Z cyklu "Biała flota" ... cz. 2 - DIESBAR

DIESBAR – bocznokołowiec o napędzie parowym, zbudowany w 1884 roku w stoczni Blasewitz w Dreźnie jako PILLNITZ – nazwa jednostki pochodzi od nazwy miasta w górnym biegu rzeki Łaby niedaleko Drezna, w którym znajduje się zamek o tej samej nazwie. Od momentu wejścia do eksploatacji aż do 1923 roku PILLNITZ pływał dla przedsiębiorstwa Saksońsko-Czeska Żegluga Parowa (Sächsisch-Böhmische Dampfschiffahrts-Gesellschaft - SBDG), po czym przeszedł do nowoutworzonego Saksońsko-Czeskiego Przedsiębiorstwa Żeglugi Parowej (Sächsisch-Böhmische-Dampfschiffahrt, Aktiengesellschaft  - SBDA). W 1927 roku doszło do zamiany nazwy jednostki z PILLNITZ na DIESBAR, która to z kolei pochodziła od nazwy wioski winiarskiej położonej w dolnym biegu rzeki Łaby. W latach 1926/1927 parowiec został gruntownie zmodernizowany. W trakcie tych prac zamontowano wtedy na nim mostek ze sterówką i ręcznym sterem, zainstalowano oświetlenie elektryczne oraz w celu znalezienia miejsca na montaż toalet usunięto nadkola. Podczas kolejnego remontu, mającego miejsce w latach 1927/1928 DIESBAR otrzymał parową maszynkę sterową produkcji Dresdner Maschinenbau und Schiffswerft Uebigau AG. Zimą 1928/1929 roku statek pomalowano na biało. Latem 1943 roku DIESBAR podobnie jak i wszystkie parowce, otrzymał maskowanie. Po nalotach na Drezno i ​​zniszczeniu mostów na Łabie w 1945 roku służył on w charakterze promu, kursując na trasie pomiędzy Dreznem Neustadt a Johannstadt. W okresie od 1946 do 1949 roku statek stał w odstawce. W tym czasie dotychczasowy właściciel tj. SBDA dnia 1 lutego 1947 roku został znacjonalizowany  i przekształcony w przedsiębiorstwo  VEB Elbeschiffahrt Sachsen. W 1949 roku w związku z planowanym ponownym wprowadzeniem do eksploatacji DIESBAR przeszedł remont, w trakcie którego m.in. drewniane łopaty kół zastąpiono stalowymi. W okresie od 1950 do 1957 roku jednostka należała do Niemieckiego Centrum Spedycji i Przeładunku VEB (DSU), po czym przeszła w gestię nowoutworzonego przedsiębiorstwa VEB Fahrgastschiffahrt und Repairwerft Dresden. 6 maja 1958 roku w trakcie manewrów w stoczni Laubegaster DIESBAR zderzył się z parostatkiem FREUNDSCHAFT, uszkadzając mu jedno z kół. W październiku 1959 roku doszło do wymiany starego kotła skrzynkowego na nowy, całkowicie spawany kocioł  o podobnej konstrukcji firmy VEB Dampfkesselbau Hohenthurm. W latach 1962/1963, w trakcie kolejnego pobytu w stoczni odnowiono okrętową instalację elektryczną. Od 1967 roku DIESBAR operował w ramach przedsiębiorstwa VEB Fahrgastschiffahrt Dresden. W 1972 roku jednostka została wyłączona z eksploatacji powracając do służby na okres od 8 lipca do 30 września 1972 roku. W latach 1976/1977 DIESBAR dwukrotnie został wynajęty czechosłowackiemu przedsiębiorstwu ČSPLO, w barwach którego pływał na trasie Děčín – Hřensko nad Łabą (okres: od 30 kwietnia do 6 września 1976 r. oraz tymczasowo w 1977 roku). We wrześniu 1977 roku statek posłużył jako plan zdjęciowy dla siedmioczęściowego filmu koprodukcji NRD i ZSRR pt. „Karol Marks - Młode lata”. Na potrzeby tej produkcji DIESBAR został ucharakteryzowany na wzór parowca reńskiego, pływając pod nazwą LORELEY. Generalny remont statku (w tym i maszyny parowej) rozpoczęty na przełomie 1977/1978 roku ze względów ekonomicznych został wstrzymany a następnie odwołany, zaś on sam  trafił do Neustädter Hafen w Dreźnie, gdzie oczekiwał na lepsze czasy. W 1983 roku staraniem pasjonatów DIESBAR został  objęty nadzorem konserwatora zabytków (8 kwietnia tego roku ww. pasjonaci założyli w Stowarzyszeniu Kulturalnym NRD grupę specjalistyczną „Żegluga na Łabie”, której celem była rekonstrukcja statku). W 1984 roku jako czwarty przedstawiciel drezdeńskiej białej floty DIESBAR obchodził swoje 100-lecie, zaś w kolejnym roku został uznany za zabytek techniki, unikając w ten sposób złomowania. 1 lipca 1985 roku statek przybył do stoczni w Laubegast, gdzie w okresie do 28 czerwca 1986 roku przeprowadzono jego częściową rekonstrukcję, korzystając przy tym z pomocy członków ww. grupy. W okresie od 28 czerwca do 6 lipca 1986 roku statek cumował przy Tarasach Brühhla w Dreźnie biorąc udział w obchodach 150-lecia istnienia armatora. Po ich zakończeniu DIESBAR z powrotem powrócił do stoczni w Laubegast, gdzie w ramach dalszego etapu rekonstrukcji rozpoczęły się na nim prace wewnątrz pomieszczeń oraz remont silnika. 7 października 1989 roku, w 40. rocznicę powstania Niemieckiej Republiki Demokratycznej, statek powrócił do służby w stanie jaki prezentował w roku 1928 . 7 grudnia 1992 roku DIESBAR w ramach generalnego remontu oraz przebudowy połączonej z modernizacją został wyslipowany w stoczni Laubegast. 15 czerwca 1993 roku, poza kończeniu wszystkich prac statek został ponownie oddany do użytku. W latach 2001/2002 w stoczni Roßlau przeprowadzono generalny remont maszyny parowej. Prawie dekadę później - 2010/2011 rok, ponownie konieczne stały się szeroko zakrojone prace remontowe. W zakładach HSI Turbinenstahlbau Dresden-Übigau GmbH przeprowadzono kolejny remont maszyny parowej oraz  zrekonstruowano kocioł parowy, który jest ostatnim wciąż eksploatowanym kotłem o konstrukcji skrzynkowej. 8 września 2016 roku we wczesnych godzinach rannych w  zasobni węglowej wybuchł pożar, który o 06:31 został  wykryty przez jednego z członków załogi, który powiadomił Straż Pożarną, która do godziny 08:30 uporała się z zagrożeniem. Na szczęście dla jednostki pożar nie spowodował poważniejszych uszkodzeń, dzięki czemu ta po szybkim remoncie 25 września powróciła do eksploatacji. Obecnie wciąż w eksploatacji

*     *     *

Dane techniczne
Wymiary (d. x sz. x. z.):	52,72 x 5,07 (z kołami 10,28)  x  0,69-1,05 m
Kadłub:	stalowy
Napęd:	2 cylindrowa maszyna parowa o mocy: 110 KM (81 kW)- zużycie węgla 450 kg/h
	skrzynkowy kocioł parowy 2-płomiennicowy
	2 boczne koła o średnicy 3,80 m – każde posiadające 10 stalowych łopatek
Prędkość:	z prądem rzeki: 14 km/h
	pod prąd rzeki: 12 km/h
Pasażerowie	292 osób (miejsc siedzących 164)
Załoga	4 (kapitan, marynarz, mechanik i palacz)
Urządzenia pomocnicze:	odchylany komin

*     *     *

Poniżej zdjęcia: DIESBAR podczas rejsów po Łabie, widziany z Tarasów Bruhla i pokładu MEISSEN, Drezno, 21.08.2022 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie)

Poniżej zdjęcia: DIESBAR na postoju technicznym, widziany z pokładu statku AUGUST DER STARKE, Drezno, 08.2023 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).

 

 

 

Z cyklu "Biała flota" ... cz. 1 - MEISSEN

s/s MEISSEN - parowiec bocznokołowy zbudowany w 1885 roku w Stoczni Blasewitz w Dreźnie pod numerem budowy 9 jako KOENIG ALBERT. Patronem statku został ówcześnie panujący Król Saksonii Albert Saksoński. Po pomyślnym zakończeniu prób, 12 maja 1885 roku statek został przyjęty do służby jako parowiec gładkopokładowy. 17 maja 1885 roku, statek wyruszył w swój pierwszy rejs w barwach spółki Saksońsko-Czeska Żegluga Parowa (Sächsisch-Böhmische Dampfschiffahrts-Gesellschaft - SBDG). W 1898 roku w 25 rocznicę objęcia tronu przez Alberta Saksońskiego statek otrzymał nową nazwę SACHSEN, w celu zwolnienia dotychczasowej, którą otrzymał nowozbudowany parowiec bocznokołowy. W latach 1913/14 przebudowano maszynę parową i instalację kotłową. Parowiec otrzymał  też wtedy parową maszynę sterową firmy Dresdener Maschinenfabrik und Schiffswerft Uebigau AG dla lepszego manewrowania oraz turbogenerator parowy do wytwarzania energii elektrycznej (prądu stałego), co pozwoliło na wymianę oświetlenia z naftowego na elektryczne. Od 1923 roku nowym właścicielem jednostki była spółka akcyjna Saksońsko-Czeska Żegluga Parowa (Sächsisch-Böhmische-Dampfschiffahrt, Aktiengesellschaft  - SBDA). Podczas kompleksowej modernizacji jaką statek przeszedł w latach 1927/28 dobudowano pokład górny, przedłużono kadłub o 3,66 m oraz zbudowano salon na tylnym pokładzie. Drewniane łopatki na dwóch kołach zostały zastąpione łopatkami stalowymi. Dodatkowo dla podniesienia komfortu we wszystkich pomieszczeniach zainstalowano centralne ogrzewanie parowe. Dzięki ww. pracom pojemność pasażerska statku wzrosła z pierwotnych 640 do aż 814 pasażerów. (w tym okresie załoga parowca składała się z dziesięciu ludzi). Po remoncie statek otrzymał też nową nazwę MEISSEN. 16 lipca 1930 roku z powodu niskiego stanu Łaby w pobliżu miasta Rathen statek wszedł na mieliznę uszkadzając sobie kadłub. Latem 1943 roku, jak wszystkie parowce MEISSEN otrzymał kamuflaż maskujący, mający chronić go przed wrogim lotnictwem. Następnie statek wykorzystano w Hamburgu do ewakuacji osób bezdomnych po alianckim bombardowaniu. Wojnę statek przetrwał bez większych uszkodzeń. 1 lutego 1947 roku dotychczasowy armator - spółka  SBDA została znacjonalizowana i otrzymała nazwę VEB Elbeschiffahrt Sachsen. Od 1950 do 1957 roku statek należał do Niemieckiego Centrum Spedycji i Przeładunku VEB (DSU). W dniu 13 sierpnia 1955 roku statek wziął udział w specjalnym rejsie dla drezdeńskiej organizacji pionierskiej. Po zlikwidowaniu w 1957 roku dotychczasowego właściciela MEISSEN trafił wpierw do przedsiębiorstwa VEB Fahrgastschiffahrt und Repairwerft Dresden a dekadę później (w 1967 roku) do VEB Fahrgastschiffahrt Dresden. Do 1983 roku naprawy i modernizacje prowadzono podczas regularnych wizyt w stoczni. W latach 1957/58 podwyższono pokład górny o trzy metry,  położono nową instalację elektryczną oraz zamontowano nową turbinę parową. W latach 1961/62 zainstalowano silnik parowy do wytwarzania energii elektrycznej, a w latach 1967/68 odnowiono nadkola i zbudowano salon na przednim pokładzie. Podczas regularnego remontu przeprowadzonego zimą 1979/80 roku odkryto poważne oznaki zużycia kotła, w związku z czym statek otrzymał papiery na zaledwie jeden sezon. W 1982 roku MEISSEN został  wycofany z eksploatacji i skierowany na remont generalny, który rozpoczął się w 1983 roku. W jego trakcie, parowiec otrzymał nowy kocioł, wymieniono pompę pożarniczą i podgrzewacz wody zasilającej, zainstalowano domofon, naprawiono turbinę parową oraz odnowiono sterówkę i salon pokładowy. W momencie ponownego oddania do użytku tj. 20 maja 1985 r. liczba pasażerów wynosiła 1042 zaś załoga 7 osób. W tym samym miesiącu MEISSEN stał się piątym statkiem, który obchodził swoje 100-lecie istnienia. Od 1992 roku nowym właścicielem jednostki jest spółka Sächsischen Dampfschiffahrts GmbH & Co. Conti Elbschiffahrts KG. 26 listopada 1992 roku statek trafił do stoczni Laubegast, gdzie usunięto z niego wszystkie nadbudówki wystające ponad górny pokład. W grudniu 1992 roku ogołocony kadłub statku został doprowadzony przez holownik Sachsenwald do stoczni w Genthin, gdzie w ramach przeprowadzonych prac jego kadłub wydłużono o 1,32 m zaś jego szerokość zmniejszono o 0,13 m. 19 maja 1993 roku MEISSEN powrócił do Laubegast, gdzie zakończono jego rekonstrukcję historyczną. Ostatecznie statek został ponownie oddany do użytku 26 lipca 1993 roku. Do chwili obecnej wciąż w eksploatacji.

*     *     *

Dane techniczne:
Wymiary (d. x sz. x. z.):	65,67 x 11,17 x 0,77-1,08 m
Kadłub:	stalowy
Napęd:	2 cylindrowa maszyna parowa (ekstra lekki olej opałowym – zużycie 100 ~ 120 l/h) o mocy: 230 Km (169 kW)
	Kocioł parowy
	2 patentowe boczne koła o średnicy 3,00 m
Prędkość:	z prądem rzeki: 12 km/h
	pod prąd rzeki: 8 km/h
Pasażerowie	390 osób (miejsc siedzących 264)
Załoga	4 (kapitan, 2 marynarzy, mechanik)
Urządzenia pomocnicze:	odchylany komin

*     *     *

Poniżej: MEISSEN podczas postoju przy Tarasach Bruhla, Drezno, 21.08.2022 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).

Poniżej: MEISSEN podczas postoju przy Tarasach Bruhla - wizyta na pokładzie, Drezno, 21.08.2022 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).

Poniżej MEISSEN na postoju technicznym – widziany zarówno od strony lądu jak i wody, Drezno 08.2023 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).