Z cyklu flota PRCiP ... cz. 10 - HENRYK

W poniższym opracowaniu wykorzystałem kilka zdjęć z archiwum kapitana statku ratowniczego WIATR Dariusza Konkola, autora wielu publikacji na temat statków Polskiego Ratownictwa Okrętowego. Dariusz Konkol od dawna gromadził materiały do swojej  następnej nowej książki i miał w planach jej wydanie. Niestety Pan Dariusz  zmarł  siódmego marca 2019 roku  w wieku 52 lat.

Cześć jego pamięci …..  

 

HENRYK ex SZTORM-2 (IMO 7504926, MMSI: 261059000, Sygnał wywoławczy: SQFY, bandera: Polska) – kuter ratowniczo – holowniczy, projektu R-27, zbudowany w 1976 roku przez Stocznię Wisła z Gdańska dla Polskiego Ratownictwa Okrętowego jako R27 SZTORM-2. Od 2002 do 2011 roku własność Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa. W 2011 roku zakupiony przez Przedsiębiorstwo Robót Czerpalnych i Podwodnych i przemianowany na HENRYK.

*     *     *

HENRYK ex SZTORM-2 (IMO 7504926, MMSI: 261059000, Call sign: SQFY, flag: Poland) – a R-27 project rescue cutter, built by the Wisla Shipyard in Gdansk for the Polskie Ratownictwo Okretowe as  SZTORM-2. From 2002 to 2011, property of the Maritme Search and Rescue Service. In 2011 purchased by Przedsiebiorstwo Robot Czerpalnych i Podwodnych (Dredging & Underwater Works Co Ltd.) and renamed to HENRYK.

Historia budowy: / Build history:
numer budowy / yard numer	R27/4
Zdanie / delivery date	30.06.1976

*     *     *

Dane techniczne / Technical data:
Wyporność / Displacement:	190 RT / ---
Wymiary (d. x s. x z.) / Dimensions (l. x b. x d.):	29,96 x 8,05 x 3,01 m
Kadłub / Hull:	materiał i typ: / material and type: stal, spawany, pojedynczy / steel, welded, single hull
	pokłady ciągłe / continuous decks: 1
Napęd / propulsion: spalinowy / diesel	2 silnik diesla / 2 diesel engines: H.Cegielski-Sulzer 5AL25/30 o mocy / with power 883,2 kW / 1.201 KM / HP
	2 śruby / 2 propellers,
Prędkość / Speed:	12,0 węzłów / knots
Uciąg / Bollard pull:	12 t.
Wyposażenie holownicze / Towing equipment:	hak holowniczy / towing hook,
	2 podwójne pachoły na rufie / 2 double bollards at the stern
Załoga / Crew:	5 os. / pers.

*     *     *

 Bibliografia / Bibliography:

https://www.prs.pl/

Polskie Holowniki Morskie 1920 – 2015 , Waldemar Danielewicz, Porta Mare Pomorska Oficyna Wydawniczo – Reklamowa, Gdynia 2015

Katastrofy i wypadki morskie floty pomocniczej PMH (1926 – 2016), Ryszard Leszczyński, Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk 2017

 *     *     *

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, ćwiczenia ratownicze, Dziwnów 1986, autor: W Kowalski, archiwum Pana Dariusza Konkola (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, rescue exercises, Dziwnów 1986, author: Mr. W. Kowalski, archive of Mr. Dariusz Konkol (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia kutra ratowniczego SZTORM 2, holowanie dźwigu RAK do Holandii, 1994, autor: M. Kumiszcza, archiwum Pana Dariusza Konkola (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, towing a floating ceane RAK to the Netherlands, 1994, author: Mr. M. Kumiszcza, archive of Mr. Dariusz Konkol (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, Gdynia 1994, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, Gdynia 1994, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, Świnoujście 1995, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, Świnoujście  1995, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, Hel, 15.09.2009, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, Hel, 15.09.2009, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, Gdynia 25.09.2009, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, Gdynia 25.09.2009, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie byłego kutra ratowniczego SZTORM 2, Gdańsk, autor: Pan Waldemar Kossmann (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the former rescue cutter SZTORM 2, Gdańsk, author: Mr. Waldemar Kossmann (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk, autor: Pan Waldemar Kossmann (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, Gdansk, author: Mr. Waldemar Kossmann (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 25.06.2011, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 25.06.2011, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK i motorówki SŁAWKA, Gdańsk 2012, autor: Pan Waldemar Kossmann, kolekcja Pana Andrzeja Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK and motorboat SŁAWKA, Gdansk 2012, author: Mr. Waldemar Kossmann, Mr. Andrzej Patro collection (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 17.04.2018, autor: Pan Jerzy Makieła (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 17.04.2018, author: Mr. Jerzy Makieła (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 05.05.2018, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 05.05.2018, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdynia 07.07.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdynia 07.07.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 12.08.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 12.08.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdynia 07.09.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdynia 07.09.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 07.09.2018, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 07.09.2018, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 04.11.2018, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 04.11.2018, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 04.11.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 04.11.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdynia 23.12.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdynia 23.12.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, baza PRCiP, Gdańsk 06.04.2019 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, PRCiP base, Gdansk 06.04.2019 (to enlarge click on the photo).
 

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK i pogłębiarki SWIDRAK, baza PRCiP, Gdańsk 19.05.2019, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK and dredger SWIDRAK, PRCiP base, Gdansk 19.05.2019, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, baza PRCiP, Gdańsk 20.07.2019, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK , PRCiP base, Gdansk 20.07.2019, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, baza PRCiP, Gdańsk 11.08.2019, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, PRCiP base, Gdansk 11.08.2019, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 21.08.2019, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 21.08.2019, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 04.08.2021: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 02.08.2021, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.08.2021: Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 02.08.2021, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Aktualizacja 22.03.2022: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK holującego pogłębiarka KRAKEN, Gdańsk 21.03.2022, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.08.2021: Below photo of the tug HENRYK towing dredger KRAKEN, Gdansk 21.03.2022, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 29.04.2022: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK w bazie PRCiP, Gdańsk 27.04.2022, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 29.04.2022: Below photo of the tug HENRYK in PRCiP base, Gdansk 27.04.2022, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Aktualizacja 02.05.2022: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK na redzie, Gdańsk 01.05.2022, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 02.05.2022: Below photos of the tug HENRYK on the roadstead, Gdansk 01.05.2022, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Aktualizacja 08.05.2022: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 01.05.2022, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 08.05.2022: Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 01.05.2022, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 04.07.2023: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 27.06.2023, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.07.2023: Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 27.06.2023, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 04.07.2023: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 27.06.2023, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.07.2023: Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 27.06.2023, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

 

Aktualizacja 04.07.2023: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 28.06.2023, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.07.2023: Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 28.06.2023, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 10.08.2023: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 04.08.2023, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 10.08.2023: Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 04.08.2023, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 04.06.2024: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 02.06.2024, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.06.2024: Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 02.06.2024, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 24.09.2024: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 19.09.2024, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 24.09.2024: Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 19.09.2024, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

 

Aktualizacja 15.04.2025: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 15.03.2025, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 15.04.2025: Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 15.03.2025, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

 

 

 

Z cyklu jednostki pożarnicze ... (cz. 14) - JUHAS

Autorzy : Waldemar Danielewicz, Andrzej Patro, Zbigniew Rybicki

Podziękowania :

prof. Jan Bartelski za podzielenie się wiedzą o okolicznościach sprowadzenia tej i innych jednostek z tzw. demobilu do kraju i  wielką pomoc przy redagowaniu tego artykułu.

Marek Twardowski i Zbigniew Rybicki za udostępnienie i zgodę na  publikację unikalnych zdjęć

JUHAS

Kuter pożarniczy o nazwie „JUHAS” został przystosowany do pełnienia tej roli z amerykańskiej łodzi ratowniczej o numerze taktycznym „J-1172”. Używane one były przez aliantów na frontach drugiej wojny światowej, ich głównym zadaniem było podejmowanie z wody zestrzelonych pilotów. Łodzie te należały do projektu 382. Jak już wspomniano klasyfikowane one były jako Aircraft Rescue Boat. Kadłub zbudowany był z desek sosnowych i sklejki, wzmocniony w niektórych czułych miejscach płytą pancerną. Pierwotnie posiadały one jeden silnik benzynowy typu Hudson Invader-Hall Scott o mocy 275 KM przy 1700 obr./min. W dostępnych polskich źródłach pokutuje błędne przekonanie, że „Juhas” to była to motorówka desantowa typu LCP[L], co jest nie prawdą. Dzięki prof. Janowi Bartelskiemu badaczowi losów flotyll rzecznych oraz jednostek zakupionych z tzw. demobilu możemy ten fakt sprostować i po raz pierwszy podać do publicznej wiadomości.

Po zakończeniu II wojny światowej sprzęt ten został przeznaczony do sprzedaży w ramach tzw. demobilu. W 1947 r. polskie Ministerstwo Komunikacji poprzez Polską Misję Zakupów z Demobilu Amerykańskiego urzędującą w Paryżu nabyło od USA i Wlk. Brytanii wiele jednostek zdemobilizowanych jak barki desantowe różnych typów, kutry desantowe, łodzie ratownicze i  holowniki. Między innymi Polska zakupiła 8 jednostek projektu 382, wśród nich była łódź „J-1172”. Po odbiorze przez stronę polską wypłynęła ona z Antwerpii na holu holownika „Żubr”, 12 października 1947 r. i przybyła do Gdańska dziesięć dni później. Przeznaczona była dla Ministerstwa Obrony Narodowej. W sumie WOP przejął cztery jednostki tego projektu.  Dokładnie 17 kwietnia 1948 r. „J-1172” przekazana została przez MON, Ministerstwu Żeglugi, które z kolei przekazało ją Gdańskiemu Urzędowi Morskiemu w Gdańsku, a ten kolei przekazał ją Kapitanatowi Portu w Gdyni. Ponieważ w tym okresie brakowało statków pożarniczych z prawdziwego zdarzenia, które mogłyby wspomagać jednostki lądowe od strony wody postanowiono adoptować „J-1172” do tych celów. Projekt adaptacji opracował mjr. poż. Bronisław Witkowski, a przebudowę zlecono Warsztatom Mechanicznym Gdańskiego Urzędu Morskiego w Gdyni. Prace nadzorował kierownik warsztatów Beuth. Prace zakończono w kwietniu 1949 r. i 15 kwietnia zgodnie z terminem kuter pożarniczy „JUHAS” został opuszczony na wodę przy tzw. „Kamiennym Rogu”, czyli u zbiegu nabrzeży Duńskiego i Szwedzkiego w Gdyni. Podczas remontu silnik benzynowy zastąpiono silnikiem wysokoprężnym. Kuter posiadał 1 działko wodne gaśnicze, zasilane przez pompę spalinową ppoż. marki Harland, cztery nasady tłoczne. Ponadto zabierał sto litrów środka pianotwórczego spumogenu w kanistrach. Wspomagał on wytwarzanie ciężkiej piany gaśniczej i ułatwiał walkę z ogniem. „Juhasa” przydzielono Zarządowi Portu Gdańsk-Gdynia a służbę pełnił w Portowej Straży Pożarnej w Gdyni. W marcu 1951 r. przebazowany do PSP w Gdańsku. Nie jest dokładnie znana data kasacji „Juhasa”, ale prawdopodobnie nastąpiło to około 1956 r., kiedy to do służby wszedł kuter pożarniczy „Żar” typu Juhas II.

*     *     *

Dane techniczne:

TYP STATKU:	pożarniczy
ROK I MIEJSCE BUDOWY:	1943 USA
DANE TECHNICZNE	wyporność: 8 t.
	długość całkowita: 11,97 m
	szerokość: 3,26 m
	zanurzenie: 0,72  m
	zanurzenie maksymalne: 1,00 m
NAPĘD	1 silnik wysokoprężny typ 64HN9; produkcji: Gray Marine Motors, Detroit; moc 225 KM przy 2100 obr./min.
	pędnik: 1 śruba napędowa
PRĘDKOŚĆ:	6 węzłów
ZAŁOGA:	3 ludzi + 4 strażaków
ARMATOR	Zarząd Portu Gdańsk
PORT MACIERZYSTY	Gdańsk

Opracował: Waldemar Danielewicz

*     *     *

Bibliografia:

Tadeusz Popielawski – Rozwój statków pożarniczych – Budownictwo Okrętowe nr 7/88 – Gdańsk

Ryszard Leszczyński – Katastrofy i wypadki morskiej floty pomocniczej PMH (1926-2016) – Gdańsk 2017

Marek Soroka – Polskie Okręty Wojenne 1945-1980- Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986

Dziennik Bałtycki nr 97 z dnia 08.04.1949

Korespondencja z prof. Janem Bartelskim z kwietnia 2020 r.

*     *     *

Poniżej: kuter pożarniczy JUHAS, zdjęcia z archiwum Marka Twardowskiego, Zbigniewa Rybickiego i Portowej Straży Pożarnej (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit JUHAS, photos from archives of Marek Twardowski, Zbigniew Rybicki  and Harbor Fire Department (to enlarge click on the photos).

Poniżej: kuter pożarniczy JUHAS, dokumenty archiwalne i prasowe (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit JUHAS, archival and press douments (to enlarge click on the photos).