W obiektywie shipspottera czyli z migawką nad portową sadzawką: maja 2024

niedziela, 19 maja 2024

Z cyklu "Ze świata żagli, jachtów i jednostek rekreacyjnych" - HENRYK RUTKOWSKI / KAPITAN GŁOWACKI

STS KAPITAN GŁOWACKI – brygantyna, której początki sięgają czasów Drugiej Wojny Światowej, kiedy to powstaje jako jeden z licznych Kutrów Dozoru Wybrzeża (KFK – Kriegsfischkutter). W 1945 roku spoczywający na mieliźnie w rejonie Świnoujścia kadłub kutra, zostaje podniesiony z dna, z myślą wykorzystania go (po odbudowie) jako jednostki rybackiej. W 1949 roku po fiasku tych planów kadłub zostaje sprzedany Państwowemu Centrum Wychowania Morskiego a następnie po uszczelnieniu przeholowany do Stoczni Rybackiej w Gdyni. Po remoncie i przebudowie (lata 1950/1951) na kecz gaflowy do połowu ryb, jednostka wchodzi do eksploatacji pod nazwą HENRYK RUTKOWSKI (patronem jest działacz komunistyczny) i oznaczeniem GDY-180, stając się statkiem szkolnym Państwowej Szkoły Rybołówstwa Morskiego (działała ona w ramach PCWM). W swój pierwszy rejs kecz wychodzi już 25 kwietnia 1951 roku, idąc w towarzystwie Daru Pomorza, Zewu Morza i Janka Krasickiego w „Rejsie Pokoju” do Leningradu a po drodze zawijając jeszcze do Sztokholmu. Cel wyprawy osiągnięty zostaje 26 maja, gdzie jednostki pozostają przez tydzień, po czym powracają do Gdyni, gdzie docierają 9 czerwca. Jeszcze w tym samym roku likwidacji ulega PCWM, a dwa lata później całkowitemu przeobrażeniu poddany zostaje system szkolenia w rybołówstwie. Mimo to HENRYK RUTKOWSKI wciąż odbywa rejsy szkoleniowe pływając po Bałtyku i Morzu Północnym. W lecie 1959 roku HENRYK RUTKOWSKI i JANEK KRASICKI odbywają rejs szkolny po Bałtyku, odwiedzając Rostock, Abo i Marienhamn. W 1962 roku, w ramach współpracy ze Szkołą Rybołówstwa Morskiego w Szczecinie, HENRYK RUTKOWSKI skierowany zostaje do Trzebieży, gdzie 20 czerwca przyjmuje na swój pokład przyszłych uczniów tej szkoły. W 1963 roku po kolejnej reformie systemu szkolenia rybaków (nie przewidziano w nim miejsca dla jednostki żaglowej), kecz zostaje przejęty przez Ośrodek Szkolenia Żeglarskiego Ligi Obrony Kraju w Jastarni. Siedem lat później, w 1970 roku jednostka trafia w ręce Polskiego Związku Żeglarstwa, który przydziela ją do Ośrodka Żeglarskiego w Trzebieży, gdzie przez kilka miesięcy pływa pod nową nazwą BIAŁY SŁOŃ. Od 1975 do 1977 roku w ramach umowy czarterowej z telewizją HENRYK RUTKOWSKI realizuje rejsy szkoleniowe organizowane przez Bractwo Żelaznej Szekli. Niestety ze względu na zły stan techniczny w 1977 roku kecz zostaje wycofany z eksploatacji a następnie z braku środków na jego remont sprzedany przez PZŻ-et Klubowi Płetwonurków ze Szczecina. Nowy właściciel jednostki z myślą wykorzystania jej jako przyszłej bazy płetwonurków, kieruje ją do położonej we Władysławie stoczni PUR Szkuner, celem jej remontu i dostosowania do nowej roli. Niestety z powodu dużych kosztów przebudowy prace zostają przerwane zaś sam HENRYK RUTKOWSKI przez kilka lat stoi zapomniany we Władysławowie. Na szczęście smutny los jednostki odmienia decyzja Polskiego Związku Żeglarstwa, o ponownym jej wcieleniu w skład związkowej flotylli. W 1986 roku HENRYK RUTKOWSKI, po gruntownym remoncie ponownie wchodzi do eksploatacji, z tymże już nie jako kecz ale brygantyna. W 1997 roku decyzją władz PZŻ-etu jednostka otrzymuje nową nazwę KAPITAN GŁOWACKI (patronem jest kpt. Włodzimierz Głowacki, wieloletni prezes Polskiego Związku Żeglarskiego, dziennikarz oraz autor książek poświęconych historii żeglarstwa). Pod nową nazwą jednostka wciąż realizuje rejsy szkoleniowe, biorąc także udział w zlotach żaglowców odbywających się w ramach Cutty Sark Tall Ships Races. W 2014 roku KAPITAN GŁOWACKI wygrywa The Tall Ships Races w kategoriach: A – Race I, A – Race II i A – Overall. Od 2016 roku ze względu na zły stan techniczny jednostka nie odbywa już rejsów. Rok później KAPITAN GŁOWACKI zostaje wpisany do rejestru zbytków województwa zachodniopomorskiego, co jednak nie odmienia jego i tak nie za wesołej sytuacji. W 2020 roku PZŻ ostatecznie sprzedaje niszczejącą jednostkę pochodzącej z Warszawy spółce 3Oceans Sp. z o. o., która kieruje ją na generalny remont a właściwie odbudowę do stoczni we Władysławowie. W dniu 18 maja 2024 roku, po prawie czterech latach prac (prowadzonych we Władysławowie i Pucku) KAPITAN GŁOWACKI po raz trzeci powraca do eksploatacji.

* * *

Dane techniczne
Wyporność:	94,79 ton
Wymiary (d. x. sz. x z.):	30,70 m (kadłub 24,30) x 6,43 x 3,16 m
Materiał:	drewno, stal
ożaglowanie	brygantyna
Powierzchnia żagli:	370,6 m2
Napęd pomocniczy:	1 silnik wysokoprężny o mocy 195 KM (143 kW)
Załoga:	25 os.