|
U 403 Typ VIIC |
|
|
Stocznia: |
Danziger Werft AG, Danzig |
|
Numer zamówienia: |
104 |
|
Zamówienie: |
23.09.1939 |
|
Położenie stępki: |
20.05.1940 |
|
Wodowanie: |
26.02.1941 |
|
Wcielenie do służby: |
25.06.1941 |
|
Numer pocztowy: |
M 43 616 |
|
Przebieg służby |
|
|
25.06.1941 - 31.08.1941 |
5 Flotylla U-bootów, Kiel (szkolenie załogi) |
|
01.09.1941 - 30.06.1942 |
7 Flotylla U-bootów, St. Nazaire (okręt frontowy) |
|
01.07.1942 - 28.02.1943 |
11 Flotylla U-bootów, Bergen (okręt frontowy) |
|
01.03.1943 - 18.08.1943 |
9 Flotylla U-bootów, Brest (okręt frontowy) |
|
18.08.1943 |
Zatopiony na środkowym Atlantyku w pobliżu Dakaru (pozycja 13˚42N, 17˚36W) bombami głębinowymi zrzuconymi przez francuski bombowiec Wellington HZ697 należący do 344 Sqn |
|
Dowódcy |
|
|
25.06.1941 - 15.06.1943 |
OL ~ KL Heinz-Ehlert Clausen |
|
16.06.1943 - 18.08.1943 |
KL Karl-Franz-Heine |
Liczba patroli: 8
Zatopione/uszkodzone statki handlowe: 2 (12.946 ton)/0
Zatopione/uszkodzone okręty wojenne: 0/0
Zestrzelone/uszkodzone samoloty: 0/0
|
Okres służby U 403 przed rozpoczęciem wykonywania patroli bojowych |
|
|
22.12.1941 |
na skutek wypadku podczas pobytu w bazie w Danzig zginął FkMt Helmut Hopfeld (ur. 02.07.1917) |
Patrol 1 (23.02.1942 – 19.03.1942)
23.02. U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena wraz z U 589 o godzinie 19:00 odbił od nadbrzeża Tirpitza w bazie w Kiel-Wik, po czym skierował się w stronę nieodległej śluzy Kanału Kilońskiego w Holtenau. Następnego dnia obie jednostki dotarły do położonego nad Łabą Brunsbüttel, gdzie oczekiwały na przybycie eskorty, która umożliwiłaby im płynięcie przez zalodzony akwen. Dwa dni później 26 lutego o godzinie 16:55 U 403 zawinął na Helgoland, gdzie w tamtejszej bazie dokonano na nim wymiany uszkodzonej przez lód bakburtowej śruby okrętowej. 1 marca o 15:00 wraz z U 160 i U 405 opuszczono Helgoland kierując się na pierwszy patrol. Zgodnie z otrzymanymi rozkazami okręt Clausena miał dołączyć do arktycznej flotylli U-bootów, która miała za zadanie zwalczanie żeglugi na Dalekiej Północy. Dwa dni później 3 marca o godzinie 07:00 (kwadrat marynarki AN 2898) U 403 minął dwie neutralne szwedzkie jednostki Glimmaren i Tunaholom. Następnego dnia o 14:50 w kwadracie AF 1812 w bezpiecznej odległości wyminięto dostrzeżoną chwilę wcześniej przez wachtowych dryfującą minę morską zerwaną z łańcucha kotwicznego. 7 marca o godzinie 17:59 na okręcie Clausena odebrano pochodzącą z dowództwa Nord depeszę z rozkazami o następującej treści:
„U 454, U 403 i U 373 jak najszybciej z prędkością marszową obsadzić nowe pozycje: U 454 górną, U 403 dolną połowę kwadratu AC 43, U 377 w kwadracie AC 46 górną połowę. Nieograniczona zgoda na atak. Okręty utworzą grupę Aufnahme. Zakaz atakowania okrętów wojennych na zachód od 26˚O.”.
Głównym celem w/w grupy był płynący do Związku Radzieckiego konwój PQ.12, który dnia 1 marca opuścił wody położonego na Islandii Reykjaviku oraz konwój powrotny QP.8, który tego samego dnia opuścił Murmańsk. Poza w/w U-bootami konwój PQ.12 miał też zaatakować zespół okrętów nawodnych pod dowództwem admirała Otto Ciliaxa złożony z pancernika Tirpitz oraz czterech niszczycieli: Paul Jacobi, Friedrich Ihn, Hermann Schoemann i Z 25. 8 marca przy pomocy lampy sygnałowej U 403 przeprowadził krótką wymianę zdań z napotkanym o 07:30 w kwadracie AC 4744 pancernikiem Tirpitz. Następnego dnia o 03:00 zgodnie z otrzymanym rozkazem zajęto pozycję w swoim rejonie operacyjnym, przystępując następnie do jej przemierzania w poszukiwaniu wroga. Tego samego dnia o godzinie 19:17 na pokładzie U 403 odebrano pochodzącą z dowództwa Nord depeszę z rozkazami o następującej treści:
„U 589, U 403, U 377, Tirpitz wpłynął na wody Vestfjordu. Jak najszybciej z prędkością marszową obsadzić nowe rejony ataku: U 589 AF 29 - U 403 AF 26 - U 377 AF 33.”.
Dziesiątego marca pomiędzy 08:35 a 09:25 (kwadrat marynarki AC 7170) okręt Clausena w bezpiecznej odległości wyminął dostrzeżone chwilę wcześniej przez wachtowych dryfujące trzy miny morskie. Następnego dnia o 12:29 odebrano kolejną depeszę z dowództwa Nord z rozkazami o następującej treści:
„U 377, U 403 i U 589 utworzą grupę Blücher. U 405 i U 592 grupę Wrangler.”.
13 marca po odebraniu pochodzącego z U 377 meldunku o kontakcie w wrogiem rozpoczęto jego bezskuteczne (ze względu na fatalną widoczność) poszukiwania. Trzy dni później 16 marca o godzinie 13:00 (kwadrat marynarki AF 2451) U 403 wymienił się sygnałami rozpoznawczymi z napotkanym U 377. Osiemnastego marca zgodnie z poleceniem dowództwa przebywający aktualnie w kwadracie AF 2448 okręt Clausena o godzinie 09:00 rozpoczął marsz powrotny do bazy w Narwiku. W trakcie jego trwania, jeszcze tego samego dnia o 21:10, podczas rozkręcenia sterburtowego diesla w celu usunięcia wody z cylindrów (ich odwodnienia) poprzez zawór zwrotny, obrażeń doznali: MaschGfr Heinz Almes (wybicie kciuka), MaschGfr Behling (złamanie kości lewego przedramienia i lewej dłoni) oraz MaschHpGfr Decke (silne uderzenie w okolicy żołądka). Następnego dnia o 21:00 U 403 zawinął do Narwiku, kończąc trwający ponad trzy tygodnie patrol (24 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto 3.413 mil morskich na i 103 mile morskie pod powierzchnią.
21.03.1942 U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena o godzinie 08:00 opuścił Narwik, kierując się do nieodległego Skomenfjordu, gdzie zacumował przy burcie okrętu zaopatrzeniowego Pelagos, z którego to rozpoczął następnie pobieranie zapasu paliwa oraz smarów. Następnego dnia po zakończeniu wszystkich prac o godzinie 10:17 opuszczono Skomenfjord kierując się do Narwiku, gdzie zacumowano przy burcie statku Viking. 23 marca, po odebraniu rozkazów nakazujących U 403 skierowanie się do bazy w Harstad, gdzie usunąć miano zgłoszone usterki oraz uzupełnić zapas prowiantu o godzinie 09:00 opuszczono Narwik wyruszając w drogę. Po dotarciu na miejsce okręt Clausena zacumował przy burcie okrętu Laugen (NN 05). Dwa dni później 25 marca po zakończeniu wszystkich prac U 403 o 09:45 opuścił Harstad kierując się do Skomenfjordu, gdzie przybył jeszcze tego samego dnia cumując przy burcie zaopatrzeniowca Pelagos. Tego też dnia okręt Clausena pojawił się w Narwiku, skąd 26 marca o 11:30 ponownie wyruszył do Harstad, gdzie zgodnie z otrzymanymi rozkazami miał pozostawać w stanie gotowości do jak najszybszego wyjścia w morze. Po dotarciu na miejsce U 403 ponownie zacumował przy burcie statku Laugen.
Patrol 2 (04.04.1942 ? 21.04.1942)
04.04. U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena o godzinie 19:25 odbił od burty Laugena opuszczając Harstad, po czym następnie poprzez Topsund skierował się na Andfjord a dalej na kwadrat AB 57. Zgodnie z otrzymanymi rozkazami podczas tego patrolu okręt Clausena miał za zadanie zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Oceanu Arktycznego i Morza Barentsa. Tuż po północy 6 kwietnia U 403 osiągnął nakazany mu rejon operacyjny, przystępując następnie do jego przemierzania w poszukiwaniu wroga. Tego samego też dnia na okręcie Clausena odebrano dwie pochodzące z dowództwa depesze z rozkazami o następujących treściach:
- o 10:17 „Grupa Bums U 377, U 403, U 591, U 589 przemierzać nakazane rejony.”.
- o 20:00 „Grupy Bums i Naseweis 07.04. o godzinie 00:00 dowództwo przekazane zostanie Admirałowi Oceanu Arktycznego.”.
Dziesiątego kwietnia na pokładzie U 403 odebrano, pierwszą pochodzącą ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Grupa Bums utworzyć linię dozoru od AB 6254 do 6297. Kolejność: U 403, U 377, U 592, U 334. Prędkość marszowa 10 węzłów.”.
Głównym celem dla w/w grupy był płynący do Związku Radzieckiego konwój PQ.14, który 8 kwietnia opuścił wody Islandii oraz konwój powrotny QP.10. Czternastego kwietnia (kwadrat marynarki AB 6730) idący na powierzchni U 403 o godzinie 13:31 został zmuszony do wykonania alarmowego zanurzenia oraz trwającego do 13:59 pobytu pod wodą przez dwa nieprzyjacielskie okręty eskortowe zidentyfikowane jako niszczyciele. Wieczorem tego samego dnia, o 20:00 (kwadrat marynarki AB 6453) z pomostu okrętu Clausena dostrzeżono cztery statki handlowe oraz dwa niszczyciele ale ze względu na aktualnie panujące warunki pogodowe ich zaatakowanie okazało się niemożliwe (ograniczono się jedynie do nadania meldunku). Godzinę później o 21:06 odebrano kolejną depeszę ze sztabu z rozkazami o następującej treści:
„Dnia 15.04. godzina 07:00 jako grupa Blutrausch przebywają w linii dozoru od AB 6331 do AB 6667: U 209, U 376, U 378, U 436, U 456, U 589, U 454, U 403, U 377, U 592.”.
Następnego dnia o 07:15 U 403 zgodnie z otrzymanym rozkazem osiągnął swoją pozycję w zgrupowaniu, która w jego przypadku przypadała na kwadrat AB 6638. Prawie siedem godzin później o 14:15 (kwadrat marynarki AB 6696) wymieniono się sygnałami rozpoznawczymi z napotkanym U 377. Szesnastego kwietnia o godzinie 04:47 w kwadracie AB 6341 okręt Clausena nawiązał kontakt wzrokowy z nieprzyjacielem zidentyfikowanym jako pancernik, dwa niszczyciele oraz sześć statków handlowych, w stronę których niezwłocznie się skierował schodząc o 07:05 (kwadrat marynarki AB 6343) pod wodę z zamiarem wykonania skrytego ataku (dostrzeżonym zgrupowaniem był konwój PQ.14). Ze względu na słabą widoczność przez peryskop oraz wykonany przez wroga zygzak planowany atak okazał się niemożliwy do wykonania i trzy minuty po zanurzeniu U 403 ponownie pojawił się na powierzchni rozpoczynając po raz drugi manewr wyjścia na dogodną do ataku pozycję. O 10:46 (kwadrat marynarki AB 6338) wymieniono się sygnałami rozpoznawczymi z załogą przebywającego na patrolu samolotu zwiadu lotniczego Fw.200 Condor. W południe minięto utrzymujący kontakt z wrogiem U 377 a o 13:11 schowano się pod wodą rozpoczynając marsz w zanurzeniu w stronę konwoju. O 13:55 wyminięto daleką linię eskorty złożoną z dwóch niszczycieli a o 14:42 (kwadrat marynarki AC 4157) bliską, tworzoną przez zaledwie jedną korwetę. Podjęta przez Heinza-Ehlerta Clausena próba zaatakowania dopiero co miniętej korwety umieszczoną w wyrzutni rufowej torpedą ze względu na falowanie okazała się jednak niemożliwa. Trzy minuty później w kierunku ocenianego na ca. 8.000 ton statku z wyrzutni nr I i II wystrzelono dwie torpedy, które trafiły i zatopiły w przeciągu 57 sekund należący do brytyjskiego armatora Monarch SS Co. Ltd. (Raeburn & Vérel Ltd.) z Glasgow frachtowiec Empire Howard (6.986 ton), będący jednocześnie statkiem komodora konwoju (E. Rees DSC RNR, który był jedną z ofiar). Niedługo potem rozpoczęło się trwające do godziny 16:06 polowanie jednostek eskorty na zanurzony okręt Clausena. O 16:35 (kwadrat marynarki AC 4154) U 403 z powrotem pojawił się na powierzchni rozpoczynając pościg za konwojem. Siedemnastego kwietnia, dwanaście minut po północy (kwadrat marynarki AC 4371) z pomostu U 403 ponownie dostrzeżono odległy o 12 mil morskich konwój o którym niezwłocznie zameldowano dowództwu. Po południu tego samego dnia na skutek nadciągnięcia mgły śledzący nieprzyjaciela okręt Clausena o 16:00 utracił z nim kontakt, którego nie potrafił już odzyskać. Kilka godzin później o 23:10 U 403 spotkał się w kwadracie AC 5937 z U 456, co obaj dowódcy wykorzystali do wymienienia się informacjami oraz spostrzeżeniami. Następnego dnia na polecenie dowództwa przebywający aktualnie w kwadracie AC 8593 okręt Clausena o 18:30 rozpoczął marsz powrotny do bazy. Dziewiętnastego kwietnia o 02:00 (kwadrat marynarki AC 8398) wymieniono się pozdrowieniami z napotkanym U 378.Następnego dnia o godzinie 10:00 U 403 zszedł w zanurzenie a wkrótce potem na jego pokładzie miała miejsce krótka uroczystość związana z urodzinami przywódcy III Rzeszy. Tego samego dnia o 20:00 odebrano pochodzącą ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Clausen i Born z największą prędkością skierować się do AF 3510. Tam następnie operować przeciwko wykrytemu zgrupowaniu złożonemu z 10 okrętów wojennych i 1 statku.”.
Dwudziestego pierwszego kwietnia o 11:27 odebrano kolejną depeszę ze sztabu o następującej treści:
„U 403, U 592 przerwać wykonywanie zadania i wracać do bazy.”.
Tego samego dnia o 21:00 U 403 zawinął do Harstad, kończąc trwający ponad dwa tygodnie patrol (17 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto 3.916 mil morskich na i 90 mil morskich pod powierzchnią.
27.04.1942 U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena o godzinie 08:00 opuścił Harstad, kierując się via Lödingen do Skomenfjordu, gdzie zacumował przy burcie zaopatrzeniowca Pelagos, przystępując następnie do pobierania z niego zapasów paliwa oraz smarów. Po zakończeniu tej operacji jeszcze tego samego dnia o 17:30 opuszczono Skomenfjord, kierując się z powrotem do Harstad, gdzie zacumowano przy burcie statku Laugen.
29.04.1942 na okręcie miała miejsce ceremonia odznaczenia ośmiu członków załogi przyznanymi przez BdU Krzyżami Żelaznymi II klasy.
Podczas pobytu w bazie w Harstad Heinz-Ehlert Clausen po konsultacji z głównym mechanikiem wystąpił do dowództwa z prośbą o przeprowadzenie remontu okrętu, na którym napraw wymagały: sterburtowy dziobowy ster głębokości (uszkodzony prawdopodobnie na skutek obtarcia o podwodne skały), nieszczelny zbiornik zanurzeniowy nr 5, sprężarka Junkersa oraz obie śruby, które w trakcie pracy emitowały znaczny hałas.
10.05.1942 U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena w eskorcie jednostki Schiff 11 (towarzyszyła ona do Andenes) o godzinie 16:30 opuścił Harstad, by zgodnie z otrzymanym poleceniem skierować się na remont do położonej w Bergen stoczni marynarki. Trzynastego maja o godzinie 03:45 (kwadrat marynarki AN 2459) na pokład okrętu przyjęto pilota Ltn. Karstena, z którym następnie o 06:00 zacumowano przy nadbrzeżu stoczni w Bergen.
Patrol 3 (17.07.1942 – 28.07.1942)
17.07. U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena wraz U 589 i U 209 oraz w towarzystwie eskorty opuścił Bergen, by zgodnie z otrzymanym rozkazem zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Oceanu Arktycznego i Morza Barentsa. O 07:30, po dotarciu do kwadratu AN 2421 na jeden z okrętów eskorty przekazano pilota po czym ruszono w dalszą drogę. Przez pierwsze dwanaście mil morskich U 403 towarzyszył U 589 podczas gdy U 209 już o 07:30 znikł z zasięgu wzroku. Następnego dnia pomiędzy godziną 08:30 a 23:50 (kwadrat marynarki AF 53) w bezpiecznej odległości wyminięto 6 dostrzeżonych wcześniej przez wachtowych dryfujących min. Podobna sytuacja miała też miejsce 19 kwietnia, kiedy to pomiędzy 09:10 a 23:05 (kwadrat marynarki AB 96) wyminięto aż czternaście dryfujących min. Następnego dnia na pokładzie U 403 odebrano pochodzącą ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Obsadzą jako rejony ataku, wszystkie w AC: Brodda 1645 - Horrer 1483 - Clausen 1588 - Köhler 1766 - Borm 1775.”.
Tego samego dnia o godzinie 16:00 (kwadrat marynarki AB 6335) po stronie bakburty dostrzeżono wybrzeża Wyspy Niedźwiedziej. 21 lipca o 03:00 okręt Clausena osiągnął wyznaczoną mu pozycję, przystępując następnie do jej przemierzania w poszukiwaniu wroga. Następnego dnia odebrano kolejną depeszę ze sztabu z rozkazami o następującej treści:
„Nowe rejony ataku obsadzą, wszystkie w AB: Brodda 3444 - Horrer 3737 - Clausen 4383 - Köhler 3841 - Borm 3799.”.
Wieczorem tego samego dnia o 19:29 na przebywającym aktualnie w kwadracie AB 3499 U 403 odebrano pochodzący z U 589 meldunek o następującej treści:
„4 niszczyciele AB 3755. Horrer.”.
Wkrótce potem Heinz-Ehlert Clausen nakazał obrać kurs na przechwycenie. W związku z brakiem jakiegokolwiek kontaktu wzrokowego z meldowanymi okrętami, pomiędzy 21:14 a 21:30 znajdujący się kwadracie AB 3816 U 403 przebywał w zanurzeniu prowadząc nasłuch hydrofonami. Ponieważ także i w ten sposób nie udało się uzyskać kontaktu akustycznego z wrogiem Heinz-Ehlert Clausen zaprzestał jego poszukiwań i nakazał obrać kurs 300˚ prowadzący z powrotem do wyznaczonego mu rejonu. 26 lipca przebywający w kwadracie AB 3476 U 403 na polecenie dowództwa o godzinie 08:00 rozpoczął marsz powrotny do bazy. W trakcie jego trwania, następnego dnia o 03:45 w kwadracie AB 6181 doszło do spotkania z U 592 na który przekazano elastyczny przewód powietrza. Dwudziestego ósmego lipca o 03:15 zawinięto do bazy w Harstad, którą po podjęciu na pokład pilota opuszczono o 08:00 kierując się via Lödingen do Narwiku, gdzie przybyto o 12:45 cumując u burty okrętu sztabowego Tanga. Po zdaniu na jego pokładzie raportu z przebiegu patrolu okręt Clausena skierował się o 15:15 do Skomenfjordu, gdzie zacumował o 17:00 przy burcie okrętu bazy Stella Polaris, kończąc w ten sposób trwający prawie dwa tygodnie patrol (12 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto 2.300 mil morskich na i pod powierzchnią.
Patrol 4 (02.08.1942 – 19.08.1942)
02.08. U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena o godzinie 11:30 odbił od burty zacumowanego w Narwiku okrętu sztabowego Tanga, by następnie zgodnie z otrzymanym rozkazem przeprowadzić rozpoznanie wschodniego wybrzeża Islandii. Cztery dni później 6 sierpnia o 01:37 (kwadrat marynarki AE 2623) na okręcie Clausena odebrano pochodzący z U 405 meldunek o kontakcie w kwadracie AA 8949 z wrogim konwojem, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. Następnego dnia na U 403 odebrano pochodzącą ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Grupa Nebelkönig obsadzić linię wyczekiwania 1 od AB 1725 do 4992: U 403, U 405, U 591, U 657, U 355, U 586, U 435, U 255, U 592, U 589 dnia 08.08. godzina 08:00 oraz linię wyczekiwania nr 2 od AB 2255 do AB 6277 do 09.08. godziny 01:00.”.
Ósmego sierpnia o godzinie 23:00 U 403 zajął przypadającą na kwadrat AB 2255 wyznaczoną mu pozycję w linii wyczekiwania. Następnego dnia zgodnie z poleceniem dowództwa skierowano się do kwadratu AB 3513. Dziesiątego sierpnia o godzinie 09:00 (kwadrat marynarki AB 3512) z pomostu okrętu Clausena dostrzeżono południowe wybrzeża Spitzbergenu. Następnego dnia o 04:00 (kwadrat marynarki AB 3422) wymieniono się sygnałami rozpoznawczymi z napotkanym samolotem Ju.88 oraz przebywającym w pobliżu U 355. Dwa dni później 13 sierpnia o godzinie 04:00 w zasięgu wzroku pojawiło się wybrzeże wyspy Hopen. Następnego dnia o godzinie 09:38 na pokładzie U 403 odebrano kolejną depeszę ze sztabu z rozkazami o następującej treści:
„Operacja przeciwko wrogiemu konwojowi z powodu braku podstaw do jej dalszego prowadzenia zakończona. Clausen rozpoznać cieśninę Matoczkin.”.
Szesnastego sierpnia odebrano drugą w ciągu dwóch dni depeszę ze sztabu o następującej treści:
„Clausen jak najszybciej wracać do Narwiku.”.
Dwa dni później 18 sierpnia o 20:27 zawinięto do Harstad, które po przenocowaniu opuszczono o godzinie 09:00 następnego dnia kierując się na Narwik, gdzie przybyto trzy godziny później cumując przy burcie statku Tanga. W trakcie trwającego ponad dwa tygodnie patrolu (18 dni) przepłynięto 3.566 mil morskich na i pod powierzchnią.
Patrol 5 (26.08.1942 – 21.09.1942)
26.08. U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena o godzinie 13:50 opuścił Narwik, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami przeprowadzić rozpoznanie akwenu położonego w pobliżu Wyspy Niedźwiedziej. Po dotarciu do Lödingen i przyjęciu na pokład miejscowego pilota skierowano się do Harstad, gdzie przybyto o godzinie 19:00, zdając na brzeg pilota. Podczas trwającego do północy pobytu w tamtejszej bazie załoga załadowała na pokład zapas świeżego prowiantu. Po zakończeniu tej operacji wyruszono w dalszą drogę, kierując się poprzez Topsund w stronę wyznaczonego rejonu operacyjnego. Dwudziestego ósmego sierpnia o godzinie 19:00 (kwadrat marynarki AB 3895) U 403 spotkał się z U 405 a dwie godziny później dotarł do wyznaczonego mu rejonu operacyjnego, położonego w kwadracie AB 35. 3 września o 13:40 w kwadracie AB 3537 okręt Clausena spotkał się z U 88, na który to następnie przekazał 30 bochenków chleba oraz jeden worek kartofli w zamian otrzymując jedną skrzynkę jajek, z których 2/3 jak się później okazało nie nadawało się do użytku. W trakcie trwania tego spotkania przeprowadzono też szkolenie w zrucaniu granatami celując do morświna, którego następnie wyciągnięto na pokład a jeden z członków załogi mający doświadczenie w szlachtowaniu zwierząt przystąpił do filetowania mięsa, które jednak okazało się niejadalne. Dziewiątego września na pokładzie U 403 odebrano pochodzącą ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Kierować się przez około 200 mil morskich: Clausen AB 4219 - Bohmann AB 1790 - Hopmann AB 4250. Zwiad melduje: PQ.18 - 35 statków, 2 pancerniki, 2 krążowniki i 6 niszczycieli.”.
Trzynastego września na przebywającym aktualnie w kwadracie AB 2653 okręcie Clausena o godzinie 10:00 zarejestrowano zbliżające się odgłosy detonacji. Prawie trzy godziny później o 12:45 (kwadrat marynarki AB 2639) z pomostu dostrzeżono spadochron. Pięć minut później nawiązano kontakt z łodzią latającą BV138, której załoga poprosiła o aktualny namiar. O godzinie 15:15 (kwadrat marynarki AB 2633) poszukujący meldowanego wroga U 403 został zmuszony do alarmowego zanurzenia przez nadlatujący samolot pokładowy, który w wykonanym następnie ataku zrzucił jedną bombę głębinową, po czym na miejsce kontaktu ściągnął cztery niszczyciele, które przystąpiły do polowania stosując według obserwacji hydroakustyka taktykę polegającą na tym, że dwie jednostki namierzały a dwie wykonywały ataki. W trakcie tego polowania nad zanurzonym okrętem przepłynął poszukiwany konwój. Od 21:00 na U 403 rejestrowano słabnący kontakt akustyczny. Od 22:00 okręt z powrotem znajdował się na powierzchni jednak na skutek uszkodzeń odniesionych od bliskich detonacji bomb głębinowych (m.in. uszkodzony został bakburtowy silnik elektryczny) musiano zaniechać dalszych ofensywnych działań do czasu ich usunięcia. 14 września po 15 godzinach wytężonych prac, w których szczególnie odznaczyli się ObMasch Günter Andrös, Willi Schlopp, MaschMt Schnell, Willi Mannke, Heinz Kaltweit, Friedrich Edke/Ebke, MaschGfr Bahr i MaschObGfr Otto Löffler, Walter Bormann, Dehling i Barth okrętowi przywrócono ograniczoną zdolność do kontynuowania dalej patrolu. Tego samego dnia o 20:00 rozpoczęto marsz w kierunku północnym w celu przeszukania położonego w kwadracie AC1428/1429 miejsca wypadku (najprawdopodobniej chodziło o samolot Luftwaffe, który zmuszony był wodować), gdzie jednak ze względu na zapadłe ciemności nic nie odnaleziono. Następnego dnia o 14:07 (kwadrat marynarki AC 2674) przebywający na pomoście okrętu wachtowi zameldowali o dostrzeżeniu dwóch nadlatujących samolotów z identyfikowanych jako He.111, które w wykonanym następnie ataku zrzuciły w pobliżu okrętu serię siedmiu na szczęście niecelnych bomb głębinowych. W celu uniknięcia dalszych ataków dwie minuty później wykonano alarmowe zanurzenie rejestrując wkrótce potem w dalszej odległości detonacje 50 bomb, które musiały zostać zrzucone przez niemieckie samoloty na okręty eskorty poszukiwanego konwoju. O 17:00 U 403 z powrotem znalazł się na powierzchni rozpoczynając pościg za PQ.18. W trakcie jego trwania, 16 września na okręcie odebrano pochodzącą ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę o następującej treści:
„W pobliżu PQ.18 przebywa siedemnaście okrętów, które zatopiły tylko 4 statki. To jest niewystarczające!. Dalsze sukcesy są niezbędne,”,
Wiadomość tę Heinz-Ehlert Clausen skomentował w KTB swojego okrętu w następujący sposób: „Bardzo mi przykro.”. Tuż po północy 17 września (kwadrat marynarki AT 4419) na pokładzie U 403 doszło do uszkodzenia sterburtowego wału napędowego, który musiano wyłączyć z użytku, co z kolei spowodowało zmniejszenie szans na dogonienie i zaatakowanie konwoju. Następnego dnia o godzinie 12:00 (kwadrat marynarki AC 1611) z pomostu okrętu Clausena dostrzeżono odległe o 20 mil morskich zarysy Wyspy Nadziei. Tego samego dnia, cztery i pół godziny później o 16:30 doszło do eksplozji baterii w umieszczonej na rufie torpedzie, która spowodowała oparzenia u ObGfr Krohma. 19 września o godzinie 02:10 (kwadrat marynarki AC 1129) przebywający na pomoście okrętu wachtowi zameldowali o dostrzeżeniu wyłaniającej się z mgły sylwetki samotnego statku, w stronę którego niezwłocznie się skierowano z zamiarem jego zaatakowania. Trzydzieści cztery minuty później w kierunku ocenianej na ca. 6.000 ton jednostki odpalono salwę czterech torped, które jednak chybiły celu. Przyczyna niepowodzenia tkwiła w manewrach jakie wykonała niedoszła ofiara, która najpierw zastopowała o później ruszyła wstecz co u Heinza-Ehlerta Clausena wzbudziło podejrzenie, że ma do czynienia ze statkiem pułapką. O 07:22 (kwadrat marynarki AC 1168) wykonano alarmowe zanurzenie uciekając pod wodę przed nadpływającym niszczycielem, który niedługo potem zrzucił jedną (!!!) bombę głębinową. Podczas trwającego do godziny 10:00 pobytu w zanurzeniu odkryto, że na skutek przecieku dławnicy wału napędowego do wnętrza okrętu dostało się ca. 2 tony wody a wyrzutnia nr II nie zachowuje szczelności. W związku z tymi oraz wcześniejszymi uszkodzeniami Heinz-Ehlert Clausen postanowił przerwać wykonywanie dotychczasowego zadania i wracać do bazy. Dwudziestego września o godzinie 08:15 (kwadrat marynarki AB 6976) U 403 nawiązał kontakt wzrokowy z radzieckim okrętem podwodnym, który nadawał w jego kierunku sygnały o treści „Z I”. W odpowiedzi na nie Heinz-Ehlert Clausen nakazał nadać „co za okręt”. Po powtórnym odebraniu sygnałów „Z I” dowódca U 403 zarządził zmianę kursu, zwiększenie prędkości do całej naprzód oraz nadanie w kierunku wroga wiadomości „idiota” na co ten po raz kolejny odpowiedział nadając „Z I, Z I”. Tego samego dnia o 22:30 zawinięto do Harstad, gdzie przenocowano, po czym o godzinie 12:30 dwudziestego pierwszego września wyruszono w dalszą drogę do Narwiku, gdzie przybyto o 18:00 cumując przy burcie okrętu sztabowego Tanga. Podczas trwającego prawie cztery tygodnie patrolu (26 dni) U 403 przepłynął 5.367 mil morskich na i pod powierzchnią.
24.09.1942 U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena opuścił Narwik, by zgodnie z otrzymanym poleceniem skierować się na remont generalny do położonej w Trondheim stoczni marynarki wojennej, gdzie ostatecznie przybył dwa dni później 26 września. W trakcie prowadzonych prac na U 403 wymieniono m.in. wszystkie akumulatory.
Patrol 6 (09.01.1943 – 02.03.1943)
09.01. U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena w eskorcie trałowca M 255 o godzinie 12:00 opuścił Trondheim, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami w trakcie transferu do położonej w Breście 9 Flotylli U-bootów zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Północnego Atlantyku. Tego samego dnia, po dotarciu o 21:30 do punktu LF Grip pożegnano się z eskortą, po czym już samotnie ruszono w dalszą drogę. 14 stycznia o godzinie 05:05 (kwadrat marynarki AE 8885) okręt Clausena wyminął w bezpiecznej odległości prowadzący połów intensywnie dymiący z komina trawler. Następnego dnia U 403 otrzymał z dowództwa polecenie dołączenia do zgrupowania Falke, którego głównym celem w tym okresie były dwa konwoje ON.159 (grupa eskortowa B2) i ON.160 (grupa eskortowa C2). Siedemnastego stycznia idący na powierzchni okręt Clausena o godzinie 14:02 (kwadrat marynarki AK 3235) został zmuszony do alarmowego zanurzenia przez nadlatującą, nieprzyjacielską łódź latającą. Tego samego dnia o 16:00 z pomostu przebywającego od sześciu godzin z powrotem na powierzchni U 403 dostrzeżono płynący samotnie szybki statek handlowy, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. W trakcie pościgu niedoszła ofiara kilkakrotnie zmieniała swój kurs, co w ostateczności skutecznie uniemożliwiło okrętowi Clausena wyjście na dogodną do ataku pozycję. Ostatecznie o 20:40 dowódca U 403 podejrzewając, że ma do czynienia ze statkiem pułapką zrezygnował z dalszego pościgu tracąc z nim kontakt czterdzieści minut później. Dwa dni później 19 stycznia o 16:01 odebrano pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Grupy Falke i Habicht rozwiązane. Okręty utworzą grupę Haudegen: W kolejności: U 414, U 268, U 182, U 525, U 69, U 201, U 606, U 607, U 226, U 186, U 383, U 303, U 438, U 624, U 704, U 613, U 752 dnia 22 stycznia godzina 13:00 przebywać w linii dozoru od AJ 3141 do AL 4691, kurs 210˚.”.
Tego samego dnia o godzinie 20:00 (kwadrat marynarki AK 1121), po raz pierwszy od jedenastu dni udało się uzyskać namiar potrzebny do ustalenia pozycji na podstawie gwiazd. Od 20 stycznia na zmierzającym w kierunku nakazanej pozycji U 403 obserwowano coraz bardziej pogarszające się warunki pogodowe, które następnego dnia przybrały postać orkanu. Dwudziestego piątego stycznia o godzinie 14:15 (kwadrat marynarki AJ 3452) dokonano porównania swoich pozycji z napotkanym U 226. Następnego dnia o godzinie 08:00 okręt Clausena zajął pozycję w zgrupowaniu, która w jego przypadku przypadała na kwadrat AD 9673. Osiem godzin później o 16:00 dokonano kolejnego porównania pozycji, tym razem z napotkanym U 414. Wieczorem tego samego dnia o 19:00 U 403 wymienił się sygnałami rozpoznawczymi z napotkanym U 69. Dwudziestego siódmego stycznia o godzinie 04:00 (kwadrat marynarki AJ 3215) na okręcie odebrano pochodzący z U 466 meldunek o kontakcie akustycznym, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. Meldowanym kontaktem był konwój HX.223 (grupa eskortowa A3), który na skutek sztormu uległ częściowemu rozbiciu. O 22:30 w związku z brakiem jakiegokolwiek kontaktu z poszukiwanym wrogiem Heinz-Ehlert Clausen zakończył jego poszukiwania. 2 lutego wykorzystując poprawę aury załoga U 403 mogła przystąpić do usuwania szkód wyrządzonych przez sztorm na górnym pokładzie oraz pomoście. Trzy dni później 5 lutego rozpoczęto marsz w kierunku wyznaczonego przez dowództwo nowego rejonu patrolowania. Następnego dnia o 16:30 (kwadrat marynarki BC 1544) idący na powierzchni U 403 został zmuszony do alarmowego zanurzenia przez należącą do 5 Sqn RCAF kanadyjską łódź latającą Canso, która w wykonanym następnie ataku zrzuciła sześć bomb głębinowych, które spowodowały uniesienie się okrętu o 10 metrów, uszkodzenie obu silników elektrycznych, sterów głębokości oraz steru głównego. Poza tym zarejestrowano też uderzające o kadłub pociski wystrzelone z broni pokładowej wrogiej maszyny. Po mającym miejsce o 20:00 wynurzeniu obsada wachty zauważyła szkody poczynione na górnym pokładzie przez pociski kal. 20mm. Pięćdziesiąt trzy minuty później (kwadrat marynarki BC 1548) po uzyskaniu namiaru na pracujący w pobliżu wrogi radar ponownie wykonano alarmowe zanurzenie a wkrótce potem uzyskano kontakt akustyczny z grupą poszukiwawczą. Po mającym miejsce tuż przed północą wynurzeniu Heinz-Ehlert Clausen nakazał obrać kurs na wschód w celu usunięcia odniesionych uszkodzeń. 12 lutego U 403 obrał kurs na nową pozycję w zgrupowaniu, która w jego przypadku przypadała na kwadrat BC 1356. W tym okresie głównym celem grupy Haudegen były konwoje: HX.225 (grupa eskortowa C2) i SC.119 (grupa eskortowa B1). Pięć dni później 17 lutego na przebywającym aktualnie w kwadracie BC 2233 U 403 o godzinie 13:30 odebrano pochodzący z U 69 meldunek o następującej treści:
„Konwój w AJ 9982, 225˚. Gräf.”,
Meldowanym wrogim zgrupowaniem, w stronę którego Heinz-Ehlert Clausen niezwłocznie nakazał się skierować był osłaniany przez grupę eskortową B6 powolny konwój ONS.165. Następnego dnia poszukujący wroga U 403 dostał się w zasięg sztormu o sile 7 - 8˚, który mocno dal się we znaki przebywającej na pomoście obsadzie wachty. Po południu o 16:50 (kwadrat marynarki BC 3473) nawiązano kontakt wzrokowy z cieniami dwóch jednostek, które wkrótce potem zidentyfikowano jako niszczyciel oraz frachtowiec o których zameldowano dowództwu, po czym przystąpiono do nadawania sygnałów naprowadzających dla innych U-bootów. O 23:54 (kwadrat marynarki BC 2696) w kierunku statku odpalono salwę trzech torped, z których jedna utknęła w wyrzutni nr III a dwie kolejne na skutek defektu popłynęły na powierzchni mijając cel. Minutę później oraz o 23:57 w kierunku tej samej jednostki z wyrzutni nr II i V odpalono dwie kolejne torpedy, który także spudłowały. Dziewiętnastego lutego o godzinie 07:05 (kwadrat marynarki BC 2676) z pomostu U 403 dostrzeżono kolejne cienie które okazały się należać do samotnego statku. Ponad godzinę później o 08:16 w kierunku dostrzeżonej jednostki z wyrzutni nr II odpalono torpedę, która jednak spudłowała. Dwie minuty później w stronę tego samego statku, którym okazał się być maruder z poszukiwanego konwoju ONS.165, należący do greckiego armatora Elias E. Hadjilias, An D. Manthos & Others z Aten frachtowiec Zeus (5.961 ton) odpalono salwę trzech torped, z których dwie okazały się celne posyłając go na dno wraz z całą załogą. O 09:04 ponownie rozpoczęto poszukiwanie konwoju idąc w kierunku północnym. Dwudziestego pierwszego lutego o godzinie 20:00 (kwadrat marynarki BD 4245) w związku z małą ilością paliwa wynoszącą zaledwie 4.5 m3 U 403 rozpoczął powolny marsz w stronę punktu zaopatrzeniowego. Dwa dni później 23 lutego o godzinie 13:00 w kwadracie BD 4355 spotkano się z podwodnym tankowcem U 460 oraz z przebywającymi w jego pobliżu U 338 i U 525. Tego samego dnia pomiędzy 17:00 a 19:39, korzystając z dobrej pogody pobrano 28m3 paliwa, 2m3 oleju silnikowego oraz prowiant na 5 dni. Po zakończeniu tej operacji oraz wytrymowaniu okrętu pożegnano się z pozostałymi jednostkami, po czym rozpoczęto rejs do bazy w Breście. 2 marca o godzinie 07:50 w punkcie Pt.436 U 403 spotkał się z dwoma dozorowcami, w eskorcie których o 12:00 przybył do bazy, kończąc trwający prawie osiem tygodni patrol (53 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto 7.199 mil morskich na i pod powierzchnią.
Patrol 7 (19.04.1943 – 31.05.1943)
19.04. U 403 pod dowództwem Heinza-Ehlerta Clausena wraz U 217 o godzinie 17:10 opuścił Brest, by zgodnie z otrzymanym rozkazem zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Północnego Atlantyku. Pięć godzin później o 22:05 (kwadrat marynarki BF 5168) ze względu na wykrycie na okręcie dużej utraty oleju silnikowego Heinz-Ehlert Clausen nakazał zastopować maszyny do czasu wyjaśniania przyczyny tej usterki (towarzyszący okrętowi Clausena U 217 kontynuował dalej rejs samotnie). Jak się później okazało utrata oleju spowodowana była przez zepsuty zawór odcinający na zbiorniku rozchodowym, który niezwłocznie wymieniono, ruszając ponownie w dalszą drogę w stronę punktu Kern. Po jego osiągnięciu, co miało miejsce już następnego dnia, o godzinie 09:00 Heinz-Ehlert Clausen nakazał obrać kurs 276˚, po czym z prędkością 12 węzłów skierować się w stronę kwadratu BE 51. Dwudziestego drugiego kwietnia na okręcie Clausena odebrano pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Nowy punkt docelowy dla Dautera, Clausena, Schamonga, Thätera, Förstera i Johannsena to AK 53.”.
Cztery dni później 26 kwietnia o godzinie 19:21 na U 403 odebrano drugą pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Grupa Amsel z okrętami U 634, U 223, U 266, U 377, U 383, U 525, U 709, U 466, U 454, U 359, U 186, U 403 dnia 27 kwietnia przebywać w linii dozoru od AK 5553 do 9576. Kurs 205°.”.
Głównym celem w/w grupy miał być meldowany przez B-Dienst konwój SC.127, który dzięki przechwyconym i odszyfrowanym depeszom enigmy otrzymał polecenie zmiany trasy, opływając niebezpieczny rejon od północy (dodatkowo poza zmianą trasy eskorta konwoju została też wzmocniona okrętami 4 Grupy Wsparcia). Dwudziestego dziewiątego kwietnia odebrano następną depeszę z dowództwa o następującej treści:
„Grupy Specht i Amsel od 1 maja, godziny 08:00 oczekiwać jednego 9 węzłowego i jednego 8 węzłowego konwoju idącego kursem NO .”.
2 maja o 21:00 (kwadrat marynarki BC 9327) przeprowadzono rozmowę z napotkanym U 186 a następnego dnia o 16:57 odebrano pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Podgrupy Amsel I - IV z oszczędną prędkością marszową obsadzić nowe linie dozoru:
Amsel I: U 638, U 621, U 402, U 574, U 504 od AJ 7944 do 8838.
Amsel II: U 634, U 223, U 266, U 377, U 383 od AJ 976 do BC 3247.
Amsel III: U 709, U 569, U 525, U 468, U 448 od BC 3765 do 6541.
Amsel IV: U 466, U 454, U 359, U 186, U 403 od BC 6949 do 9646.”.
Głównym celem dla w/w podgrup był wolny konwój ONS.5, którego poszukiwanie jak się to później okazało było mocno utrudnione przez fatalne warunki pogodowe. 7 maja o godzinie 12:35 odebrano kolejną depeszę z BdU z rozkazami o następującej treści:
„Okręty Amsel, podgrupy III i IV utworzyć grupę Rhein.”.
Tym razem głównym celem dla nowoutworzonej grupy miał być meldowany przez B-Dienst, osłaniany przez grupę eskortową C2 konwój HX.237. Dwa dni później 9 maja na przebywającym aktualnie w kwadracie CD 3827 U 403 o godzinie 13:06 odebrano pochodzący z U 359 meldunek o następującej treści:
„Konwój CD 3598, 90˚, Förstner .”.
Meldowanym konwojem był oczekiwany HX.237, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. Następnego dnia o 13:30 (kwadrat marynarki CE 1691) z pomostu okrętu Clausena dostrzeżono sylwetkę dużego statku, którego ze względu na jego dużą prędkość nie udało się zaatakować. Prawie dwie godziny później o 15:20 w kwadracie CE 2458 dostrzeżono kolejną jednostkę, którą zidentyfikowano jako oceaniczny holownik, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. W trakcie pogoni za celem na pokładzie U 403 odebrano sygnały nadawane ze ściganego statku, które miały następującą treść:
„SSS. de 5 etc - okręt podwodny 41˚50' N 31˚00' W.”.
O 18:18 (kwadrat marynarki CE 2426) po zmniejszeniu dystansu dzielącego obie jednostki, w kierunku holownika na polecenie dowódcy otworzono ogień z karabinów maszynowych MG 38, na który ten odpowiedział z własnego działa pokładowego, co z kolei spowodowało, że Heinz-Ehlert Clausen wobec niemożliwości użycia własnego działa pokładowego zmuszony był wydać rozkaz przerwania ostrzału i zmiany kursu tak aby jak najszybciej wyjść z pola ostrzału wrogiego działa. Pięć minut potniej z pomostu U 403 dostrzeżono poszukiwany konwój o którym niezwłocznie zameldowano dowództwu. W trakcie zbliżania się w stronę nieprzyjacielskiego zgrupowania o 18:41 okręt Clausena został dostrzeżony przez odbywający patrol a stacjonujący na pokładzie brytyjskiego lotniskowca eskortowego HMS Bitter, należący do 811 Sqn. FAA samolot bombowo - torpedowy Swordfish, który w wykonanym następnie ataku zrzucił na niego dwie niecelne bomby głębinowe, po czym o zawiadomił dowództwo eskorty o kontakcie z nieprzyjacielskim okrętem podwodnym. Cztery minuty po tym ataku w związku z dostrzeżeniem zbliżającego się niszczyciela Heinz-Ehlert Clausen wydał rozkaz alarmowego zanurzenia, rozpoczynając następnie trwające kilka godzin wymykanie się prześladowcy/om. Po mającym miejsce o 22:35 wynurzeniu (kwadrat marynarki CE 2189) obsada wachty, która pojawiła się na pomoście zameldowała o radykalnym pogorszeniu się warunków pogodowych a co za tym idzie także i widoczności. Pomimo niesprzyjającej aury U 403 kontynuował poszukiwania konwoju do godziny 12:00 następnego dnia, kiedy to w kwadracie BD 8931 doszło na nim do jednoczesnej awarii sterburtowego silnika diesla oraz bakburtowej pompy wody chłodzącej obsługującej z kolei bakburtowy silnik diesla. Po południu o 18:14 (kwadrat marynarki BD 8614) nawiązano kontakt wzrokowy z samotnym statkiem, w którego stronę niezwłocznie się skierowano, schodząc o 21:33 pod wodę z zamiarem jego zaatakowania. O 22:20 (kwadrat marynarki BD 9474) w kierunku ściganej jednostki wystrzelono salwę czterech torped, rejestrując odgłos detonacji. Ze względu na oślepienie peryskopu nie można było zweryfikować skutków ataku. Wkrótce potem zarejestrowano charakterystyczne dla tonącej jednostki odgłosy. Po mającym miejsce o 23:30 wynurzeniu Heinz-Ehlert Clausen nakazał skierować się w rejon ataku, gdzie jednak ze względu na gęsty opad deszczu nie udało się odnaleźć żadnych śladów. Dwunastego kwietnia przebywający aktualnie w kwadracie BD 8482 okręt Clausena, w związku z odebranym wezwaniem o pomoc, nadanym przez ciężko uszkodzony na skutek ataku samolotu typu B-24 Liberator U 456 o godzinie 17:30 skierował się w stronę jego pozycji. O 18:50 (kwadrat marynarki BD 9189) z pomostu U 403 dostrzeżono idący kursem W samotny duży statek o którym zameldowano dowództwu. Wkrótce potem na okręcie Clausena odebrano pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Clausen przechwycić. U 190 iść do Teicherta.”.
Tuż po północy następnego dnia (godzina 00:03, kwadrat marynarki BD 8628) zidentyfikowano ścigany cel jako statek szpitalny, w związku z czym odstąpiono od próby jego zaatakowania. Czternastego maja o godzinie 16:13 (kwadrat marynarki BD 6537) z pomostu U 403 dostrzeżono najpierw smugę dymu a następnie konwój, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. Osiemnaście minut później idący na powierzchni okręt Clausena został wykryty oraz zmuszony do wykonania alarmowego zanurzenia przez nieprzyjacielski samolot zidentyfikowany jako B-24 Liberator, który w wykonanym następnie ataku w ślad za nim zrzucił salwę bomb głębinowych. Po mającym miejsce o 18:30 wynurzeniu na polecenie dowódcy rozpoczęto poszukiwanie przyczyny dlaczego odbiornik FuMB nie zasygnalizował nadlatującego przeciwnika, którą jak się później okazało był przecięty kabel łączący antenę z odbiornikiem. Poza tym ze względu na wynoszący zaledwie 20m3 zapas paliwa Heinz-Ehlert Clausen postanowił przerwać dalszą operację przeciwko wrogiemu konwojowi, meldując o tym fakcie dowództwu oraz prosząc je o dalsze instrukcje (te nakazało marsz w stronę punktu spotkania z podwodnym tankowcem). Rankiem 21 maja o godzinie 08:40 z pomostu U 403 dostrzeżono duży tankowiec, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. W trakcie pościgu, przerwanego ostatecznie o 16:00 na okręcie ponownie doświadczono problemów z silnikami diesla, co w pewnym momencie wymusiło konieczność zmniejszenia prędkości do zaledwie 9 węzłów. Po zaniechaniu pogoni obrano kurs na punkt zaopatrzeniowy. Dwudziestego czwartego maja o godzinie 10:13 (kwadrat marynarki BD 5955) na U 403 wpierw odebrano sygnały naprowadzające nadawane przez podwodny tankowiec U 459 a wkrótce potem nawiązano z nim kontakt wzrokowy. Pomiędzy 11:05 a 13:12 z jego pokładu pobrano 20m3 paliwa oraz tonę prowiantu. Sześć dni później 30 maja o godzinie 15:00 U 403 przybył do punktu Kern, po czym rozpoczął podwodny marsz w stronę punktu Lade. Następnego dnia o 12:30 w punkcie Pt.346 okręt Clausena spotkał się z dwoma dozorowcami, w eskorcie których o godzinie 17:00 przybył do Brestu, kończąc trwający sześć tygodni patrol (42 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto 6.376 mil morskich na i 462 mile morskie pod powierzchni.
15.08.1943 obowiązki dowódcy na U 403 zdał KL Heinz-Ehlert Clausen a na jego miejsce następnego dnia przybył były dowódca U 303 KL Karl-Franz-Heine.
Patrol 8 (13.07.1943 – 18.08.1943)
13.07. U 403 pod dowództwem Karla-Franza Heine o godzinie 09:00 opuścił Brest, by zgodnie z otrzymanym rozkazem zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Środkowego Atlantyku. Już na redzie doszło do spotkania z eskortą (trałowce M 4013 i M 4014), w towarzystwie której skierowano się w stronę pozycji wyznaczonej na mapie przez linię wód o głębokości 60 metrów. O 11:47 pieczę nad U 403 przejął zespół czterech dozorowców - V 475, V 402, V 707 i V 732, który miał towarzyszyć mu aż do punktu Kern. Tego samego dnia, po przybyciu na miejsce, pomiędzy godziną 21:05 a 22:45 okręt Heinego przeprowadził próbne zanurzenie oraz próbę szczelności. Po stwierdzeniu 100% sprawności jednostki do odbycia patrolu i pożegnaniu z eskortą wyruszono w dalszą drogę, kierując się już samotnie w stronę wyznaczonego rejonu operacyjnego. W trakcie tego marszu dowódca U 403 otrzymał z BdU polecenie spotkania się z U 43, który miał mu przekazać część swoich zapasów paliwa. 14 lipca doszło do spotkania obu jednostek, które następnie rozpoczęły wspólny marsz w oczekiwaniu na dogodny moment do przekazania paliwa. Dwa dni później 16 lipca (kwadrat marynarki BF 4495) U 403 wraz z U 43 wspólnymi siłami odparł atak wrogiego samolotu, którego bomby głębinowe detonowały w wodzie pomiędzy nimi. Dziewiętnastego lipca na okręcie Heinego odebrano pochodzącą z BdU depeszę o następującej treści:
„Nowy punkt docelowy to EK 46. Przewidziano spotkanie z U 306.”.
Tego samego dnia idące na powierzchni obie jednostki o godzinie 21:25 zostały wykryte przez należący do 86 Sqn. RAF brytyjski bombowiec B-24 Liberator nr BZ772. Zaraz po uzyskaniu kontaktu U 403 zszedł w zanurzenie podczas gdy artylerzyści z U 43 osłaniali jego manewr. Wkrótce potem także i U 43 zniknął pod wodą. W ślad za oboma u-bootami, pilotowana przez W. Roxburgha maszyna (która na skutek ostrzału prowadzonego z U 43 odniosła lekkie uszkodzenia) zrzuciła dwie torpedy akustyczne NO-84 Fido, rejestrując jakiś czas potem podwodny błysk oznaczający prawdopodobne trafienie jednego z okrętów (w rzeczywistości oba u-booty wyszły z tego ataku cało). Ostatecznie dopiero 30 lipca w kwadracie CE 7779 U 43 przekazał na U 403 część swojego paliwa. Wkrótce po zakończeniu tej operacji obie jednostki zostały wykryte przez przebywającą na patrolu a pochodzącą z amerykańskiego lotniskowa eskortowego USS Santee (osłaniającego konwój GUS.10) parę samolotów Wildcat - Avenger. Jako pierwszy cele zaatakował pilotowany przez Edwarda van Vrankena myśliwiec F4F Wildcat, który rozpoczął ich ostrzał z karabinów maszynowych. Tuż zanim do ataku zszedł bombowiec TBF-1 Avenger z zamiarem zrzucenia 2 bomb głębinowych oraz torpedy akustycznej NO-84 Fido. Wbrew przyjętej procedurze oba u-booty na widok nadlatujących samolotów wykonały manewr zanurzenia. W ślad za U 403 pilotowany przez R.F. Richmonda Avenger zrzucił dwie bomby a w ślad za U 43 torpedę akustyczną. Okręt Heinego z ataku wyszedł bez szwanku natomiast jego towarzysz został trafiony i zatopiony. Siedemnastego sierpnia oczekujący w pobliżu Dakaru na meldowany konwój SL.125 U 403 został wykryty i bezskutecznie zaatakowany na pozycji 14˚11N, 17˚40W przez należący do 200 Sqn. RAF brytyjski bombowiec Hudson. Tego samego dnia (kwadrat marynarki EK 4952) okręt Heinego po raz drugi został wykryty i zaatakowany przez nieprzyjacielski samoloty, którym tym razem był francuski bombowiec Wellington HZ697 należący do 334 Sqn. sił powietrznych Wolnych Francuzów. Przeprowadzony przez francuską maszynę atak okazał się skuteczny i U 403 wraz z całą załogą poszedł na dno.
|
Członkowie załogi U 403 polegli w dniu 18.08.1943 (w kolejności alfabetycznej) |
|||
|
Nazwisko |
Imię |
Ranga |
Rok urodzenia |
|
Almes |
Heinz |
MaschObGfr |
28.10.1920 |
|
Andrös |
Günter |
ObMasch |
30.01.1914 |
|
Baumann |
Wilhelm |
MaschGfr |
27.02.1924 |
|
Bitterlich |
Helmut |
MaschObGfr |
09.06.1922 |
|
Bormann |
Walter |
MaschObGfr |
03.01.1921 |
|
Brandes |
Gerhard |
MaschObGfr |
25.03.1924 |
|
Bräutigam |
Anton |
MtrObGfr |
03.01.1923 |
|
Busacker |
Bodo |
OLt.z.S |
06.04.1918 |
|
Butenhof |
Kurt |
MtrObGfr |
02.11.1920 |
|
Dahmen |
Josef |
MtrObGfr |
01.06.1922 |
|
Daniels |
Theodor |
ObFkMt |
05.05.1919 |
|
Dilcherd |
Heinz |
MaschObGfr |
25.03.1922 |
|
Ebke |
Friedrich |
ObMaschMt |
19.07.1918 |
|
Ehrenforth |
Alfred-Otto |
MtrObGfr |
18.08.1922 |
|
Faber |
Martin |
MtrObGfr |
15.03.1921 |
|
Falkenhahn |
Günther |
FkGfr |
03.04.1924 |
|
Fellmann |
Joachim |
ObGfr.d.R |
10.04.1924 |
|
Gesche |
Kurt |
Lt.z.S |
10.04.1921 |
|
Haberzettl |
Oswin |
MtrObGfr |
20.07.1924 |
|
Hache |
Walter |
MaschObGfr |
22.08.1922 |
|
Heel |
Rudolf |
MechObGfr |
22.03.1922 |
|
Heike |
Willi |
MtrGfr |
21.09.1923 |
|
Heine |
Karl-Franz |
KpLt.01.03.42 |
30.10.1915 |
|
Hennicke |
Horst |
Lt.ing |
28.09.1921 |
|
Hoffmann |
Klaus |
KpLt.ing |
30.08.1917 |
|
Hoppe Dr. |
Günter |
Mar.St.Arzt.d.R |
27.03.1915 |
|
Jänsch |
Hermann |
MaschObGfr |
20.03.1923 |
|
Kalweit |
Heinz |
ObMaschMt |
23.03.1917 |
|
Kleemeier |
Hermann |
ObGfr |
25.07.1923 |
|
Leschmann |
Erich |
MaschGfr |
20.10.1924 |
|
Löffler |
Otto |
MaschMt |
13.12.1919 |
|
Lucas |
Erich |
MaschObGfr |
16.06.1920 |
|
Mannke |
Willi |
ObMaschMt |
06.11.1919 |
|
Mehnert |
Helmut |
ObMechMt |
24.03.1919 |
|
Meyer |
Ernst |
ObStrm |
16.11.1914 |
|
Meyfarth |
Hans |
Gfr |
18.08.1923 |
|
Mittelstädt |
Kurt |
ObGfr |
11.02.1920 |
|
Mohlberg |
Mathias |
Maat |
08.03.1918 |
|
Neuhauser |
Karl |
Gfr |
20.07.1924 |
|
Pasemann |
Erich |
ObGfr |
22.12.1921 |
|
Peters |
Hans-Joachim |
ObBtsMt |
07.04.1920 |
|
Post |
Wilhelm |
Maat |
22.11.1919 |
|
Reiter |
Dominik |
MaschObGfr |
05.08.1921 |
|
Schäfer |
Kurt |
Maat |
09.02.1923 |
|
Schlopp |
Willi |
StObMasch |
06.03.1911 |
|
Schmidt |
Albert |
FkMt |
06.11.1919 |
|
Schwarz |
Alfred |
Mtr |
03.06.1923 |
|
Werner |
Martin-Camillo |
Mtr |
30.06.1922 |
|
Zuber |
Stefan |
ObMt |
23.10.1917 |
|
Bibliografia |
|
http://uboat.net |
|
http://www.ubootwaffe.net |
|
http://uboatarchive.net |
|
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm |
|
http://www.u-boot-archiv.de |
|
http://www.u-historia.com |
|
Blair Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II |
|
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1 |
|
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen Werften von 1935 bis 1945 tom 2 |
|
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3 |
|
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von September 1939 bis Mai 1945 tom 4 |
|
Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5 |
|
Ritschel Herbert - Kurzfassung Kriegstagebücher Deutscher U-boote 1939 - 1945 Band 7 KTB U 375 - U435 |
|
Rohwer Jürgen: Axis Submarine Successes 1939 – 1945 |
|
Trojca Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1, 2, 3 |
|
Wynn Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom 1 |
Poniżej herb U 403 (źródło www.uboat.net)
Poniżej: zdjęcie U 403 przy molu uzdrowiska Zoppot (źródło: periodyk „U-boat im Focus”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz