Z cyklu "Biała flota" ... cz. 3 - STADT WEHLEN (III)

STADT WEHLEN – pasażerski parowiec bocznokołowy, najstarsza jednostka we flocie Sächsische Dampfschiffahrts-GmbH & Co. Conti Elbschiffahrts KG. Budowę jednostki rozpoczęto w 1878 roku w drezdeńskiej stoczni Blasewitz pod numerem budowy 15, nadając jej w momencie wodowania nazwę DRESDEN (II). Do służby statek został wprowadzony 18 maja 1879 roku. Koszt budowy parowca, który w zamierzeniu zamawiającego miał być większy i bardziej luksusowy od swoich poprzedników, wyniósł prawie 90 000 marek w złocie. Od momentu wprowadzenia do eksploatacji aż do 1923 roku DRESDEN pływał dla przedsiębiorstwa Saksońsko-Czeska Żegluga Parowa (Sächsisch-Böhmische Dampfschiffahrts-Gesellschaft - SBDG), po czym przeszedł w gestię przedsiębiorstwa Saksońsko-Czeska Żegluga Parowa Spółka Akcyjna (Sächsisch-Böhmische-Dampfschiffahrt, Aktiengesellschaft  - SBDA). Oprócz wykorzystywania w swojej tradycyjnej roli tj. parowca pasażerskiego statek sporadycznie był tez używany jako holownik. Jeszcze w trakcie eksploatacji w barwach pierwszego właściciela DRESDEN przeszedł szereg remontów i modernizacji i tak: w 1893 roku wymieniono na nim kocioł parowy na nowy trójpłomienicowy kocioł skrzynkowy zbudowany przez stocznię Übigau, w 1895 roku w stoczni Blasewitz usunięto z niego nadkola oraz wydłużono jego kadłub za kotłem o 2,10 m a w latach 1914/15 w stoczni Laubegast zainstalowano na nim nowy dwupłomienicowy kocioł cylindryczny, przebudowano silnik parowy, zamontowano oświetlenie elektryczne oraz parową maszynkę sterową. Pomiędzy ostatnimi ww. modernizacjami, w lipcu 1899 roku, w pobliżu miejscowości Lovosice jednostka doznała niewielkich uszkodzeń na skutek uderzenia orkanu. W 1918 roku, w trakcie  I Wojny Światowej (1918) ze względu na trudne warunki ekonomiczne DRESDEN został wycofany z eksploatacji i odstawiony na postój. W 1926 roku już w barwach nowego właściciela statek otrzymał nową nazwę MÜHLBERG (pochodzącą od położonego na Dolnych Łużycach miasta o tej samej nazwie) zwalniając dotychczasową dla nowo budowanej jednostki. W trakcie Drugiej Wojny Światowej MÜHLBERG, podobnie jak inne statki SBDA, otrzymał maskowanie. Kocówkę wojny jednostka spędziła w odstawce a po jej zakończeniu przeszła remont i przebudowę powracając do eksploatacji w 1946 roku. 1 lutego 1947 roku dotychczasowy właściciel parowca tj. SBDA został znacjonalizowany i przekształcony VEB Elbeschiffahrt Sachsen. W latach 1949 – 1950 jednostka przeszła kolejny remont połączony z przebudową, w trakcie którego: wybudowano górny pokład, zainstalowano ogrzewanie parowe, wymieniono drewniane łopaty na kołach łopatkowych na stalowe a same nadkola odnowiono, dodatkowo wymieniono też dwuczęściowe okna na pojedyncze. W latach 1950 – 1957 MÜHLBERG należał do Niemieckiego Centrum Spedycji i Przeładunku VEB (DSU) a po ich rozwiązaniu, w 1957 roku przeszedł do nowo utworzonego przedsiębiorstwa VEB Fahrgastschiffahrt und Repairwerft Dresden. W tym samym roku (1957) MÜHLBERG przeszedł gruntowny remont. W 1962 roku po raz drugi i jak na razie ostatni uległa zmianie nazwa jednostki, tym razem na STADT WEHLEN (III). W 1967 roku doszło do kolejnej zmiany właścicielskiej a nowym armatorem statku zostało przedsiębiorstwo VEB Fahrgastschiffahrt Dresden. W 1977 roku na skutek zablokowania przez dryfujący pień drzewa jednego z kół doszło do zderzenia jednostki z parostatkiem PIRNA. W kolejnym roku tj. 1978 roku na skutek uszkodzenia kotła statek musiał zostać wycofany z eksploatacji i odstawiony na postój w porcie Neustadt. W trakcie jego trwania, w 1979 roku STADT WEHLEN obchodził swoje 100-lecie służby. W 1981 roku parowiec został przeholowany do stoczni Laubegast, gdzie przeszedł remont i przebudowę, otrzymując jako pierwszy statek nowy kocioł produkcji zakładów VEB Dampfkesselbau Übigau. Do eksploatacji jednostka powróciła 30 kwietnia 1982 roku. Po zjednoczeniu Niemiec przedsiębiorstwo VEB Fahrgastschiffahrt Dresden przeszło w zarząd trustu i w 1992 roku zostało sprywatyzowane poprzez sprzedaż przedsiębiorstwu żeglugowemu Conti w Putzbrunn koło Monachium, które utworzyło spółkę Sächsische Dampfschiffahrts-GmbH & Co. Conti Elbschiffahrts KG. 19 lipca 1993 roku STADT WEHLEN trafił do stoczni Laubegaster, gdzie przeprowadzono jego historyczną rekonstrukcję, w trakcie której wszystkie przeprowadzone w trakcie istnienia NRD zmiany zostały usunięte. Kadłub statku poszerzono o 0,30 m i wydłużono o 1,07 m. W dniu 1 maja 1994 roku STADT WEHLEN powrócił do eksploatacji biorąc udział w uroczystej paradzie parowców, jaka miała miejsce w Dreźnie. W 2004 roku statek przeszedł remont generalny w stoczni w Roßlau, w trakcie którego m.in. jego kocioł został zdemontowany i poddany remontowi przeprowadzonemu przez przedsiębiorstwo HSI Turbinenstahlbau Dresden-Übigau GmbH. Obecnie jednostka wciąż pozostaje w eksploatacji.

*     *     *

Dane techniczne:
Wymiary (d. x sz. x. z.):	58,50 x 5,24 (z kołami 10,40) x  0,74-1,13 m
Kadłub:	stalowy
Napęd:	2 cylindrowa maszyna parowa (ekstra lekki olej opałowym – zużycie 100 ~ 120 l/h) o mocy: 230 Km (169 kW)
	cylindryczny kocioł parowy 2-płomiennicowy
	2 patentowe boczne koła o średnicy 3,00 m
Prędkość:	z prądem rzeki: 12~15 km/h
	pod prąd rzeki: 8~10 km/h
Pasażerowie	419 osób (miejsc siedzących 269)
Załoga	4 (kapitan, 2 marynarzy, mechanik)
Urządzenia pomocnicze:	odchylany komin

*     *     *

Poniżej STAD WEHLEN powraca z rejsu, Drezno 21.08.2022 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).

Poniżej STAD WEHLEN przy pirsie portu pasażerskiego przy Tarasach Brühla, Drezno 21.08.2022 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).

Poniżej STAD WEHLEN wyrusza na kolejny rejs, Drezno 21.08.2022 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).

 

 

Z cyklu "Biała flota" ... cz. 2 - DIESBAR

DIESBAR – bocznokołowiec o napędzie parowym, zbudowany w 1884 roku w stoczni Blasewitz w Dreźnie jako PILLNITZ – nazwa jednostki pochodzi od nazwy miasta w górnym biegu rzeki Łaby niedaleko Drezna, w którym znajduje się zamek o tej samej nazwie. Od momentu wejścia do eksploatacji aż do 1923 roku PILLNITZ pływał dla przedsiębiorstwa Saksońsko-Czeska Żegluga Parowa (Sächsisch-Böhmische Dampfschiffahrts-Gesellschaft - SBDG), po czym przeszedł do nowoutworzonego Saksońsko-Czeskiego Przedsiębiorstwa Żeglugi Parowej (Sächsisch-Böhmische-Dampfschiffahrt, Aktiengesellschaft  - SBDA). W 1927 roku doszło do zamiany nazwy jednostki z PILLNITZ na DIESBAR, która to z kolei pochodziła od nazwy wioski winiarskiej położonej w dolnym biegu rzeki Łaby. W latach 1926/1927 parowiec został gruntownie zmodernizowany. W trakcie tych prac zamontowano wtedy na nim mostek ze sterówką i ręcznym sterem, zainstalowano oświetlenie elektryczne oraz w celu znalezienia miejsca na montaż toalet usunięto nadkola. Podczas kolejnego remontu, mającego miejsce w latach 1927/1928 DIESBAR otrzymał parową maszynkę sterową produkcji Dresdner Maschinenbau und Schiffswerft Uebigau AG. Zimą 1928/1929 roku statek pomalowano na biało. Latem 1943 roku DIESBAR podobnie jak i wszystkie parowce, otrzymał maskowanie. Po nalotach na Drezno i ​​zniszczeniu mostów na Łabie w 1945 roku służył on w charakterze promu, kursując na trasie pomiędzy Dreznem Neustadt a Johannstadt. W okresie od 1946 do 1949 roku statek stał w odstawce. W tym czasie dotychczasowy właściciel tj. SBDA dnia 1 lutego 1947 roku został znacjonalizowany  i przekształcony w przedsiębiorstwo  VEB Elbeschiffahrt Sachsen. W 1949 roku w związku z planowanym ponownym wprowadzeniem do eksploatacji DIESBAR przeszedł remont, w trakcie którego m.in. drewniane łopaty kół zastąpiono stalowymi. W okresie od 1950 do 1957 roku jednostka należała do Niemieckiego Centrum Spedycji i Przeładunku VEB (DSU), po czym przeszła w gestię nowoutworzonego przedsiębiorstwa VEB Fahrgastschiffahrt und Repairwerft Dresden. 6 maja 1958 roku w trakcie manewrów w stoczni Laubegaster DIESBAR zderzył się z parostatkiem FREUNDSCHAFT, uszkadzając mu jedno z kół. W październiku 1959 roku doszło do wymiany starego kotła skrzynkowego na nowy, całkowicie spawany kocioł  o podobnej konstrukcji firmy VEB Dampfkesselbau Hohenthurm. W latach 1962/1963, w trakcie kolejnego pobytu w stoczni odnowiono okrętową instalację elektryczną. Od 1967 roku DIESBAR operował w ramach przedsiębiorstwa VEB Fahrgastschiffahrt Dresden. W 1972 roku jednostka została wyłączona z eksploatacji powracając do służby na okres od 8 lipca do 30 września 1972 roku. W latach 1976/1977 DIESBAR dwukrotnie został wynajęty czechosłowackiemu przedsiębiorstwu ČSPLO, w barwach którego pływał na trasie Děčín – Hřensko nad Łabą (okres: od 30 kwietnia do 6 września 1976 r. oraz tymczasowo w 1977 roku). We wrześniu 1977 roku statek posłużył jako plan zdjęciowy dla siedmioczęściowego filmu koprodukcji NRD i ZSRR pt. „Karol Marks - Młode lata”. Na potrzeby tej produkcji DIESBAR został ucharakteryzowany na wzór parowca reńskiego, pływając pod nazwą LORELEY. Generalny remont statku (w tym i maszyny parowej) rozpoczęty na przełomie 1977/1978 roku ze względów ekonomicznych został wstrzymany a następnie odwołany, zaś on sam  trafił do Neustädter Hafen w Dreźnie, gdzie oczekiwał na lepsze czasy. W 1983 roku staraniem pasjonatów DIESBAR został  objęty nadzorem konserwatora zabytków (8 kwietnia tego roku ww. pasjonaci założyli w Stowarzyszeniu Kulturalnym NRD grupę specjalistyczną „Żegluga na Łabie”, której celem była rekonstrukcja statku). W 1984 roku jako czwarty przedstawiciel drezdeńskiej białej floty DIESBAR obchodził swoje 100-lecie, zaś w kolejnym roku został uznany za zabytek techniki, unikając w ten sposób złomowania. 1 lipca 1985 roku statek przybył do stoczni w Laubegast, gdzie w okresie do 28 czerwca 1986 roku przeprowadzono jego częściową rekonstrukcję, korzystając przy tym z pomocy członków ww. grupy. W okresie od 28 czerwca do 6 lipca 1986 roku statek cumował przy Tarasach Brühhla w Dreźnie biorąc udział w obchodach 150-lecia istnienia armatora. Po ich zakończeniu DIESBAR z powrotem powrócił do stoczni w Laubegast, gdzie w ramach dalszego etapu rekonstrukcji rozpoczęły się na nim prace wewnątrz pomieszczeń oraz remont silnika. 7 października 1989 roku, w 40. rocznicę powstania Niemieckiej Republiki Demokratycznej, statek powrócił do służby w stanie jaki prezentował w roku 1928 . 7 grudnia 1992 roku DIESBAR w ramach generalnego remontu oraz przebudowy połączonej z modernizacją został wyslipowany w stoczni Laubegast. 15 czerwca 1993 roku, poza kończeniu wszystkich prac statek został ponownie oddany do użytku. W latach 2001/2002 w stoczni Roßlau przeprowadzono generalny remont maszyny parowej. Prawie dekadę później - 2010/2011 rok, ponownie konieczne stały się szeroko zakrojone prace remontowe. W zakładach HSI Turbinenstahlbau Dresden-Übigau GmbH przeprowadzono kolejny remont maszyny parowej oraz  zrekonstruowano kocioł parowy, który jest ostatnim wciąż eksploatowanym kotłem o konstrukcji skrzynkowej. 8 września 2016 roku we wczesnych godzinach rannych w  zasobni węglowej wybuchł pożar, który o 06:31 został  wykryty przez jednego z członków załogi, który powiadomił Straż Pożarną, która do godziny 08:30 uporała się z zagrożeniem. Na szczęście dla jednostki pożar nie spowodował poważniejszych uszkodzeń, dzięki czemu ta po szybkim remoncie 25 września powróciła do eksploatacji. Obecnie wciąż w eksploatacji

*     *     *

Dane techniczne
Wymiary (d. x sz. x. z.):	52,72 x 5,07 (z kołami 10,28)  x  0,69-1,05 m
Kadłub:	stalowy
Napęd:	2 cylindrowa maszyna parowa o mocy: 110 KM (81 kW)- zużycie węgla 450 kg/h
	skrzynkowy kocioł parowy 2-płomiennicowy
	2 boczne koła o średnicy 3,80 m – każde posiadające 10 stalowych łopatek
Prędkość:	z prądem rzeki: 14 km/h
	pod prąd rzeki: 12 km/h
Pasażerowie	292 osób (miejsc siedzących 164)
Załoga	4 (kapitan, marynarz, mechanik i palacz)
Urządzenia pomocnicze:	odchylany komin

*     *     *

Poniżej zdjęcia: DIESBAR podczas rejsów po Łabie, widziany z Tarasów Bruhla i pokładu MEISSEN, Drezno, 21.08.2022 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie)

Poniżej zdjęcia: DIESBAR na postoju technicznym, widziany z pokładu statku AUGUST DER STARKE, Drezno, 08.2023 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).