sobota, 20 grudnia 2025

Z cyklu muzea morskie/jednostki muzealne ... cz. 41 - Le Cite de La Mer

 

Cherbourg – miasto związane z morzem (i parasolkami), położone w regionie Normandia, w departamencie Manche, na północnym wybrzeżu półwyspu Cotentin, nad słynnym kanałem La Manche. Dominuje tutaj przemysł stoczniowy a sam port składa się z części wojskowej, pasażerskiej, handlowej, rybackiej oraz jachtowej.

To właśnie w części portu, która dawniej obsługiwała ruch transatlantycki powstało muzeum poświęcone historii podboju głębin „La Cité de la Mer”. Jako swoją siedzibę muzeum „wybrało” nie wykorzystywane od lat 70-tych ubiegłego wieku, wykonane w stylu art deco budowle dawnego Dworca Morskiego – hala kolejowa i hala transatlantycka (projekt autorstwa Rene Levavasseura z 1928r, uroczyste otwarcie obiektu 30.07.1933 r. przez Prezydenta Republiki Alberta Lebrun, w trakcie II Wojny Światowej 23.06.1944 r. wysadzone przez Niemców, po wojnie w latach 1948 – 1952 częściowo w odbudowane i uroczyście otwarte prze Premiera Antoine Pinay). Przyczynkiem do stworzenia tego muzeum były starania o pozyskanie pierwszego francuskiego okrętu podwodnego o napędzie nuklearnym – LE REDUTABLE, który w 13 grudnia 1991 roku został wycofany ze służby. W tym celu powstały dwa stowarzyszenia w Breście i Cherbourgu. Ówczesny minister turystyki Olivier Stirn, przewodniczący Communaute Urbaine zlecił przeprowadzenie analizy projektu, który lokalni urzędnicy uznali w dużej mierze za niewykonalny. Choć wydawałoby się, że projekt umarł to dzięki zaangażowaniu niewielkiej aktywnej grupy byłych członków Marine Nationale i Arsenału udało się go wskrzesić. W 1995 roku Rady Miejskie obszaru metropolitarnego Cherbourga wyraziły zgodę na przekazanie wspólnocie miejskiej „uprawnień do utworzenia i zarządzania muzeum marynarki wojennej w Dworcu Morskim”. Wkrótce potem ogłoszono międzynarodowy przetarg, na który odpowiedziało aż 55 europejskich biur architektonicznych. Sam projekt zakładał rekreacyjne i kulturowe wykorzystanie terenów dawnego Dworca Transatlantyckiego, znajdującego się w pobliżu Arsenału, w którym po dziś dzień powstają nowe generacje okrętów podwodnych dla Marine Nationale. W 1996 roku stojący na terenie portu wojennego w Cherbourgu okręt na mocy porozumienia pomiędzy Marynarką Wojenną reprezentowaną przez Ministerstwo Obrony a wspólnota miejską Cherbourga został użyczony tej drugiej w celu zachowania go jako okrętu muzeum wchodzącego w skład tworzonego kompleksu muzealnego „Cité de la mer” (Miasto Morza). Według założeń pierwszy etap projektu Cité de la Mer, obejmujący przeholowanie i umieszczenie LE REDUTABLE w suchym doku, który miał zostać wybudowany w ramach przebudowy budynku dawnego dworca, renowacji Hali Kolejowej (dorównującej swoją kubaturą hali głównej La Villette) miał pozwolić na przyjęcie pierwszych gości w 2000 roku. Fundusze na jego realizację pochodziły w dużej mierze z dofinansowania przez państwo i Unię Europejską ze środków EFRR i wyniosły 106 milionów franków, do których dodać jeszcze trzeba 25 milionów franków, które ministerstwo obrony przeznaczyło na przygotowanie okrętu (będącego wciąż własnością Marine Nationale) do funkcji muzealnych, jego transport i umieszczenie w doku. Głównym architektem całego projektu wybrano paryskiego architekta Jean-François Mibu, natomiast za przygotowanie muzeografii miał odpowiadać Jacques Lichnerowicz laureat nagrody La Vilette et au Musée d`Orsay. Uroczyste otwarcie całego kompleksu miało miejsce w 2022 roku. Po 23 latach istnienia można z całą pewnością stwierdzić, że muzeum odniosło sukces, bowiem stało się drugim najczęściej odwiedzanym płatnym miejscem turystycznym, po opactwie Mont-Saint-Michel. Świadczą o tym też liczby: 2.500.000. gość pod koniec 2012 roku, 3,000,000 w gość dniu 5 maja 2015 r., 4,000,000 gość we wrześniu 2019 r.

Poniżej kompleks zabudowań kompleksu La Cite de la Mer.

Od samego wejścia do gmachu muzeum, jeszcze przed kasami, w oczy rzucają się nam pojazdy podwodne, za pomocą których podbijane były głębiny. 










Wielce sugestywna jest tu płachta dzieląca halę kolejową, przedstawiająca sylwetki prezentowanych w muzeum eksponatów wraz z głębokościami jakie one osiągały


Największym z prezentowanych tu pojazdów jest „żółta łódź podwodna” czyli batyskaf ARCHIMÉDE, zbudowany w 1961 roku w stoczni Arsenal de Toulon (DCAN), który jako pierwszy dotarł na dno Rowu Kurylskiego w 1962 roku, prawie 10 km (9 545 metrów) poniżej poziomu morza. W służbie do 1975 roku, kiedy to trafił do rezerwy, po czym ostatecznie wycofany w 1978 roku. W 2001 roku przekazany na potrzeby tworzonego muzeum La cite de la Mer.

Dane techniczne

Wymiary (d. x sz. x w.):

22,1 x 5 x 9,1 m

Waga:

57,5 ton

Maksymalna głębokość zanurzenia:

9.545 m

Załoga:

>3 os.

Napęd:

Pojedyncza śruba oraz pędniki poprzeczne napędzane silnikami elektrycznymi zasilanymi z baterii akumulatorów

Prędkość:

3 węzły

Autonomia:

---

Wyposażenie specjalistyczne:

ramię manipulatora z narzędziami do pobierania próbek

12 reflektorów





Z innych zaprezentowanych tu pojazdów (część z nich to makiety) warto wymienić:

GLOBULE – mały pojazd podwodny z 1974 roku z kokpitem sferycznym zapewniającym dobrą dookólną widoczność, zaprojektowany i zbudowany przez firmę Comex z Marsylii, pierwotnie przeznaczony dla przemysłu wydobywczego do prowadzenia obserwacji pracy urządzeń wydobywczych. Wycofany z eksploatacji w 1990 roku.

Dane techniczne

Wymiary (d. x sz. x w.):

3 x 2 x 2 m

Waga:

4 tony

Maksymalna głębokość zanurzenia:

300 m

Załoga:

2 os.

Napęd:

2 poziome pędniki, 2 pionowe pędniki, 1 pędnik poprzeczny

Prędkość:

1,75 węzła

Autonomia:

4 godzin pracy na bateriach akumulatorowych lub 4 dni w trybie przetrwania

Balast:

2 x 118 litrów


NAUTILE – replika pojazdu podwodnego, zbudowana w 1984 roku w stoczni DCN w Tulonie, jako następca jednostki CYANE. Do chwili obecnej pozostająca w służbie w ramach Ifremer.

Dane techniczne

Kadłub:

wykonany ze stopów tytanu (Ti6AI4V)

Wymiary (d. x sz. x w.):

8 x 2,7 x 3 m

Waga:

19.5 tony

Maksymalna głębokość zanurzenia:

6.000 m

Załoga:

3 os.

Napęd:

główny: pojedyncza śruba w dyszy, napędzana przez silnik elektryczny zasilany z baterii akumulatorów kwasowo - ołowiowych

pomocniczy: 2 pionowe pędniki, 2 pędniku poprzeczne (1 dziobowy i 1 rufowy)

Prędkość:

1,7 węzła

Autonomia:

5 godzin pracy na głębokości 6.000 metrów

Autonomia awaryjna:

120 godzin

Wyposażenie elektroniczne:

sonar panoramiczny Tritech

echosonda do pomiarów głębokości

echosonda do pomiarów gęstości osadów

akustyczny sygnalizator pozycjonowania RT9

akustyczny sygnalizator RAMSES

Wyposażenie komunikacyjne:

nadajnik VHF do komunikacji z powierzchnią

telefon podwodny

Wyposażenie specjalistyczne:

aparat fotograficzny 14 k Deep Sea

aparat fotograficzny APN Nikon D5200 z obiektywem 24 mm

2 kamery IP/HD

1 zdalne ramię chwytne

1 ramię objazdowe

kosz na gromadzenie pobieranych próbek

oświetlenie zewnętrzne



ALVIN – replika amerykańskiego pojazdu podwodnego, zbudowanego w 1964 roku przez General Milles Electronics Group dla Instytutu Oceanograficznego z Woods Hole. Do chwili obecnej pozostaje w eksploatacji.

Dane techniczne

Konstrukcja:

kadłub wykonany z tytanu

Wymiary (d. x sz. x w.):

7 x 2,6 x 3,7 m

Waga:

20,4 tony

Maksymalna głębokość zanurzania:

6.500 m

Załoga:

3 osoby – 1 pilot i 2 naukowców

Napęd:

pojedyncza śruba napędzana silnikiem elektrycznym zasilanym z baterii akumulatorów

Prędkość:

2 węzły

Autonomia:

Od 6 do 10 godzin

Wyposażenie elektroniczne:

sonar

echosonda

Wyposażenie specjalistyczne:

2 ramiona manipulatorów

oświetlenie zewnętrzne

kamery

koszt do gromadzenia pobieranych próbek – maksymalna masa próbek 181,4 kg



REMORA 600 – podwodny pojazd obserwacyjny, zaprojektowany i zbudowany w 1987 roku przez firmę Comex z Marsylii. Pojazd ten wykorzystywany był głownie przy podwodnych pracach archeologicznych np. w 1990 roku na wraku Sainte-Dorothéa. W 1994 roku wycofana z eksploatacji.

Dane techniczne

Konstrukcja:

kadłub wykonany z półsfery ze stali nierdzewnej i przezroczystej półkuli akrylowej o grubości 70 mm

Wymiary (d. x sz. x w.):

2,50 x 1,50 x 1,70 m

Waga:

1.350 tony

Maksymalna głębokość zanurzania:

300 metrów

Załoga:

1 os.

Napęd:

3 małe pędniki sterowane za pomocą joysticka napędzana przez kabel łączący pojazd ze statkiem bazą na powierzchni

Zasilanie awaryjne:

baterie akumulatorów posiadające zapas energii na 72 godziny

Prędkość maksymalna:

2 węzły

REMORA 2000 - podwodny pojazd obserwacyjny, zaprojektowany i zbudowany w 1994 roku przez firmę Comex z Marsylii do eksploatacji oceanicznej. Wycofany z eksploatacji w 2014 roku. Do ważniejszych prac w jakich pojazd był wykorzystywany warto wymienić praca przy wraku samolotu w którym zginął znany francuski pisarz i lotnik Antoine de Saint-Exupéry

Dane techniczne

Konstrukcja:

kadłub wykonany ze stali nierdzewnej i z dużym szklanym kokpitem sferycznym o grubości 95 mm

Wymiary (d. x sz. x w.):

3,40 x 2,240 x 2,15 m

Waga:

5,3 tony

Maksymalna głębokość zanurzania:

600 metrów

Załoga:

2 os. pilot i obserwator

Napęd:

pędniki napędzane 5 silnikami elektrycznym zasilanymi z baterii akumulatorów

Autonomia:

9 godzin pracy pędników

Autonomia awaryjna:

do 72 godzin

Prędkość maksymalna:

2 węzły

Wyposażenie specjalistyczne:

ramię manipulatora

reflektory


TOTAL SUB – mały pojazd podwodny typu mokrego, przeznaczony do transportu nurków, zaprojektowany i zbudowany w 1969 roku przez firmę Comex z Marsylii dla firmy Total, która wykorzystywała go w latach 1969 – 1973 m.in. w pracach na polu naftowym Zakoum w Zatoce Perskiej. Następnie aż do momentu przekazania muzeum jednostka przebywała na terenie firmy Comex.

Dane techniczne:

Wymiary (d. x sz. x w.):

6,15 m x 2,25 m x 1,7 m

Waga:

2,8 tony

Maksymalna głębokość zanurzania:

60 metrów

Załoga:

3-5 nurków, w tym pilot pojazdu

Napęd:

pojedyncza śruba o zmiennym skoku, napędzana przez 2 silniki elektryczne zasilane z baterii akumulatorów

Prędkość:

6 węzłów

Zapas tlenu:

9 godzin



CYANA – mały pojazd podwodny, zaprojektowany w 1966 roku przez Jacquesa-Yves Cousteau i zbudowany przez CNEXO – Ifremer, z przeznaczeniem do eksploatacji oceanograficznej akwenów o głębokości do 3.000 metrów. W użyciu przez Ifremer do 2003 roku.

Dane techniczne:

Wymiary (d. x sz. x w.):

5,7 x 3,2 x 2,7 m

Waga:

5 ton

Maksymalna głębokość zanurzania:

3.000 metrów

Załoga:

3 os.

Napęd:

główny: 2 pędniki napędzane prze silniki elektryczne o mocy 1,5 kW zasilane przez akumulatory kwasowo – ołowiowe o pojemności 380 Ah w 120 V

pomocniczy: 2 pędniki o mocy 0,6 kW - jeden pionowy i 1 poprzeczny

Prędkość:

2~3 węzły

Autonomia:

6-10 godzin

Autonomia awaryjna:

do 120 godzin

Wyposażenie elektroniczne:

sonar panoramiczny

echosonda

Wyposażenie komunikacyjne:

nadajnik VHF do komunikacji z powierzchnią

telefon podwodny

Wyposażenie dodatkowe:

3 kolorowe kamery

1 aparat

2 reflektory czołowe o mocy 400W

projektory jodowe o mocy 650 kW

urządzenie do pobierania i gromadzenia danych

zdalne ramie manipulatora

kosz o pojemności 30 litrów do gromadzenia i transportowania pobranych próbek




MIR – rosyjski pojazd podwodny prezentowany tu w formie makiety

Niestety w trakcie moje wizyty nie był eksponowany NAUTILUS FULTON (poruszający się w zanurzeniu ręcznie napędzaną śrubą, a na powierzchni przez żagiel) oraz SHINKAI. Z innych ciekawych rzeczy warto wspomnieć o boi

Po minięciu wystawy pojazdów docieramy do punktu kasowego w pobliżu którego zlokalizowany jest sklepik z pamiątkami, restauracja oraz sanitariaty. Po nabyciu biletów wychodzimy na zewnątrz (...) 



(...), gdzie na placyku w oczy rzuca nam się kolejny eksponat związany z eksploatacją głębin – dzwon nurkowy, zbudowany przez znaną nam już firmę Comex z przeznaczeniami dla przemysłu wydobywczego.



Stąd możemy udać się:

  • na największy eksponat muzeum tj. okręt podwodny, nosiciel pocisków balistycznych LE REDUTABLE S611 (poświęciłem mu osobny wpis na moim blogu),













  • na wystawę „Słuchając oceanu”, która jest poświęcona okrętom podwodnym (z naciskiem na francuskie – co też nie dziwi patrząc na to co znajduje się obok) i dźwiękom w głębinach,












  • na wystawę „Titanic, powrót do Cherbourga…", która pokazuje historię emigracji europejskiej do Nowego Świata – niestety w trakcie moich odwiedzin ta część przechodziła remont i była niedostępna.
  • na wystawę „Ocean przyszłości”, gdzie odkrywamy sekrety oceanów, podziwiając 17 akwariów pełnych życia.


















  • na multimedialną prezentację Transatlantycki Cherbourg – tu biję się w pierś nie uczestniczyłem w niej, bo gonił mnie już trochę czas a miałem jeszcze parę planów do zrealizowania w Cherbourgu. 

Ślady, że obecny teren muzeum to dawny Dworzec Morski widać na każdym kraku, czy to w postaci modeli (...)



(...) czy tez patrząc na specjalne konstrukcje zaprojektowane z myślą o obsłudze ruchu pasażerskiego.



Na terenie muzeum znajduje się też skwerek, gdzie na ławeczce możemy sobie chwilkę odpocząć. 

Ślady wojny widać na każdym kroku czy to w postaci bunkra przed gmachem muzeum (...)


(...) czy też stanowiska artyleryjskiego na końcu półwyspu, na którym zlokalizowane jest muzeum 


Muzeum „Le Cité de la Mer” odwiedziłem 6 listopada 2024 roku. Jeśli chodzi o dojazd, ponieważ do Cherbourga nie ma dogodnych połączeń lotniczych, przyleciałem wpierw do Paryża, mojej bazy wypadowej, skąd ze stacji Gare St Lazare („bosze” ale to kolos ponad 20 peronów). pociągiem wyruszyłem w podróż do Cherbourga (podróż w tą i z powrotem trwała 3h 24 min / 2h 10 min i odbywała się w komfortowych warunkach). Po wyjściu ze stacji w Cherbourgu nie trudno nie trafić na docelowe miejsce a to dzięki licznym drogowskazom. Pieszo z dworca do muzeum musimy pokonać 1,6 km co zajmuje 25 – 40 min. Wejście na teren kompleksu muzeum znajduje się w budynku dawnej Hali Kolejowej.

*     *     *

 

Bibliografia:

Strona muzeum - https://www.citedelamer.com/en/

https://www.mediathequedelamer.com

 

 

o

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)