Z cyklu muzea morskie/jednostki muzealne ... cz.32 - Z wizytą w Royal Navy Submarine Museum w Gosport

Muzeum Okrętów Podwodnych Królewskiej Marynarki Wojennej w Portsmouth-Gosport prezentuje międzynarodową historię rozwoju okrętów podwodnych od czasów Aleksandra Wielkiego aż po dzień dzisiejszy, a w szczególności historię Sił Podwodnych Królewskiej Marynarki Wojennej od pierwszego okrętu podwodnego Holland 1 aż po okręty podwodne typu Vanguard. Początki samego muzeum sięgają roku 1963, kiedy to nad kościołem św. Ambrożego na terenie bazy sił podwodnych HMS DOLPHIN (funkcjonowała ona w latach 1904 – 1999) powstała Kolekcja Formacji Sił Podwodnych. O miejscu tym wiedziało jednak niewielu, ograniczony (ze względów bezpieczeństwa – teren bazy) był też do niej dostęp. W 1967 roku muzeum zostało oficjalnie uznane przez Ministerstwo Obrony Zjednoczonego Królestwa za placówkę kultury i dziedzictwa (podobnie rzecz się miała z placówkami poświęconymi lotnictwu morskiemu oraz oddziałom Królewskiej Piechoty Morskiej). Rok później wyznaczono pierwszego pełnoetatowego kustosza a w1970 roku zarejestrowano muzeum jako organizację charytatywną. Kolejne lata to rozwój placówki, która w 1978 roku została przeniesiona poza obręb bazy HMS DOLPHIN, co miało jej zapewnić lepszą dostępność dla cywili. W tym okresie zapadła też decyzja o podarowaniu muzeum na cele ekspozycyjne, pełniącego dotychczas rolę statycznej jednostki szkolnej okrętu podwodnego HMS ALLIANCE. Zanim jednak okręt trafił na nowe miejsce musiano wpierw zebrać fundusze, co się udało, gromadząc łącznie kwotę 410 000 funtów przeznaczoną na wyciągnięcie jednostki z wody i ustawienie jej na odpowiednio przygotowanym miejscu na terenie w muzeum. Nowy kompleks muzealny został oficjalnie otwarty w sierpniu 1981 roku a jego głównym eksponatem był HMS Alliance. Z biegiem lat kolekcja muzeum powiększała się o kolejne jednostki podwodne oraz pamiątki związane z siłami podwodnymi. W 1983 roku muzeum zyskało nowy budynek wystawowy, a zwiedzający po raz pierwszy mogli wejść do wnętrza HMS Alliance (w tym też roku w muzeum pojawił się pierwszy okręt podwodny HOLLAND 1). W 2001 roku muzeum otworzyło nowy klimatyzowany budynek, w którym umieszczono nestora sił podwodnych.

Garść informacji praktycznych: muzeum jak na samym początku wspomniano położone jest w Portsmouth-Gosport przy Haslar Road. Dojazd samochodem tylko od strony Gosport, dojście piechotą ca. 30 min z przystani promu kursującego z centrum Portsmouth do Gosport lub tramwajem wodnym odpływającym z przystani w Narodowym Muzeum Royal Navy, które mieści się na terenach historycznej stoczni (uwaga zarówno przy wejściu na teren Narodowego Muzeum R.N. jaki i przy wejściu z przystani tramwaju wodnego na teren Muzeum Brytyjskich  O.P. musimy podać się kontroli toreb i plecaków). Muzeum czynne jest od środy do niedzieli w godzinach 10:00 – 16:30, bilety do muzeum możemy zakupić on-line bądź w kasie w budynku głównym muzeum (w przypadku dojazdu autem lub pieszej wycieczki) lub w kasie na terenie Narodowego Muzeum RN (bilet ważny 1 dzień, uprawniający m.in. do skorzystania z tramwaju). Koszt biletu wstępu to – dorośli £36, dzieci £26, rodzina 1+3: £115 (zakup on-line) / £120 (zakup w kasie), rodzina 2+3: £145 (zakup on-line) / £150 (zakup w kasie).

W trakcie naszej wizyty w muzeum (maj 2024 r.) dla zwiedzających dostępne były (oczywiście poza HMS ALLIANCE) dwa budynki ekspozycyjne – budynek główny oraz budynek, w którym umieszczony jest najcenniejszy eksponowany zabytek tj. okręt podwodny HOLLAND 1. Ogólnie cały teren muzeum to jedna wielka historia sił podwodnych Royal Navy, na którym umieszczono przeróżne eksponaty, z których część eksponowana jest pod przysłowiową „chmurką:

Wejście na teren muzeum od lądowej strony od razu sugeruje z jaką tematyką będziemy mieli zaraz do czynienia. 

Poniżej zdjęcia kompleksu muzeum oraz stojących pod „chmurką” eksponatów. 

Podwodny pojazd ratowniczy typu LR – LR3, będący w służbie w szeregach United Kingdom Submarine Rescue Service w latach 1976 – 1996, jednostka zbudowana przez stocznię Vickers Slingsby, wyporność: 17.9 tony, wymiary (d. x. sz.): 8,35 x 3,15 m, napęd 2 pędniki elektryczne o mocy 5 KM, prędkość przemieszczania (mak.) 2 węzły, załoga: 3 osoby, maksymalna głębokość zanurzania 457 m, zapas tlenu na 12 godzin (choć jest to zależne od liczby osób na pokładzie).

Suchy dzwon obserwacyjny do prac głębokowodnych GLOBE PROBE – dzwon, który m.in. został wykorzystany do prac przy wraku niszczyciela HMS COVENTRY, zatopionego w 1982 roku trakcie Wojny o Falklandy – rok budowy 1980, maksymalna głębokość zanurzenia 457 m, zapas tlenu na 72 godziny, wysokość 2,1 m, waga 1,6 tony.

Kiosk okrętu podwodnego E17 – jednostki typu „E”, która pełniła służbę w latach I Wojny Światowej, operując na wodach Morza Północnego, gdzie 6 stycznia 1916 roku po wejściu na mieliznę w rejonie Texel, musiała zostać zatopiona przez własna załogę. Kiosk okrętu trafił do muzeum w Gosport w 1988 roku.

Tablice z powiększonymi zdjęciami prezentującymi historię miejsca w którym aktualnie przebywamy.

Śruba napędowa pochodząca ze strategicznego okrętu podwodnego o napędzie nuklearnym HMS REPULSE (typ Resolution), który pełnił służbę w szeregach Royal Navy w latach 1968 – 1996.

Brytyjska torpeda ciężka Mark VIII (jedna z kilku jakie można spotkać w caałym Portsmouth) pozostająca w użyciu od lat 30-tych aż po lata 80-te XX wieku. To właśnie te torpedy posłały na dno argentyński krążownik lekki GENERAL BELGRANO.

Budynki kompleksu muzealnego (po prawo budynek w którym eksponowany jest okręt podwodny HOLLAND) oraz planik z legendą całego muzeum.

Tablice herbowe okrętów podwodnych typu „A”, ostatniego typu, którego budowę rozpoczęto w trakcie II Wojny Światowej.

Brytyjska torpeda ciężka Mark 24 Mod.2 „Tigerfish” przeznaczona do zwalczania celów nawodnych i podwodnych, która zastąpiła w służbie torpedy ciężkie Mark VIII. W użyciu przez Royal Navy pozostawała w latach 1979 – 2004, po czym została zastąpiona przez torpedę Spearfish.

Okręt podwodny typu A – HMS ALLIANCE – jednostka o napędzie konwencjonalnym, której budowę rozpoczęto jeszcze w trakcie II Wojny Światowej. W służbie w latach 1947 – 1973 (opis jednostki jak i historia jego służby przedstawiony będzie w osobnym opracowaniu jaki pojawi się na moim blogu)

Ustawiony przy HMS ALLIANCE monument upamiętniający wszystkie utracone w historii sił podwodnych Royal Navy jednostki w kolejności chronologicznej od pierwszego HMS A 1 (1904) aż po HMS SIDON (1955).

W głównym budynku muzeum poziom parteru większość miejsca zajmuje kącik kasowo – pamiątkarski oraz trzy duże, przykuwające sobą uwagę obiekty.

Podwieszony pod sufitem pocisk manewrujący Tomahawk.

Pocisk międzykontynentalny systemu UGM-27 Polaris w całej okazałości.

Miniaturowy okręt podwodny X 24 – jedyna zachowana jednostka typoszeregu X, biorącego udział w misjach specjalnych w trakcie II Wojny Światowej. Sam okręt, podzielony został na dwie części i umieszczony jest w zagłębieniu za kącikiem kasowo – pamiątkarskim (opis jednostki jak i historia jego służby przedstawiony będzie w osobnym opracowaniu jaki pojawi się na moim blogu).

Główna część ekspozycyjna zaczyna się już na antresoli (poziom +1), gdzie eksponowane są kombinezony ratownicze oraz trenażer dla operatorów sterów.

Stąd przechodzimy do „przedsionka”, gdzie m.in. zgromadzono tablice pamiątkowe i herbowe zagranicznych okrętów podwodnych, zaprezentowano przykładowy wygląd koi amerykańskiego ok retu podwodnego  czy odpowiednio „udekorowany” stół z masy załogowej.

Główna ekspozycja muzeum podzielona jest tematycznie na dwie części:

Początki sił podwodnych – koniec II Wojny Światowej (I piętro), gdzie zaprezentowano liczne pamiątki związane z tym okresem. Największym prezentowanym tu obok dzwonów okrętowych eksponatem jest replika okrętu podwodnego Turtle – pierwszego jaki został wykorzystany w walce.

Rozwój sił podwodnych w okresie powojennym (parter), gdzie zgromadzono liczne pamiątki z brytyjskich jednostek o napędzie nuklearnym. 

Poniżej prezentuję najbardziej rzucaje się w oczy na tej ekspozycji eksponaty.

Peryskopy pocodzące z wycofanych brytyjskich okrętów podwodnych o napędzie nuklearnym.

Kącik związany z Wojną o Falklandy, gdzie zgromadzono m.in. liczne pamiątki z HMS CONQUEROR m.in. tablicę z nazwą, koło ratunkowe, kabinę dowódcy okrętu czy też słynną flagę „Jolly Roger” z naniesionymi symbolami udziału w: zadaniu specjalnym i zatopieniu argentyńskiego krążownika GENERAL BELGRANO. 

Fragment podnoszonego masztu z radarem obserwacyjnym pochodzący z jedengo z brytyjskich strategicznych okrętów podwodnyh o napędzie nuklearnym typu Resolution.

Konsola odpalania pocisków międzykontynentalnych systemu UGM-27 Polaris pochodząca z jednego z wycofanych już brytyjskich strategicznych okretów pododnych typu Resolution.

Głowica pocisku UGM-27 Polaris - jej konstrukcja jak i model samego pocisku.

Po wyjściu z ekspozycji do holu z kasami można natknąć się na dzwon oraz herb dawnej bazy okrętów podwodnych HMS DOLPHIN.

Okręt podwodny HOLLAND 1 – pierwsza jednostka w historii sił podwodnych Royal Navy. Okręt umieszczony jak już ww. w klimatyzowanym pawilonie – niestety ze względu na brak czasu (zbliżająca się godzina zamknięcia muzeum) musieliśmy odpuścić sobie ten obiekt, pozostawiając go na kolejną wizytę.