HMS NORDKAPAREN (Nor) – konwencjonalny okręt podwodny typu Draken II (inne oznaczenie typ A11 - ulepszony typ Hajen) zbudowany w latach 1952 – 1962 przez stocznię Kockums Mekaniska Verkstad w Malmö na zamówienie Marynarki Wojennej Królestwa Szwecji. 4 kwietnia 1962 roku wcielony do służby, w której to następnie pozostawał do 1988 roku, kiedy to został wycofany po 26 latach pływania. W trakcie swojej służby okręt zamieszany był w incydent z sowieckim okrętem podwodnym do którego doszło na wodach Archipelagu Sztokholmskiego. Całe ww. zdarzenie miało miejsce w dniu 18 września 1980 roku, kiedy to na akwenie pomiędzy Utö a Mainskär HMS NORDKAPAREN miał przeprowadzić próby prędkości. Asystujący na czas testów okrętowi śmigłowiec z.o.p. w momencie ich rozpoczęcia opuścił do wody hydrofon, uzyskując wkrótce potem kontakt akustyczny nie z jedną lecz z dwoma jednostkami, o czym też niezwłocznie powiadomił dowódcę HMS NORDKAPAREN na co ten choć odpowiedział, że jest tu sam nakazał dodatkowo przerwać test i wynurzyć okręt. W momencie jak tylko HMS NORDKAPAREN znalazł się na powierzchni w jego bezpośrednim sąsiedztwie dostrzeżono sowiecki okręt podwodny. Zdarzenie to zapoczątkowało trwające 2 tygodnie intensywne poszukiwania operujących na szwedzkich wodach obcych okrętów podwodnych. W latach 1981-1982 cztery z sześciu jednostek typu Draken (II) – w tym i nasz bohater przeszły modernizację.
Po wycofaniu HMS NORDKAPAREN uniknął losu swoich braci tj. złomowania, zostając w 1989 roku przekazanym do Muzeum Morskiego w Goeteborgu, gdzie do dziś pełni rolę okrętu muzeum. Obecnie (stan jaki zastałem w 2024 r.). jednostka choć w środku wciąż prezentuje się doskonale wymaga jednak generalnego remontu i renowacji, bo oprócz łuszczącej się i odpadającej płatami powłoki farby, odchodów ptaków, kadłub jest już mocno nadgryziony przez rdzę. Sama trasa zwiedzania biegnie przez cały okręt – od rufowego przedziału silników elektrycznych aż na dziób. Na pokład jednostki wchodzimy pomostem ze stojącego równolegle niszczyciela HMS SMALLAND, po czym po drabince tak jak to robiła załoga dostajemy się do wnętrza i skąd wychodzimy na pokład w ten sam sposób (wymaga to niestety w miarę dobrej sprawności fizycznej i … uwagi).
* * *
Jednostki typu Draken |
||||
Nazwa |
Stocznia |
Wodowanie |
W służbie |
Status |
HMS DRAKEN |
Kockums |
01.04.1960 |
04.04.1962 |
wycofany 1982 / złomowany |
HMS GRIPEN |
Karlskronavaervet |
31.05.1960 |
28.04.1962 |
wycofany 1982 / złomowany |
HMS VARGEN |
Kockums |
20.05.1960 |
15.11.1961 |
wycofany 1989 / złomowany |
HMS DELFINEN |
Karlskronavaervet |
07.03.1961 |
07.06.1962 |
wycofany 1989 / złomowany |
HMS NORDKAPAREN |
Kockums |
08.03.1961 |
04.04.1962 |
wycofany 1988 / okręt muzeum |
HMS SPRINGAREN |
Kockums |
31.08.1961 |
07.11.1962 |
wycofany 1987 / złomowany |
* * *
Dane techniczne |
|
Wyporność: |
na powierzchni: 830 t. |
w zanurzeniu 950 t. |
|
Wymiary (d. x sz. x. z.): |
69,3 x 5,1 x 5.3 m |
Kadłub: |
stalowy spawany |
Napęd: |
2 silniki wysokoprężne Hedemora-Pielstick model 16V-12PAo mocy 1.600 BHP |
2 silniki elektryczne ASEA |
|
wał napędowy zakończony pojedynczą dużą (4,5 m średnicy), wolnoobrotową 5 skrzydłową śrubą |
|
Stery: |
dziobowe / rufowe (te ostatnie po raz pierwszy w układzie krzyżowym) |
Prędkość: |
na powierzchni: 17 w. |
w zanurzeniu: 22 w |
|
Zasięg: |
b.d. |
Wyposażenie pomocnicze: |
chrapy do marszu w zanurzeniu na silnikach wysokoprężnych |
żuraw pokładowy do załadunku torped. |
|
Zanurzenie: |
głębokość operacyjna: 150 m |
Uzbrojenie (w czasach służby jako trałowiec): |
4 x I dziobowe wyrzutnie torpedowe kal.533 mm ładowane przy pomocy rewolwerowego automatu |
12 torped |
|
miny morskie |
|
Peryskopy: |
2 |
Wyposażenie elektroniczne / nawigacyjne: |
radar |
sonar |
|
urządzenia nawigacyjne |
|
systemy łączności |
|
Załoga (w czasie służby jako trałowiec): |
36 os. |
* * *
Bibliografia |
Bernard Prézelin – The Naval Institute Guide to Combat Fleets of the World 1990/1991 |
https://www.nordkaparen.se/ |
https://www.seaforces.org/marint/Swedish-Navy/Submarine/Draken-A12-class.htm |
* * *
Poniżej: HMS NORDKAPAREN widziany z zewnątrz, Goeteborg 28.07.2024 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).
Poniżej:
HMS NORDKAPAREN z wizytą na pokładzie, Goeteborg 28.07.2024 r. (aby powiększyć
kliknij na zdjęcie).
rufowy właz i pierwszy test sprawności
rufowy przedział załogowy
przedział silników elektrycznych
rufowy wejście/wyjście oraz stanowisko manewrowania silnikami wysokoprężnymi
przedział silników wysokoprężnych
rufowa toaleta położona w przedziale silników wysokoprężnych
kuchnia i magazyn prowiantu
centrala
kabina operatora radaru
kabina hydro
kabina radio
pomieszczenie oficerów
dziobowa toaleta
dziobowy przedział torpedowy
widok na pomost od dziobu
żuraw pokładowy do załadunku torped
boja ratunkowa.