodny HMS X-24

HMS X 24 – brytyjski miniaturowy okręt podwodny typu X-20 zbudowany w 1943 roku przez brytyjską stocznię Marshall, Sons and Co. Ltd. w Gainsborough. Dowódcami jednostki byli porucznicy: Max.H. Shean Royal Australian Naval Volunteer Reserve (RANA) i H. „Percy” Westmacott DSC Royal Navy (RN). HMS X 24 tak jak i jego bracia przeznaczony był do skrytych działań przeciwko wrogiej infrastrukturze na akwenach głównie zamkniętych trudno dostępnych dla większych okrętów. W rejon planowanej akcji jednostka (ze względu na ograniczony zasięg jak i dzielność morską) była holowana przez większy okręt  podwodny (typu T lub S), by następnie po dotarciu na pozycję wyjściową i obsadzeniu właściwą załogą (płynęła ona na pokładzie okrętu matki, zaś X był obsadzony przez tzw. załogę przelotową) przystąpić do realizacji zadania, po którego zakończeniu miała powrócić na miejsce ponownego spotkania. Eksponowany w Gosport HMS X 24 miał szczęście wziąć udział w dwóch zakończonych pomyślnie operacjach skierowanych przeciwko infrastrukturze stoczniowej okupowanego przez Niemców norweskiego portu w Bergen. Pierwsza z nich rozpoczęła się  22 marca 1944 roku, kiedy to HMS X 24 udał się do bazy w Scapa Flow na Orkadach, gdzie miał przygotować się do Operacji Guidance (jej celem był pływający dok stoczni w Bergen-Laksevaag). 9 kwietnia okręt podwodny HMS SPECTRE z HMS X 24 na holu, eskortowany dodatkowo przez okręt bazę HMS ALECTO udał się na Szetlandy. Dwa dni później, 11 kwietnia obie jednostki podwodne opuściły Szetlandy, by po spokojnym rejsie dotrzeć w rejon Feje – północnego wejścia do Bergen. Wyznaczona do wykonania tego zadania załoga operacyjna HMS X 24 składała się z: dowódcy porucznika M.H. Sheana, podporucznika J. Brooksa, podporucznika F. Ogdena oraz mechanika V. Colesa. 12 kwietnia o godzinie 20:50 idący na powierzchni X wszedł na wody Fejesen, zbierając po drodze cenne dla wywiadu informacje dotyczące m.in.  stanowisk reflektorów czy też znaków nawigacyjnych. Następnego dnia o godzinie 02:30, w pobliżu latarni morskiej Kalvenoes HMS X 24 zszedł w zanurzenie, kontynuując dalszy marsz na głębokości peryskopowej, idąc zachodnią odnogą Byfjordu, gdzie napotkano duży ruch jednostek nawodnych m.in. jeden uzbrojony trawler przepłynął w bliskiej odległości od okrętu na szczęcie go nie wykrywając. O 07:30 dotarto do Bergen, po czym skierowano się w stronę wejścia do Puddefjordu. O godzinie 08:00 zaobserwowano odległy 850 metrów cel, który w tym momencie był zanurzony i pusty oraz częściowo zasłonięty przez rufę dużego statku handlowego cumującego na skrajnym krańcu północnej strony nabrzeża węglowego. Poza tym w trakcie prowadzonej obserwacji celu nie dostrzeżono żadnych, chroniących  go, zagród sieci przeciwtorpedowych. O godzinie 08:39 wykonano próbne podejście przepływając pod czymś, co załoga uznała za dok. Dziewięć minut później (08:48) całkowicie pewien, zlokalizowania celu porucznik Shean z powrotem poprowadził swój X24 pod coś, co uważał za dok, po czym  na jego obu końcach podłożył po jednym ładunku wybuchowym. W rzeczywistości wybranym celem ataku był nie dok a cumujący przy nabrzeżu węglowym duży niemiecki statek handlowy BARENFELS. Po wykonaniu zadania HMS X 24 niezwłocznie rozpoczął marsz powrotny, wychodząc o 21:30 z powrotem na powierzchnię. W chwili wynurzenia powietrze wewnątrz jednostki było tak cuchnące, że cała jej załoga znajdowała się w fatalnym stanie (najgorzej skutki długotrwałego pobytu w zanurzeniu odczuli dowódca porucznik Shean oraz mechanik Coles). Godzinę później o 22:30 z X-a dostrzeżono czekający na jego powrót HMS SPECTRE. Po założeniu holu i obsadzeniu HMS X 24 załogą przelotową HMS SPECTRE rozpoczął rejs powrotny, osiągając w dniu 19 kwietnia wody szkockiej ​​zatoki Edrachillis. Choć głównego celu operacji nie zaatakowano to ona sama zakończyła się sukcesem bowiem „BARENFELS” został zatopiony a dodatkowo uszkodzono też poważnie nabrzeże węglowe, które do końca wojny było wyłączone z użytku. Porucznik Shean za ww. akcję został oznaczony Orderem Wybitnej Służby. W dniu 3 września 1944 roku obsługiwany przez załogę przelotową pod dowództwem podporucznika K. St. J. V. Robinsona z Royal Naval Volunteer Reserve HMS X 24, ponownie holowany przez HMS SPECTRE oraz eskortowany przez HMS ALECTO, opuścił port w Rothesay, by w ramach operacji Heckle ponownie podjąć próbę zniszczenia pływającego doku. Po dotarciu  6 września na wody  Balta Sound na Szetlandach przystąpiono do ostatecznego sprawdzenia gotowości X-a. Po pomyślnym przejściu kontroli, w południe następnego dnia,  obsadzony przez załogę: dowódca porucznik H.P. Westmacott DSC RN, podporucznik B.H. Dening RNVR, podporucznik D.N. Purdy RNZNVR i mechanik B.C. Davidson HMS X 24, holowany przez HMS SPECTRE wyruszył w stronę norweskiego wybrzeża. Tym razem pogoda nie rozpieszczała załóg obu jednostek W dniu 8 września za burtę został zmyty jeden z członków załogi X-a podporucznik Derek Norman Purdy, którego nie udało się już odnaleźć. Dwa dni później, 10 września, po dotarciu na pozycję wyjściową w ramach uzupełnienia stanu na jego miejsce przeszedł podporucznik K.St.J.V. Robinson RNVR. Tego samego dnia o godzinie 20:10 HMS X 24  rozpoczął marsz znaną już sobie trasą, kierując się w stronę Bergen. Marsz ten przebiegł spokojnie i okręt niezauważony przez Niemców wpłynął na wody Puddefjordu.  11 września w trakcie prowadzonej o godzinie 07:39 obserwacji celu przez peryskop stwierdzono, że dok pływający jest pusty, zachowuje pełną pływalność oraz, że w jego pobliżu nie ma rozstawionych  sieci. O godzinie 08:10 rozpoczęto podejście w stronę celu, podkładając pod nim oba ładunki, po czym niezwłocznie wycofano się z Bergen. Po dotarciu na wyznaczone miejsce spotkania HMS SPECTRE z powrotem wziął HMS X 24 na hol, po czym obie jednostki rozpoczęły marsz. 13 września po dotarciu na wody Szetlandów hol z HMS X 24 został przekazany na okręt bazę HMS ALECTO, który kilka dni później dotarł z nim na wody szkockiej zatoki  Kames Bay. W wyniku przeprowadzonej operacji zniszczono cztery z sześciu sekcji doku, który wyniku tego został wyłączony z dalszej eksploatacji. Dodatkowo na skutek detonacji obu ładunków uszkodzone zostały dwa cumujące przy doku norweskie statki: STEN i KONG OSACR II a jakby tego było mało cały ruch w porcie został wstrzymany na ponad dwadzieścia cztery godziny. Porucznik Westmacott za ww. akcję także został odznaczony Orderem Zaszczytnej służby. Po zakończeniu wojny HMS X 24 pozostawał nadal w służbie, po czym  w 1950 roku został oficjalnie z niej wycofany i posadowiony na falochronie w bazie HMS DOLPHIN w Gosport, gdzie oczekiwać miał na decyzję o złomowaniu. Około dziesięciu lat później jednostkę przeniesiono do bardziej osłoniętego miejsca na terenie bazy, gdzie wciąż oczekiwała na decyzję w sprawie swojej przyszłości. Po przeglądach przeprowadzonych w październiku 1970 i styczniu 1971 roku, w styczniu roku kolejnego ostatecznie zdecydowano o zachowaniu X-a jako pomnika ustawionego na terenie bazy HMS DOLPHIN. 14 lutego 1973 roku HMS X 24 został przetransportowany drogą lądową do stoczni w Portsmouth, gdzie przeszedł niezbędną renowację, po czym tą samą drogą powrócił do HMS DOLPHIN, gdzie posadowiono go na przeznaczonym dla niego miejscu ekspozycji. W 1987 roku okręt został przekazany do Muzeum Brytyjskich Okrętów Podwodnych, które mieściło się na terenach na obrzeżach bazy HMS DOLPHIN, gdzie ustawiono go w pobliżu eksponowanego od 1981 roku okrętu podwodnego HMS ALLIANCE. W 2005 roku HMS X 24 został przeniesiony do  budowanej właśnie nowej siedziby muzeum, gdzie eksponowany jest do dnia dzisiejszego. 

*     *     *

Historia budowy
Położenie stępki:	?
Wodowanie:	?
Wcielenie do służby:	1943

*     *     *

Dane techniczne HMS X 24
Wyporność:	na powierzchni: 27 t.
	w zanurzeniu: 30 t.
Wymiary (d. x sz. x. z.):	15,74 x 5,75 x 2,14 m
Kadłub:	stalowy spawany
Zanurzanie:	głębokość testowa: 91,5 m
Napęd:	1 x 4 cylindrowy silnik wysokoprężny Gardner 4LKo mocy 42 KM przy 1.800 obr./min.
	1 silnik elektryczny Keith Blackmann o mocy 30 KM przy 1.650 obr./min.
	zestaw baterii akumulatorów
	pojedyncza śruba
Prędkość:	na powierzchni: 6,5 w.
	w zanurzeniu: 5,5 w.
Zasięg:	nawodny: 1.320 Mm przy prędkości 4 w. (z 2 minami) / 1.860 Mm przy prędkości 4 w. (bez min)
	podwodny: 80 Mm przy prędkości 2 w.
Uzbrojenie:	2 x 4,400 funtowe (~ 2.000 ton) odczepiane miny (ładunek wybuchowy amatol)
Wyposażenie obserwacyjne:	1 peryskop
Załoga	4

*     *     *

Bibliografia

Arabella Roberts, Bob Mealings, Diana McCormack – HMS ALLIANCE, Holland 1 and X24, Pitkin Publishing

ttps://www.nationalhistoricships.org.uk/register/1843/x24

*     *     *

Poniżej HMS X 24 Muzeum Brytyjskich Okrętów Podwodnych w Portsmouth-Gosport, 02.05.2024 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).