Z cyklu jednostki pożarnicze ... (cz. 10) - BŁYSK

Autorzy: Waldemar Danielewicz, Andrzej Patro, Wojtek Jel.

Podziękowania :

Ryszard Leszczyński za dyskusję i uwagi dotyczące historii statku pożarniczego „Błysk”

Zbigniew Rybicki z Portowej Straży Pożarnej w Gdyni, Marek Twardowski i Wojtek Jel za udostępnienie  unikalnych zdjęć jednostki .

BŁYSK

Statek zbudowano w 1913 roku w stoczni Union Gießerei w Königsberg [dz. Kaliningrad, klasyfikowany był, jako łódź motorowa. Tu należy się kilka słów wyjaśnienia. Otóż w polskich opracowaniach jak – Katastrofy i wypadki morskiej floty pomocniczej – Ryszarda Leszczyńskiego z 2017 r. podawany jest rok budowy 1942 i stocznia Schiffswerft Otto Kutschewsky w  Königsbergu. Natomiast Polski Rejestr Statków – Rejestr 1957-58 podaje też rok budowany 1942 natomiast, jako miejsce powstania statku podaje ogólnikowo Niemcy. Dokument Sądu Powiatowego w Gdyni II wydział w postanowieniu o wpisaniu do rejestru statków handlowych morskich w rubryce 4 zatytułowanej rok i miejsce wodowania statku podaje, że danych tych nie ustalono. Skąd wziął się rok, 1942 jako data budowy ?. Prawdopodobnie PRS ustalił datę budowy na podstawie roku budowy silnika, czyli 1942. Zapomniano jednak, że był to silnik produkcji USA i nie mógł znaleźć się w Niemczech gdyż od grudnia 1941 r. państwa te były w stanie wojny. Poza tym silnik ten wstawiono podczas odbudowy statku w 1950 r. i pochodził on z zakupów dokonanych przez Polskę w latach 1947/48.

Po wybudowaniu nazwano go „BALDUR” i należał on do Tiefbauamt II der Stadt Königsberg [ II Urząd Inżynierii Lądowej]. Według listy statków zbudowanych przez tę stocznię miał on 12,25 m długości, 2,70 m szerokości a jego zanurzenie wynosiło 1,15 m. Napęd stanowił jeden silnik wysokoprężny Deutz – 4 cylindrowy o mocy 26 KM. W 1944 roku „Baldur” znalazł się w Elblągu [Elbing] gdzie został zatopiony, silnik celowo uszkodzono poprzez demontaż głowic. W 1947 r. rozpoczęto prace wydobywcze jednostki przez ekipy Państwowego Zarządu Wodnego w Elblągu. Po wydobyciu komisja orzekła, że statek nadaje się do odbudowy. Na wniosek Ministra Żeglugi przekazany został Głównemu Urzędowi Morskiemu w Gdańsku. W latach 1948-1950 przeszedł odbudowę połączoną z przebudową na statek pożarniczy. Prace wykonywały Warsztaty Portowe Gdańskiego Urzędu Morskiego w Gdyni. Projekt przebudowy opracował mjr. poż. Bronisław Witkowski, zainstalowano w części rufowej wieżyczkę z działkiem gaśniczym, wstawiono nowy silnik i pompy ppoż. Przekazany do służby 23 kwietnia 1950 r., otrzymał nazwę „BŁYSK”. Armatorem był Zarząd Portu Gdańsk-Gdynia Portowa Straż Pożarna w Gdyni. W 1954 r. po powołaniu dwóch osobnych Zarządów Portów, „Błysk” przebazowany został do Gdańska gdzie służył w Portowej Straży Pożarnej Zarządu Portu Gdańsk. Wycofany w 1959 r. i rok później złomowany.

TYP STATKU:	pożarniczy
ROK I MIEJSCE BUDOWY:	1913; Union Gißerei, Königsberg [Niemcy]
DANE TECHNICZNE:	pojemność brutto: 11 RT; netto: 3 RT
	długość całkowita: 12,47 m
	szerokość: 2,70 m
	zanurzenie: 1,15 m
SILNIKI GŁÓWNE:	1 silnik wysokoprężny 6-cio cylindrowy Herkules Diesel prod. USA; rok produkcji: 1942; moc: 150 KM
PĘDNIK:	1 śruba napędowa
PRĘDKOŚĆ:	7 węzłów
URZĄDZENIA POMOCNICZE / POŻAROWE:	1 silnik pomocniczy benzynowy 4 cylindrowy z prądnicą
	2 pompy pożarowe Harland napędzane silnikami Chrysler Marine Diesel BD 800 o numerach seryjnych 1171 i 1183 wydajność 2400 l/min.
	działko pożarowe wodne
INNE:	kocioł centralnego ogrzewania na ropę
	żyrokompas
	aparat radiowy nadwczo-odbiorczy
ZAŁOGA:	3 osoby + 4 strażaków
ARMATOR:	Zarząd Portu Gdańsk, Portowa Straż Pożarna w Gdańsku.
PORT MACIERZYSTY:	Gdańsk
SYGNAŁ WYWOŁAWCZY:	SNGB

© Waldemar Danielewicz

Źródła

Ryszard Leszczyński – Katastrofy i wypadki morskiej floty pomocniczej PMH (1926-2016) Gdynia 2017

Tadeusz Popielawski – Rozwój statków pożarniczych – Budownictwo Okrętowe 7/1988

Berndt Schwarz – Binnenschiffe zwischen Ostpreussen und Schleisen – Cuxhaven 2012

Schiffbauliste Union - Giesserei  - Königsberg und Gustav Fechter – Königsberg

Dziennik Bałtycki nr 111 z 23 kwietnia 1950 r.

Archiwum Państwowe Gdańsk akta PZW Elbląg.

*     *     *

Poniżej: statek pożarniczy BŁYSK, zdjęcia z archiwum Wojtka Jel, Marka Twardowskiego  i Portowej Straży Pożarnej (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit BŁYSK, photos from archives of Wojtek Jel, Marek Twardowski and Harbor Fire Department (to enlarge click on the photos).

Poniżej: statek pożarniczy BŁYSK w akcji, zdjęcia z archiwum Wojtka Jel, Zbigniewa Rybickiego i Portowej Straży Pożarnej (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit BŁYSK in action, photos from archives of Wojtek Jel, Zbigniew Rybicki  and Harbor Fire Department (to enlarge click on the photos).

Poniżej: statek pożarniczy BŁYSK i jego załoga, zdjęcia z archiwum Wojtka Jel, Zbigniewa Rybickiego i Portowej Straży Pożarnej (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit BŁYSK and his crew, photos from archives of Wojtek Jel, Zbigniew Rybicki  and Harbor Fire Department (to enlarge click on the photos).

Poniżej: statek pożarniczy BŁYSK w prasie, „Dziennik Bałtycki” z 23.04.1950 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit BŁYSK in the press, „Dziennik Bałtycki” z 23.04.1950 (to enlarge click on the photos).