Z cyklu „U-bootwaffe” … cz. 45 - U 256 (Typ VIIC)

 

U 256 Typ VIIC
Stocznia:		Vulkan Vegesack Werft, Bremen
Numer zamówienia:		21
Zamówienie:		23.12.1939
Położenie stępki:		15.02.1941
Wodowanie:		28.10.1941
Wcielenie do służby:		18.12.1941
Numer pocztowy:		M 47 855
Przebieg służby
18.12.1941 – 31.07.1942	8 Flotylla U-bootów, Danzig (szkolenie załogi)
01.08.1942 – 05.10.1944	9 Flotylla U-bootów, Brest (okręt bojowy)
23.10.1944	Bergen – skreślenie z listy floty
Dowódcy:
18.12.1941 – 30.11.1942	OL ~ KL Odo Loewe
16.08.1943 – 27.06.1944	OL Wilhelm Brauel
02.09.1944 – 18.10.1944	KK Heinrich Lehmann-Willenbrock (KRzLD)
Liczba patroli:		5
Zatopione/uszkodzone statki handlowe:		0	0
Zatopione/uszkodzone okręty wojenne:		1 (1.300 ton)	0
Zestrzelone samoloty: samodzielnie /wspólnie z innymi jednostkami:		3	0
		Wellington Z9515 z 77/H Sqn RAF
		Wellington HF 311 z 407/H Sqn RCAF
		B-24 Liberator z 224/M Sqn RAF
Przyczynienie się do rozbicia samolotu na skutek ostrzału:		1
		B-24 Liberator z 224/F Sqn RAF.
Okres służby U 256 przed rozpoczęciem wykonywania patroli bojowych:
19.12.1941 – 21.21.1941	Vegesack – załadunek prowiantu, paliwa, amunicji oraz trymowanie okrętu.
24.12.1941 – 28.12.1941	Travemünde – szkolenie załogi.
29.12.1941 – 17.01.1942	Kiel – próby morskie w ramach UAK (Unterseeboots - Abnahme - Kommando).
18.01.1942 – 19.01.1942	Rønne/Bornholm – próby hydrofonów w ramach UAG-Schall.
20.01.1942 – 23.01.1942	Zatoka Gdańska – próby prędkości i dalsze szkolenie załogi.
24.01.1942 – 02.04.1942	Danzig (okres zalodzenia zatoki Gdańskiej) stacjonarne szkolenie załogi.
03.04.1942 – 08.04.1942	Danzig – ćwiczenia i testy w ramach UAG 1
09.04.1942 – 14.04.1942	Gotenhafen – próby wyrzutni torpedowych w ramach TEK.
15.04.1942 – 02.05.1942	Hela – ćwiczenia morskie w ramach AGRU - Front.
03.05.1942 – 14.05.1942	Pillau – ćwiczenia w strzelaniu torpedowym w ramach 26 Flotylli U-bootów.
19.05.1942 – 29.05.1942	Gotenhafen – ćwiczenia taktyczne w ramach 27 Flotylli U-bootów.
02.06.1942 – 17.07.1942	Königsberg – pobyt w stoczni w celu usunięcia usterek.
18.07.1942 – 20.07.1942	Danzig – sprzątanie okrętu w ramach 8 Flotylli U-bootów.
22.07.1942 – 27.07.1942	Kiel – przygotowanie okrętu do patrolu w ramach 5 Flotylli U-bootów.

Patrol 1 (28.07.1942 – 03.09.1942)

28.07. U 256 pod dowództwem Odo Loewe o godzinie 07:00 w towarzystwie U 605 (typ VIIC) i eskorcie przerywacza zagród minowych Nr 132 opuścił bazę w Kiel, by zgodnie z otrzymanym rozkazem zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Północnego Atlantyku. Tego samego dnia o godzinie 19:10 w kwadracie marynarki AO 7241 do obu U-bootów oraz przerywacza zagród minowych dołączył pełniący rolę eskorty dozorowiec V 906. 29 lipca o godzinie 19:30 U 256 i U 605 zawinęły do bazy w Kristiansand, którą po uprzednim uzupełnieniu zapasów paliwa i wody pitnej opuściły następnego dnia o godzinie 06:53 w eskorcie tym razem trawlera z.o.p. UJ 1706. Tego samego dnia o godzinie 21:30 w kwadracie marynarki AN 3123 okręt eskorty wraz z U 605 odłączyły się od jednostki Odo Loewe, która dalej już samotnie kontynuowała marsz w stronę wód Północnego Atlantyku. W okresie od 31 lipca do 3 sierpnia zmierzający w kierunku swojego rejonu operacyjnego U 256 natknął się łącznie na aż 25 dryfujących min zerwanych z łańcuchów kotwicznych. 4 sierpnia o godzinie 09:25 w kwadracie marynarki AE 8585, przebywający na pomoście okrętu wachtowi zameldowali dowódcy o smudze dymu na horyzoncie, w stronę której ten nakazał się skierować. Po zmniejszeniu dystansu i zejściu na peryskopową (miało to miejsce o godzinie 09:52), przeprowadzona skryta obserwacja celu przez peryskop pozwoliła zidentyfikować go jako pojedynczy frachtowiec idący w eskorcie trawlera. Prawdopodobnie ze względu na wciąż duży dystans odstąpiono od wykonania ataku. O godzinie 11:17 U 256 ponownie znalazł się na powierzchni kontynuując przerwany marsz na Atlantyk. W dniu 5 sierpnia Odo Loewe odebrał adresowaną do niego i dowódcy U 605 depeszę nakazującą im udać się do kwadratu marynarki AK 60. Tego samego dnia o godzinie 16:47 U 256 odebrał pochodząca z U 593 (typ VIIC) depeszę o kontakcie w kwadracie marynarki AJ 9178 ze zmierzającym w kierunku wschodnim wrogim konwojem, którym okazał się być idący z Nowego Yorku konwój SC-94. Ze względu na odległość do celu wynoszącą aż 550 mil morskich, Odo Loewe postanowił kontynuować dalej marsz stronę kwadratu AK 60, jednocześnie dla potwierdzenia swojej decyzji pytając się dowództwa o instrukcje. W otrzymanej wkrótce potem odpowiedzi BdU nakazało Odo Loewe zaatakować meldowany konwój. 7 sierpnia U 256 oraz jego towarzysz z początku patrolu U 605 otrzymały polecenie dołączenia do zgrupowania Steinbrinck. Następnego dnia poszukujący konwoju okręt Odo Loewe spotkał się o godzinie 09:10 w kwadracie marynarki AK 2946 z dowodzonym przez Götza Bauera U 660 (typ VIIC). O godzinie 14:13 tego samego dnia (kwadrat marynarki AK 2553) przebywający na pomoście U 256 wachtowi zameldowali o dostrzeżeniu topów dwóch masztów a wkrótce potem sylwetki frachtowca. W trakcie pogoni za celem jednostka Odo Loewe natknęła się o godzinie 15:20 w kwadracie AK 2961 na U 605, który jak się wkrótce potem okazało także ścigał ten sam cel. Niedługo potem ze względu na prędkość statku oraz problemy techniczne dowódca U 256 zaniechał dalszego pościgu. 9 sierpnia przebywający na pomoście jednostki Loewe wachtowi zauważyli na horyzoncie, po prawej burcie smugę dymu, co spowodowało zmianę kursu na kurs zbliżeniowy. Pomiędzy godziną 15:05 a 18:33 idący na spotkanie z celem okręt Loewego aż pięciokrotnie zmuszany był do wykonywania alarmowego zanurzania się przez nieprzyjacielskie samoloty. Tego samego dnia o godzinie 21:04 w kwadracie marynarki AK 0333 U 256 ponownie został zmuszony do wykonania alarmowego zanurzenia, tym razem jednak nie tylko przed nadlatującym samolotem ale także nieprzyjacielskim niszczycielem. Po oddaleniu się samolotu Odo Loewe pozostał w zanurzeniu obserwując przez peryskop zbliżający się, idący kursem 0 stopni z dużą prędkością niszczyciel. W momencie gdy nieprzyjacielska jednostka znalazła się w zasięgu torped o godzinie 22:01 (kwadrat marynarki AK 0333) wystrzelono w jej kierunku salwę trzech torped, które jednak okazały się niecelne (atakowanym okrętem był polski niszczyciel ORP Błyskawica). 11 sierpnia U 256 oraz 10 innych U-bootów otrzymało z dowództwa polecenie utworzenia zgrupowania Lohs, którego linia patrolowa miała się rozciągać od kwadratu marynarki AL 1955 do AL 8185. Dwa dni później okręt Odo Loewe zajął wyznaczoną mu pozycję w zgrupowaniu, która w jego przypadku przypadała na kwadrat AL 5758. 14 sierpnia o godzinie 23:23 (kwadrat marynarki AL 4453) idący na powierzchni U 256 został zmuszony do wykonania alarmowego zanurzenia przez nadpływający niszczyciel. Przeprowadzona jakiś czas potem obserwacja okolicy przez peryskop pozwoliła na dostrzeżenie oprócz ww. eskortowca także od dwóch do trzech frachtowców. Dwadzieścia minut po północy 15 sierpnia okręt ponownie znalazł się na powierzchni rozpoczynając pościg za statkami. Trzydzieści minut później w kwadracie marynarki AL 4453 Odo Loewe zaatakował umieszczoną w wyrzutni nr II torpedą jeden z ww. statków. Atak ten okazał się jednak nieskuteczny a wystrzelona torpeda minęła cel. Pięć minut później U 256 został dostrzeżony przez załogę niedoszłej ofiary, która otworzyła w jego kierunku ogień z zamontowanych na nadbudówce działek przeciwlotniczych. Na skutek tego ostrzału II oficer odniósł ranę palca od pocisku który eksplodował na obudowie kiosku. Wkrótce potem U 256 zszedł w zanurzenie. O godzinie 02:10 okręt ponownie znalazł się na powierzchni, wysyłając do BdU meldunek o kontakcie z nieprzyjacielskim konwojem, którym okazał się być konwój SC-95. O godzinie 09:08 przebywający na pomoście okrętu wachtowi zameldowali o dostrzeżeniu wyłaniających się za horyzontu masztów szybko zbliżającego się statku. O godzinie 10:53 Odo Loewe zanurzył okręt na peryskopową w celu wykonania ataku z pod wody. Po bezowocnych próbach wyjścia na dogodną do ataku pozycję o godzinie 11:50 dowódca U 256 wynurzył okręt rozpoczynając pościg za oddalającym się celem, którego ostatecznie zgubiono o godzinie 18:30 w szkwale deszczowym. Jeszcze tego samego dnia okręty grupy Lohs otrzymały polecenie przerwania operacji przeciwko SC-95 oraz utworzenia nowej linii patrolowej mającej rozciągać się od kwadratu marynarki AL 1994 do AL 8165. 16 sierpnia o godzinie 11:42 na U 262 odebrano pochodzący z U 603 (typ VIIC) meldunek o kontakcie w kwadracie marynarki AL 4521 z idącym w kierunku wschodnim konwojem (w momencie odbioru depeszy U 256 znajdował się w kwadracie AL 4564). Tego samego dnia o godzinie 15:23 (kwadrat marynarki AL 5187) Odo Loewe został zmuszony do wykonania alarmowego zanurzenia przez nadpływający niszczyciel. O 19:49 po uprzednim przeszukaniu okolicy hydrofonem U 256 ponownie znalazł się na powierzchni. W dniu 22 sierpnia poszukujący wroga okręt Loewego o godzinie 23:35 odebrał pochodzący z U 135 (typ VIIC) meldunek o kontakcie w kwadracie marynarki AK 9654 z idącym tym razem w kierunku zachodnim nieprzyjacielskim konwojem, którym okazał się być powolny konwój ONS-122 (w momencie odebrania meldunku U 256 znajdował się w kwadracie AK 6687). Następnego dnia o godzinie 17:45 okręt Odo Loewe spotkał się w kwadracie marynarki AK 9758 z dowodzonym przez Jahna U 596 (typ VIIC), co obaj dowódcy wykorzystali do wymienienia się informacjami oraz ustalenia metod poszukiwania ww. celu. Tego samego dnia o godzinie 23:21 w kwadracie marynarki BD 1646 Odo Loewe zmuszony był zanurzyć swój okręt po dostrzeżeniu napływającego niszczyciela. Dwadzieścia cztery minuty później U 256 ponownie znalazł się na powierzchni. Pięćdziesiąt jeden minut po północy 24 sierpnia dowódca U 256 po raz kolejny zmuszony był wykonać alarmowe zanurzenie (głębokość A+80 tj. 160 metrów) uciekając przed szybko zbliżającym się niszczycielem, którym okazał się być brytyjski HMS Viscount, do którego wkrótce potem dołączyła norweska korweta HNoMS Potentilla. Na skutek bliskich detonacji bomb głębinowych przez nie zrzuconych w przedziale silników diesla doszło do silnego przecieku, który doprowadził utraty kontroli nad okrętem i jego opadnięcia na głębokość A+120 (200 metrów). Po odpłynięciu prześladowców o 01:32 okręt ponownie znalazł się na powierzchni, jednak ze względu na odniesione uszkodzenia m.in. wylotu spalin z silników diesla a także rozbitych baterii akumulatorów Odo Loewe zmuszony był do zameldowania dowództwu o godzinie 11:30 o konieczności przerwania patrolu i powrotu do bazy. W dniu 28 sierpnia zmierzający w stronę bazy U 256 spotkał się z U 455 (typ VIIC) na którego pokład przekazał książkę kodową tzw. Adressbuch. 31 sierpnia Odo Loewe zmuszony był do wykonania alarmowego zanurzenia przez nadlatujący samolot, który w wykonanym następnie ataku w ślad za nim zrzucił sześć na szczęście niecelnych bomb głębinowych. 2 września idący przez wody zatoki Biskajskiej U 256 o godzinie 08:30 został wykryty przez należący do 77 Sqn RAF brytyjski bombowiec Whitley Z9515 (zidentyfikowany przez obsadę pomostu okrętu Loewego jako Wellington). Dowódca U 256 zdając sobie sprawę, że na wykonanie manewru zanurzenia jest już za późno nakazał obsadzenie działek przeciwlotniczych i otworzenie ognia w kierunku nieprzyjaciela. Pomimo trafiających w kokpit i kadłub pocisków brytyjska maszyna (pilot P/O A. Cassie) zdołała jednak wykonać atak i zrzucić w pobliżu okrętu trzy bomby głębinowe, których eksplozje powiększyły rozmiar posiadanych uszkodzeń. Pociski które trafiły Whitleya spowodowały powstanie ciężkich uszkodzeń, które doprowadziły w końcu do jego rozbicia się o powierzchnię. Ponieważ istniała obawa, że U 256 nie zdoła dotrzeć do bazy o własnych siłach Odo Loewe wysłał do dowództwa prośbę o pomoc. Zanim otrzymano odpowiedź w poblizu pojawił sie także powracający do bazy U 438, który o 09:30 przejął z jego pokładu 30 członków załogi, pozostawiając na jego pokładzie jedynie ochotników, którzy podjęli się próby uratowania okrętu i doprowadzenia go do bazy. O fakcie tym dowódca U 438 powiadomił dowództwo, prosząc je jednocześnie o zapewnienie im osłony z powietrza. Wkrótce potem otrzymano odpowiedź o następującej treści:

„Z powodu pogody żadnego lotnictwa. Pozostać przy Loewe.”.

O10:23 ze względu na zagrożenie lotnictwa U 438 schował się pod wodę, pozostawiając U 256. Na szczęście dla uszkodzonej jednostki, pomimo wcześniejszego meldunku oraz obawy o ataki ze strony wrogiego lotnictwa parasol powietrzny nad nią objęły od godziny 11:50 dwa samoloty Ardo a o godzinie 17:30 przybyły dodatkowo trzy trałowce typu M (ich pojawienie obserwował przebywający w pobliżu U 438). Następnego dnia o godzinie 07:00 U 256 wpłynął do bazy w Lorient, kończąc trwający ponad pięć tygodni patrol (38 dni). W trakcie jego trwania U 256 przepłynął ca. 5.800 mil morskich na i pod powierzchnią.

W drugiej połowie września Odo Loewe, którego okręt miał iść na długi remont do stoczni otrzymał z dowództwa polecenie objęcia tymczasowego dowództwa nad szykującym się do patrolu bliźniaczym U 254, którego to dowódca Hans Gilardone ze względów zdrowotnych nie mógł pełnić powierzonych mu obowiązków.

22.09.1942 U 256 pod dowództwem najprawdopodobniej I WO po prowizorycznym remoncie wypłynął z bazy w Lorient, by zgodnie z otrzymanymi instrukcjami udać się na generalny remont do bazy w Breście, gdzie przybył następnego dnia.

W listopadzie 1942 roku U 256 zostaje tymczasowo wycofany ze służby i po trwającym aż do 16 sierpnia 1943 roku remoncie oraz konwersji na przeciwlotniczy okręt podwodny ponownie wcielony do służby w składzie 9 Flotylli U-bootów z bazą w Breście. Po tej przebudowie U 256 otrzymał oznaczenie U-Flak 2 a jego uzbrojenie oprócz wyrzutni torpedowych składało się teraz z pojedynczego automatycznego działka kal. 37 mm oraz dwóch poczwórnych działek kal. 20 mm. W wyniku tej przebudowy oprócz nowego uzbrojenia U 256 otrzymał także nowy kształt pomostu (opancerzonego), który wymusił demontaż działa pokładowego kal. 88 mm. Poza tym okręt został też pozbawiony rufowej wyrzutni torpedowej.

Zanim jednak zakończono ww. prace 30 listopada 1942 KL Odo Loewe zdał ostatecznie obowiązki dowódcy wycofanego ze służby U 256 udając się do kraju, gdzie objął dowództwo nad budowanym w stoczni Blohm und Voß w Hamburgu U 954 (typ VIIC).

16 sierpnia 1943 roku obowiązki dowódcy nad nowo wcielonym do służby U 256 objął były I WO na U 103 (typ IXB) OL Wilhelm Brauel.

17.08.1943 – 29.09.1943 – ostanie prace wykończeniowe oraz próbne rejsy, w trakcie których załoga U 256 przechodził intensywne szkolenie oraz zgrywanie.

30.09.1943 – 03.10.1943 – Przygotowanie okrętu do drugiego patrolu bojowego a pierwszego w nowej roli.

Patrol 2 (04.10.1943 – 17.11.1943)

04.10. U 256 pod dowództwem Wilhelma Brauela o godzinie 16:30 wypłynął z bazy w Breście, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami osłaniać przed atakami z powietrza podwodne tankowce oraz inne okręty w miejscu uzupełniania paliwa. Na pierwszym etapie swojej drogi, prowadzącym przez Biskaje okręt Brauela szedł w towarzystwie U 516 (typ IXC) oraz okrętów eskorty (trzy trałowce typu M). W trakcie tego marszu w dniu 5 października pomiędzy godziną 04:55 – 08:28 dowódca U 256 wykonał kilka ćwiczebnych zanurzeń. O godzinie 08:30 tego samego dnia okręty eskorty zawróciły do bazy zaś Wilhelm Brauel kontynuował dalej samotny marsz (U 516 prawdopodobnie odłączył się wcześniej) przez Zatokę Biskajską, w trakcie którego wielokrotnie wypuszczał w powietrze pozoratory radarowe Aphrodite. 8 października o godzinie 03:34 idący na powierzchni U 256 został bezskutecznie zaatakowany sześcioma bombami głębinowymi przez wyposażony w reflektor Leighta brytyjski samolot Wellington HF 190, należący do 612 Sqn RAF (pilot P/O M.H. Paynter, RAAF). Dnia 15 października Wilhelm Brauel otrzymał z dowództwa polecenie udania się do punktu spotkania z podwodnym tankowcem U 220 (typ XB). Trzy dni później 18 października U 256 przybył na miejsce spotkania, gdzie przez cztery dni oczekiwał na przybycie U 220. Po spotkaniu z tankowcem do którego doszło 21 października o godzinie 06:15 w kwadracie marynarki BD 2819 oba okręty udały się do punktu uzupełniana paliwa. 23 października zgodnie z rozkazami Wilhelm Brauel od godziny 18:45 do godziny 22:15 ochraniał U 220 oraz pobierający z niego paliwo U 603 (typ VIIC). Po zakończonej operacji oba okręty tj. U 256 i U 220 rozdzieliły się udając się indywidualnie do następnego punktu spotkania. Czterdzieści pięć minut po północy następnego dnia U 256 spotkał się z kolejnym tankowcem - U 488 (typ XIV), z którym to o godzinie 08:57 rozpoczął podwodny marsz idąc kursem 180 stopni na głębokości A+40 (120 metrów). Marsz ten trwał do godziny 18:30, kiedy to nastąpiło wynurzenie obu okrętów. Wkrótce potem jednostka Brauela utraciła w gęstej mgle kontakt z U 488, którego nie potrafiła odzyskać. W dniu 28 października o godzinie 09:57 doszło do ponownego spotkania z U 220, ale już o godzinie 10:03 oba okręty zostały wykryte w kwadracie marynarki BD 2573 przez zespół samolotów Wildcat – Avenger, które stacjonowały na pokładzie amerykańskiego lotniskowca eskortowego USS Block Island, którego grupa dzięki przechwyconym i odszyfrowanym depeszom enigmy została skierowana na miejsce spotkania w celu zatopienia wszystkich nieprzyjacielskich okrętów napotkanych w tym rejonie. U 256 zgodnie ze swoim przeznaczeniem pozostał na powierzchni zapewniając osłonę U 220 w trakcie wykonywania przez niego  manewru zanurzania. Podczas jego trwania podwodny tankowiec został zaatakowany przez Avengera, który zrzucił trzy bomby głębinowe. Trzydzieści siedem minut później o 10:40 Wilhelm Brauel w związku z pojawieniem się kolejnych samolotów wydał rozkaz zabezpieczenia działek plot i zanurzenia okrętu na głębokość A+50 (130 metrów). Wkrótce potem próbowano też nawiązać kontakt z U 220 za pomocą podwodnego telefonu, przekazując mu współrzędne nowego punktu spotkania. O godzinie 18:12 dowódca U 256 wynurzył swój okręt nie napotykając jednak w pobliżu U 220. Dziesięć minut później U 256 ponownie zszedł w zanurzenie chowając się przed nadlatującym samolotem. Nie mogąc skontaktować się z U 220, przyjmując założenie, że okręt ten nadał istnieje i płynie kursem 70 stopni, utrzymując ciszę radiową Wilhelm Brauel skierował swój okręt do punktu spotkania idąc cały czas w zanurzeniu. O godzinie 20:00 na okręcie uzyskano kontakt akustyczny, w związku z czym dowódca U 256 wydał rozkaz wynurzenia na peryskopową w celu wzrokowej identyfikacji kontaktu. Z powodu braku możliwości jego zidentyfikowania nastąpiło ponowne zanurzenie i próba kolejnego namiaru przy pomocy hydrofonów, która pozwoliła uzyskać na chwilę ponowny kontakt. O godzinie 21:50 po wynurzeniu się w umówionym punkcie spotkania nadal nie uzyskano kontaktu z U 220, który o czym Wilhelm Brauel nie wiedział stał się ofiarą ataku nieprzyjacielskich samolotów. W dniu 30 października o godzinie 09:23 w kwadracie marynarki BD 2842 U 256 spotkał się z U 584 (typ VIIC), który przybył w celu pobrania paliwa. Wkrótce potem oba okręty udały się do kwadratu marynarki BD 2819, gdzie w kolejnym punkcie spotkania miały oczekać na przybycie spóźnionego U 220. O godzinie 19:02 tego samego dnia oba okręty dotarły do w/w kwadratu marynarki, gdzie oczekiwały na przybycie podwodnego tankowca oraz kolejnego wymagającego zaopatrzenia w paliwo U-boota tj. U 762 (typ VIIC). 31 października o godzinie 03:15 U 584 przy pomocy reflektora przekazał na okręt Brauela wiadomość, że do godziny 09:00 przebywać będzie w zanurzeniu. Ponieważ o godzinie dziewiątej U 584 nie pojawił się ponownie (w tym czasie spoczywał on już na dnie na skutek ataku samolotów z lotniskowca eskortowego USS Card) dowódca U 256 po odczekaniu prawie godziny na powierzchni zanurzył swój okręt o godzinie 09:59 w celu spróbowania nawiązania z nim kontaktu przy pomocy podwodnego telefonu. O godzinie 19:00 tego samego dnia U 256 z powrotem pojawił się na powierzchni. Siedemnaście minut później przebywający na pomoście okrętu dostrzegli krążące w odległości 9.000 metrów dwa samoloty, w ucieczce przed którymi o 19:35 wykonano alarmowe zanurzenie na głębokość A+20 (100 metrów). O 22:20 okręt Brauela ponownie znalazł się na powierzchni zostając niemal natychmiast wykrytym przez radar amerykańskiego niszczyciela USS Borie, który należał do eskorty amerykańskiego lotniskowca eskortowego USS Block Island. Dziesięć minut później amerykańska jednostka, która cały czas śledziła cel na radarze rozpoczęła ostrzał U 256. Niedługo potem Wilhelm Brauel wykonał alarmowe zanurzenie na głębokość A+20 (100 metrów). O godzinie 23:50 dowódca U 256 zszedł głębiej osiągając głębokość A+50 (130 metrów). Po serii bliskich detonacji od 6 do 8 bomb głębinowych z prawej burty Wilhelm Brauel nakazał zejść na głębokość 2A+10 (170 metrów). Dziesięć minut po północy 1 listopada USS Borie wykonał kolejny atak zrzucając 10 bomb głębinowych, które obramowały U 256 powodując powstanie uszkodzeń oraz licznych przecieków, w wyniku których okręt zanim opanowano sytuację opadł na głębokość 2A+40 (200 metrów). O godzinie 01:30 USS Borie przeprowadził następny atak zrzucając tym razem serię ośmiu bomb głębinowych. Tuż po ostatnim ataku dowódca niszczyciela Lt.Cmdr Charles Harris Hutchins uznał, że cel został zniszczony i odpłynął z miejsca ataku. Po odpłynięciu napastnika i odczekaniu jakiś czas w zanurzeniu o godzinie 06:35 dowódca U 256 wynurzył swój okręt a jego załoga rozpoczęła szacowanie rozmiaru uszkodzeń powstałych w wyniku ww. ataków. O 09:08 Wilhelm Brauel rozpoczął marsz w stronę punktu tankowania, gdzie dotarł 3 listopada oczekując na przybycie U 584 i U 220. W dniu 9 listopada po otrzymaniu z BdU informacji o przypuszczalnej utracie U 220 i U 584 oraz polecenia powrotu do bazy, dowódca U 256 obrał kurs powrotny na Brest. 16 listopada o godzinie 02:08 idący na powierzchni przez wody zatoki Biskajskiej U 256 został wykryty przez brytyjski samolot Halifax Mk.II należący do 502 Sqn RAF (zidentyfikowany jako typ Catalina). Wilhelm Brauel widząc nadlatującego  nieprzyjaciela rozkazał obsadzić działka przeciwlotnicze i otworzyć w jego kierunku ogień zaporowy. Silny ostrzał zmusił załogę brytyjskiego samolotu (pilot F/O F.T. Culling-Mannix, RNZAF) do zaniechania ataku, co dowódca U 256 wykorzystał na wykonanie manewru alarmowego zanurzenia, dzięki któremu wymknął się przeciwnikowi. Następnego dnia o godzinie 16:10 U 256 wpłynął do bazy w Breście, kończąc trwający ponad sześć tygodni patrol (44 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto ca. 3.509,4 mil morskich na powierzchni i 1.072 mil morskich pod powierzchnią.

Po powrocie z patrolu U 256 trafił do stoczni na trwający od 18.11.1943 do 03.01.1944 remont, w trakcie, którego w związku z niesprawdzeniem się w praktyce koncepcji przeciwlotniczych okrętów podwodnych przywrócono mu funkcję okrętu bojowego. Podczas tych prac okręt z powrotem otrzymał wyrzutnię torpedową nr 5 a jego pomost bojowy został doprowadzony do standardu Turm IV.

Patrol 3 (25.01.1944 – 22.03.1944)

25.01. U 256 pod dowództwem Wilhelma Brauela o godzinie 15:25 wypłynął z bazy w Breście, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Północnego Atlantyku. Na pierwszym etapie drogi przez Biskaje okręt Brauela szedł w eskorcie trałowców typu M. 3 lutego dowódca U 256 odebrał adresowaną do niego oraz do innych dowódców U-bootów wiadomość o rozwiązaniu zgrupowań Heinein i Stürmer oraz polecenie dołączenia do nowoutworzonego zgrupowania Igel. Według otrzymanych indywidualnych instrukcji U 256 miał zająć pozycję w kwadracie marynarki AL 9985. Następnego dnia o godzinie 01:08 na okręcie Brauela odebrano pochodzący z U 764 (typ VIIC) meldunek o kontakcie w kwadracie marynarki AL 9975 z nieprzyjacielskim konwojem. Dnia 7 lutego o godzinie 21:05 w kwadracie marynarki AL 9966 idący na powierzchni U 256 został wykryty a następnie zaatakowany trzema bombami głębinowymi przez nieprzyjacielski samolot. Drugi atak nieprzyjacielskiej maszyny mający miejsce pięć minut później został udaremniony przez obsadę działek przeciwlotniczych, która postawiła silną zaporę ogniową. O godzinie 21:37 Wilhelm Brauel postanowił zanurzyć okręt, który pod wodą przebywał do godziny 23:54. W dniu 9 lutego o godzinie 08:39 na pokładzie U 256 odebrano pochodzący z U 238 (typ VIIC) meldunek o kontakcie w kwadracie marynarki BE 2287 z nieprzyjacielskim lotniskowcem. Sześć minut później o godzinie 08:45 na pokładzie okrętu Wilhelma Brauela zarejestrowano pierwsze odgłosy odległych detonacji bomb głębinowych, które w pewnych odstępach czasowych pojawiały się aż do godziny 17:06, kiedy to ustały (w sumie na okręcie naliczono około 300 eksplozji bomb głębinowych, które oznaczały zagładę U 238). W dniu 10 lutego o godzinie 00:59 w kwadracie marynarki BE 2511 U 256 nawiązał kontakt z należącym do eskorty konwoju HX-277nieprzyjacielskim niszczycielem. W wykonanym dwanaście minut później o godzinie 01:11 ataku w kierunku nieprzyjaciela z wyrzutni numer V wystrzelono torpedę akustyczną po czym wykonano manewr zanurzenia. Po 12 minutach i 30 sekundach jej biegu na okręcie zarejestrowano odgłos detonacji. Po mającym miejsce o godzinie 02:55 wynurzeniu, Wilhelm Brauel skierował swój okręt w rejon ataku, gdzie zaobserwowano ślad ropy, co z kolei utwierdziło dowódcę U 256 w przekonaniu o sukcesie wykonanego ataku. W rzeczywistości żaden z alianckich okrętów przebywających w tym rejonie nie został ani zatopiony ani uszkodzony. Dnia 14 lutego okręty zgrupowania Igel odebrały meldunki samolotu Ju 290 oraz dwóch samolotów Ju 88 o kontaktach z trzema konwojami: ONS-29, ON.224 i OS.68/KMS.42. W dniu 17 lutego o godzinie 18:53 Wilhelm Brauel oraz inni dowódcy okrętów należących do zgrupowania Igel otrzymali z dowództwa polecenie utworzenia do godziny 18:00 dnia 18 lutego nowego zgrupowania Hai, którego linia patrolowa miała rozciągać się od kwadratu marynarki BD 3369 do BE 1818. Tego samego dnia okręty nowoutworzonego zgrupowania odebrały meldunek samolotu Ju 290 o ponownym kontakcie z konwojem ON-224. W dniu 20 lutego przebywający na pomoście U 256 wachtowi zauważyli na horyzoncie cienie dwóch jednostek, które wkrótce potem zidentyfikowano jako niszczyciele. W przeprowadzonym o 01:11 w kwadracie marynarki BE 1843 ataku na ww. jednostki wystrzelono: z wyrzutni nr 5 torpedę akustyczną T-V wycelowaną w niszczyciel znajdujący się po prawej burcie a kolejną z wyrzutni nr 2 w stronę niszczyciela znajdującego się po lewej burcie. Wkrótce potem Wilhelm Brauel nakazał zejść na głębokość 2A (160 metrów), żeby przeczekać spodziewany atak bombami głębinowymi. Po 2 minutach i 2 sekundach na okręcie zarejestrowano detonację torpedy wystrzelonej w kierunku niszczyciela po prawej burcie a 3 minuty 10 sekund detonację kolejnej wystrzelonej do niszczyciela po lewej burcie oraz odgłosy tonięcia jakie pojawiły się chwilę później. W rzeczywistości jedna z wystrzelonych torped ciężko uszkodziła wchodzący w skład 2 Grupy Eskortowej osłaniającej konwój ON-224 brytyjski eskortowiec HMS Woodpecker (1.300 ton), natomiast druga eksplodowała w pobliżu kolejnego brytyjskiego eskortowca HMS Starling. Uszkodzona jednostka została wzięta na hol przez inny eskortowiec ale w trakcie holowania do bazy w Devonport, podczas złej pogody przewróciła się do góry dnem i poszła na dno w rejonie Wysp Scilly. O godzinie 03:40 Wilhelm Brauel wynurzył swój okręt obierając kurs na miejsce ataku, gdzie jednak nic nie zaobserwowano. Pięć minut później okręt został wykryty i zmuszony do zejścia pod wodę, gdzie przebywał do godziny 04:56, by po krótkim pobycie na powierzchni o godzinie 05:13 ponownie pójść w zanurzenie i pozostać tam aż do 21:40. 22 lutego dowódca U 256 oraz dowódcy innych U-bootów otrzymali z BdU polecenie utworzenia zgrupowania Preussen. Według otrzymanych indywidualnych instrukcji okręt Brauela miał zająć pozycję w kwadracie marynarki BE 1415. Alianci wiedząc z przechwyconych i odszyfrowanych depesz Enigmy o tym zgrupowaniu zmienili trasę dwóch znajdujących się w morzu konwojów tj. HX-275 i ON-225 tak, że te minęły niebezpieczny rejon niezauważone. Dodatkowo brytyjska admiralicja skierowała w ten rejon złożoną z sześciu niszczycieli eskortowych 1 Grupę Wsparcia. W dniu 11 marca idący na powierzchni okręt Brauela o godzinie 21:50 (kwadrat marynarki AL 8438) został wykryty przez kanadyjski samolot Wellington HF311 należący do 407 Sqn RCAF (pilot P/O E.M. O’Donnell). Dowódca U 256 widząc nadlatującego przeciwnika rozkazał obsadzić działka przeciwlotnicze i otworzyć w jego kierunku ogień zaporowy. Podczas wychodzenia na pozycję do ataku według relacji obsady pomostu okrętu Brauela kanadyjska maszyna zeszła zbyt nisko nad powierzchnię oceanu i zahaczyła skrzydłem o fale, co w konsekwencji doprowadziło do jej rozbicia. Cała załoga Wellingtona zginęła. W dniu 16 marca U 256 oraz U 741 otrzymały z dowództwa polecenie odnalezienia rozbitków z U 625 (typ VIIC), który na skutek uszkodzeń odniesionych podczas ataku samolotu Sunderland musiał zostać zatopiony przez własną załogę w obawie przed wpadnięciem w ręce wroga. Po bezskutecznych poszukiwania rozbitków i po poinformowaniu o tym fakcie BdU dowódcy obu okrętów zostali zwolnieni z wykonywania tego zadania. 19 marca idący na powierzchni U 256 został wykryty przez brytyjski samolot B-24 Liberator należący do 224 Sqn RAF (pilot F/L R. Dunn). Wilhelm Brauel widząc nadlatującego napastnika nakazał obsadzić działka przeciwlotnicze i otworzyć w jego kierunku ogień zaporowy. Na skutek celnego ostrzału brytyjska maszyna została zestrzelona uderzając w powierzchnię oceanu w odległości 500 metrów od burty U 256. Dnia 22.03. U 256 spotkał się o godzinie 06:15 z eskortą, w towarzystwie której o 10:00 wpłynął do bazy w Breście, kończąc trwający ponad osiem tygodni patrol (57 dni). W trakcie patrolu przepłynięto ca. 3.926,5 mil morskich na powierzchni i 1.595,9 mil morskich pod powierzchnią.

W trakcie pobytu w bazie na U 256 zostały zainstalowane chrapy.

Patrol 4 (06.06.1944 – 08.06.1944)

06.06. U 256 pod dowództwem Wilhelma Brauela o godzinie 21:42 wypłynął z bazy w Breście, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami w ramach zgrupowania Landwirt jako jeden z ośmiu posiadających chrapy U-bootów operować w rejonie pomiędzy Lizzard Head a Hartland Point przeciwko nieprzyjacielskim siłom inwazyjnym. Zgodnie z otrzymanymi instrukcjami okręt Brauela wraz z U 415, U 441, U 413, U 373, U 740, U 629 i U 821 miał skierować się w stronę nakazanego rejonu operacyjnego idąc na powierzchni z jak największą prędkością. W razie wykrycia i ataku przez samoloty nieprzyjaciela wszystkie okręty miały pozostać na powierzchni i postawić gęstą zaporę ogniową, która uniemożliwiłaby atak. O godzinie 01:20 w kwadracie marynarki BF 5224 od okrętów odłączyły się jednostki eskorty, które skierowały się z powrotem do Brestu. W nocy 7 czerwca w trakcie jednego z ataków nieprzyjacielskich samolotów, artylerzyści z U 256 zestrzelili o godzinie 01:41 w kwadracie marynarki BF 5213 atakujący ich okręt brytyjski samolot B-24 Liberator, należący do 224 Sqn RAF. Niedługo potem przygotowujący się do wykonania manewru zanurzenia okręt Brauela został zaatakowany przez kolejny samolot B-24 Liberator tym, razem należący do 53 Sqn RAF. Na skutek tego ataku U 256 odniósł poważne uszkodzenia, które zmusiły Wilhelma Brauela do przerwania patrolu i powrotu do bazy. W dniu 08.06. U 256 o godzinie 04:00 wpłynął do bazy w Breście, kończąc trwający zaledwie 32 godziny i 18 minut patrol.

W związku z brakiem jak pierwotnie to uważano możliwości przywrócenia gotowości bojowej uszkodzonego okrętu gwarantującej mu pomyślne przerwanie się przez aliancką blokadę i dotarcie do bazy w Norwegii KL Wilhelm Brauel w dniu 27 czerwca zdał obowiązki dowódcy okrętu, obejmując następnego dnia dowództwo nad U 92 (typ VIIC). Pozbawiony dowództwa U 256 miał zgodnie z zamysłem FdU West służyć jako magazyn części zamiennych dla przygotowywanych do ewakuacji U-bootów typu VII. W sierpniu jednak na podstawie znalezionych na terenie Brestu materiałów odtworzono gotowość operacyjną okrętu przygotowując go do ewakuacji. W dniu 2 sierpnia nowym dowódcą okrętu został dotychczasowy dowódca 9 Flotylli U-bootów z bazą w Breście as U-bootwaffe KK Heinrich-Lehmann Willenbrock.

Patrol 5 (04.09.1944 – 17.10.1944)

04.09. U 256 pod dowództwem Heinricha-Lehmanna Willenbrocka o godzinie 02:04 wypłynął z bazy w Breście, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami przedrzeć się przez aliancką blokadę do jednej z baz w Norwegii. Dnia 5 września okres pomiędzy godziną 06:55 a 21:30 okręt spędził na dnie, co wykorzystano na sprawdzenie jego mechanizmów. Podobna sytuacja miała miejsce także i następnego dnia, kiedy to okręt pomiędzy godziną 06:55 a 21:30 spoczywał na dnie. W dniu 9 września o godzinie 04:02 na przebywającym w kwadracie marynarki BF 4273 U 256 doszło do awarii chrap. W celu ich naprawy Heinrich-Lehmann Willenbrock zmienił kurs na 24 stopnie na zachód, by na spokojniejszych wodach dokonać niezbędnych prac naprawczych. 15 września w trakcie prowadzonych od godziny 05:00 do 08:35 (kwadrat marynarki BE 4433) prac załodze U 256 udało się prowizorycznie naprawić chrapy, dzięki czemu okręt wkrótce potem zszedł pod wodę, by kontynuować dalej marsz w zanurzeniu. Pomimo tej naprawy chrapy już do końca rejsu szwankowały m.in. w dniu 28 września naprawiano pływak umiejscowiony w głowicy chrap. Przez cały rejs Willenbrock utrzymywał też ciszę radiową, co spowodowało, że BdU w pewnym momencie uznało jego okręt za utracony. W dniu 17.10. o godzinie 10:10 U 256 spotkał się z dozorowcem V 5116 do którego wkrótce dołączyły dwa kolejne U-booty – U 260 (typ VIIC) i U 1200 (Typ VIIC). O godzinie 15:20 nie niepokojony przez nikogo zespół okrętów zawinął do bazy w Bergen, gdzie U 256 skończył swój jak to się później okazało ostatni, trwający ponad sześć tygodni patrol (44 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto ca. 1.072 mil morskich na i 2.208 mil morskich pod powierzchnią.

23 października 1944 roku w związku ze zużyciem mechanizmów okrętowych U 256 został wycofany ze służby i skreślony z list floty. Po kapitulacji Niemiec kadłub wycofanego ze służby okrętu stał się zdobyczą brytyjską, którzy po wymontowaniu z niego wszystkich nadających się do dalszego użytku części pocięli go a złom.

*     *     *

Bibliografia:

http://uboat.net

http://www.ubootwaffe.net

http://uboatarchive.net/

http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm

http://www.u-boot-archiv.de/

http://www.u-historia.com/

Blair Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II

Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1

Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen Werften von 1935 bis 1945 tom 2

Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von September 1939 bis Mai 1945 tom 3

Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von September 1939 bis Mai 1945 tom 4

Busch Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5

Ritschel Herbert - Kurzfassung Kriegstagebücher Deutscher U-boote 1939 - 1945 Band 6 KTB U 223 - U 300

Rohwer Jürgen: Axis Submarine Successes 1939 - 1945

Trojca Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1, 2, 3

Urbanke Axel - Die Versorger der "Grauen Wolfe"

Wynn Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom 1

*     *     *

Poniżej część emblematów noszonych na obudowie pomostu przez U 256 (źródło: http://uboat.net)

Poniżej: jedyna ofiara U 256 brytyjski eskortowiec HMS Woodpecker (źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/HMS_Woodpecker_(U08)#/media/File:HMS_Woodpecker_IWM_FL_9733.jpg)