Z cyklu flota PRCiP ... cz. 10 - HENRYK

W poniższym opracowaniu wykorzystałem kilka zdjęć z archiwum kapitana statku ratowniczego WIATR Dariusza Konkola, autora wielu publikacji na temat statków Polskiego Ratownictwa Okrętowego. Dariusz Konkol od dawna gromadził materiały do swojej  następnej nowej książki i miał w planach jej wydanie. Niestety Pan Dariusz  zmarł  siódmego marca 2019 roku  w wieku 52 lat.

Cześć jego pamięci …..  

 

HENRYK ex SZTORM-2 (IMO 7504926, MMSI: 261059000, Sygnał wywoławczy: SQFY, bandera: Polska) – kuter ratowniczo – holowniczy, projektu R-27, zbudowany w 1976 roku przez Stocznię Wisła z Gdańska dla Polskiego Ratownictwa Okrętowego jako R27 SZTORM-2. Od 2002 do 2011 roku własność Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa. W 2011 roku zakupiony przez Przedsiębiorstwo Robót Czerpalnych i Podwodnych i przemianowany na HENRYK.

*     *     *

HENRYK ex SZTORM-2 (IMO 7504926, MMSI: 261059000, Call sign: SQFY, flag: Poland) – a R-27 project rescue cutter, built by the Wisla Shipyard in Gdansk for the Polskie Ratownictwo Okretowe as  SZTORM-2. From 2002 to 2011, property of the Maritme Search and Rescue Service. In 2011 purchased by Przedsiebiorstwo Robot Czerpalnych i Podwodnych (Dredging & Underwater Works Co Ltd.) and renamed to HENRYK.

Historia budowy: / Build history:
numer budowy / yard numer	R27/4
Zdanie / delivery date	30.06.1976

*     *     *

Dane techniczne / Technical data:
Wyporność / Displacement:	190 RT / ---
Wymiary (d. x s. x z.) / Dimensions (l. x b. x d.):	29,96 x 8,05 x 3,01 m
Kadłub / Hull:	materiał i typ: / material and type: stal, spawany, pojedynczy / steel, welded, single hull
	pokłady ciągłe / continuous decks: 1
Napęd / propulsion: spalinowy / diesel	2 silnik diesla / 2 diesel engines: H.Cegielski-Sulzer 5AL25/30 o mocy / with power 883,2 kW / 1.201 KM / HP
	2 śruby / 2 propellers,
Prędkość / Speed:	12,0 węzłów / knots
Uciąg / Bollard pull:	12 t.
Wyposażenie holownicze / Towing equipment:	hak holowniczy / towing hook,
	2 podwójne pachoły na rufie / 2 double bollards at the stern
Załoga / Crew:	5 os. / pers.

*     *     *

 Bibliografia / Bibliography:

https://www.prs.pl/

Polskie Holowniki Morskie 1920 – 2015 , Waldemar Danielewicz, Porta Mare Pomorska Oficyna Wydawniczo – Reklamowa, Gdynia 2015

Katastrofy i wypadki morskie floty pomocniczej PMH (1926 – 2016), Ryszard Leszczyński, Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk 2017

 *     *     *

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, ćwiczenia ratownicze, Dziwnów 1986, autor: W Kowalski, archiwum Pana Dariusza Konkola (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, rescue exercises, Dziwnów 1986, author: Mr. W. Kowalski, archive of Mr. Dariusz Konkol (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia kutra ratowniczego SZTORM 2, holowanie dźwigu RAK do Holandii, 1994, autor: M. Kumiszcza, archiwum Pana Dariusza Konkola (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, towing a floating ceane RAK to the Netherlands, 1994, author: Mr. M. Kumiszcza, archive of Mr. Dariusz Konkol (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, Gdynia 1994, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, Gdynia 1994, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, Świnoujście 1995, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, Świnoujście  1995, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, Hel, 15.09.2009, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, Hel, 15.09.2009, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie kutra ratowniczego SZTORM 2, Gdynia 25.09.2009, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the rescue cutter SZTORM 2, Gdynia 25.09.2009, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie byłego kutra ratowniczego SZTORM 2, Gdańsk, autor: Pan Waldemar Kossmann (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the former rescue cutter SZTORM 2, Gdańsk, author: Mr. Waldemar Kossmann (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk, autor: Pan Waldemar Kossmann (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, Gdansk, author: Mr. Waldemar Kossmann (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 25.06.2011, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 25.06.2011, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK i motorówki SŁAWKA, Gdańsk 2012, autor: Pan Waldemar Kossmann, kolekcja Pana Andrzeja Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK and motorboat SŁAWKA, Gdansk 2012, author: Mr. Waldemar Kossmann, Mr. Andrzej Patro collection (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 17.04.2018, autor: Pan Jerzy Makieła (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 17.04.2018, author: Mr. Jerzy Makieła (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 05.05.2018, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 05.05.2018, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdynia 07.07.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdynia 07.07.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 12.08.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 12.08.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdynia 07.09.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdynia 07.09.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 07.09.2018, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 07.09.2018, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, Gdańsk 04.11.2018, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, Gdansk 04.11.2018, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 04.11.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 04.11.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdynia 23.12.2018, autor: Pan Andrzej Patro (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdynia 23.12.2018, author: Mr. Andrzej Patro (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, baza PRCiP, Gdańsk 06.04.2019 (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, PRCiP base, Gdansk 06.04.2019 (to enlarge click on the photo).
 

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK i pogłębiarki SWIDRAK, baza PRCiP, Gdańsk 19.05.2019, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK and dredger SWIDRAK, PRCiP base, Gdansk 19.05.2019, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, baza PRCiP, Gdańsk 20.07.2019, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK , PRCiP base, Gdansk 20.07.2019, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcie holownika HENRYK, baza PRCiP, Gdańsk 11.08.2019, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photo of the tug HENRYK, PRCiP base, Gdansk 11.08.2019, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 21.08.2019, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 21.08.2019, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 04.08.2021: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK, Gdańsk 02.08.2021, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.08.2021: Below photos of the tug HENRYK, Gdansk 02.08.2021, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Aktualizacja 22.03.2022: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK holującego pogłębiarka KRAKEN, Gdańsk 21.03.2022, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.08.2021: Below photo of the tug HENRYK towing dredger KRAKEN, Gdansk 21.03.2022, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 29.04.2022: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK w bazie PRCiP, Gdańsk 27.04.2022, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 29.04.2022: Below photo of the tug HENRYK in PRCiP base, Gdansk 27.04.2022, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Aktualizacja 02.05.2022: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK na redzie, Gdańsk 01.05.2022, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 02.05.2022: Below photos of the tug HENRYK on the roadstead, Gdansk 01.05.2022, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

Aktualizacja 08.05.2022: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK na redzie, Gdańsk 01.05.2022, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 08.05.2022: Below photos of the tug HENRYK on the roadstead, Gdansk 01.05.2022, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 04.07.2023: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK na redzie, Gdańsk 27.06.2023, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.07.2023: Below photo of the tug HENRYK on the roadstead, Gdansk 27.06.2023, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 04.07.2023: Poniżej zdjęcie holownika HENRYK na redzie, Gdańsk 27.06.2023, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.07.2023: Below photo of the tug HENRYK on the roadstead, Gdansk 27.06.2023, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

 

Aktualizacja 04.07.2023: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK na redzie, Gdańsk 28.06.2023, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 04.07.2023: Below photos of the tug HENRYK on the roadstead, Gdansk 28.06.2023, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

Aktualizacja 10.08.2023: Poniżej zdjęcia holownika HENRYK na redzie, Gdańsk 04.08.2023, autor: Pan Waldemar Danielewicz (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Update 10.08.2023: Below photos of the tug HENRYK on the roadstead, Gdansk 04.08.2023, author: Mr. Waldemar Danielewicz  (to enlarge click on the photo).

 

 

 

 

Z cyklu jednostki pożarnicze ... (cz. 14) - JUHAS

Autorzy : Waldemar Danielewicz, Andrzej Patro, Zbigniew Rybicki

Podziękowania :

prof. Jan Bartelski za podzielenie się wiedzą o okolicznościach sprowadzenia tej i innych jednostek z tzw. demobilu do kraju i  wielką pomoc przy redagowaniu tego artykułu.

Marek Twardowski i Zbigniew Rybicki za udostępnienie i zgodę na  publikację unikalnych zdjęć

JUHAS

Kuter pożarniczy o nazwie „JUHAS” został przystosowany do pełnienia tej roli z amerykańskiej łodzi ratowniczej o numerze taktycznym „J-1172”. Używane one były przez aliantów na frontach drugiej wojny światowej, ich głównym zadaniem było podejmowanie z wody zestrzelonych pilotów. Łodzie te należały do projektu 382. Jak już wspomniano klasyfikowane one były jako Aircraft Rescue Boat. Kadłub zbudowany był z desek sosnowych i sklejki, wzmocniony w niektórych czułych miejscach płytą pancerną. Pierwotnie posiadały one jeden silnik benzynowy typu Hudson Invader-Hall Scott o mocy 275 KM przy 1700 obr./min. W dostępnych polskich źródłach pokutuje błędne przekonanie, że „Juhas” to była to motorówka desantowa typu LCP[L], co jest nie prawdą. Dzięki prof. Janowi Bartelskiemu badaczowi losów flotyll rzecznych oraz jednostek zakupionych z tzw. demobilu możemy ten fakt sprostować i po raz pierwszy podać do publicznej wiadomości.

Po zakończeniu II wojny światowej sprzęt ten został przeznaczony do sprzedaży w ramach tzw. demobilu. W 1947 r. polskie Ministerstwo Komunikacji poprzez Polską Misję Zakupów z Demobilu Amerykańskiego urzędującą w Paryżu nabyło od USA i Wlk. Brytanii wiele jednostek zdemobilizowanych jak barki desantowe różnych typów, kutry desantowe, łodzie ratownicze i  holowniki. Między innymi Polska zakupiła 8 jednostek projektu 382, wśród nich była łódź „J-1172”. Po odbiorze przez stronę polską wypłynęła ona z Antwerpii na holu holownika „Żubr”, 12 października 1947 r. i przybyła do Gdańska dziesięć dni później. Przeznaczona była dla Ministerstwa Obrony Narodowej. W sumie WOP przejął cztery jednostki tego projektu.  Dokładnie 17 kwietnia 1948 r. „J-1172” przekazana została przez MON, Ministerstwu Żeglugi, które z kolei przekazało ją Gdańskiemu Urzędowi Morskiemu w Gdańsku, a ten kolei przekazał ją Kapitanatowi Portu w Gdyni. Ponieważ w tym okresie brakowało statków pożarniczych z prawdziwego zdarzenia, które mogłyby wspomagać jednostki lądowe od strony wody postanowiono adoptować „J-1172” do tych celów. Projekt adaptacji opracował mjr. poż. Bronisław Witkowski, a przebudowę zlecono Warsztatom Mechanicznym Gdańskiego Urzędu Morskiego w Gdyni. Prace nadzorował kierownik warsztatów Beuth. Prace zakończono w kwietniu 1949 r. i 15 kwietnia zgodnie z terminem kuter pożarniczy „JUHAS” został opuszczony na wodę przy tzw. „Kamiennym Rogu”, czyli u zbiegu nabrzeży Duńskiego i Szwedzkiego w Gdyni. Podczas remontu silnik benzynowy zastąpiono silnikiem wysokoprężnym. Kuter posiadał 1 działko wodne gaśnicze, zasilane przez pompę spalinową ppoż. marki Harland, cztery nasady tłoczne. Ponadto zabierał sto litrów środka pianotwórczego spumogenu w kanistrach. Wspomagał on wytwarzanie ciężkiej piany gaśniczej i ułatwiał walkę z ogniem. „Juhasa” przydzielono Zarządowi Portu Gdańsk-Gdynia a służbę pełnił w Portowej Straży Pożarnej w Gdyni. W marcu 1951 r. przebazowany do PSP w Gdańsku. Nie jest dokładnie znana data kasacji „Juhasa”, ale prawdopodobnie nastąpiło to około 1956 r., kiedy to do służby wszedł kuter pożarniczy „Żar” typu Juhas II.

*     *     *

Dane techniczne:

TYP STATKU:	pożarniczy
ROK I MIEJSCE BUDOWY:	1943 USA
DANE TECHNICZNE	wyporność: 8 t.
	długość całkowita: 11,97 m
	szerokość: 3,26 m
	zanurzenie: 0,72  m
	zanurzenie maksymalne: 1,00 m
NAPĘD	1 silnik wysokoprężny typ 64HN9; produkcji: Gray Marine Motors, Detroit; moc 225 KM przy 2100 obr./min.
	pędnik: 1 śruba napędowa
PRĘDKOŚĆ:	6 węzłów
ZAŁOGA:	3 ludzi + 4 strażaków
ARMATOR	Zarząd Portu Gdańsk
PORT MACIERZYSTY	Gdańsk

Opracował: Waldemar Danielewicz

*     *     *

Bibliografia:

Tadeusz Popielawski – Rozwój statków pożarniczych – Budownictwo Okrętowe nr 7/88 – Gdańsk

Ryszard Leszczyński – Katastrofy i wypadki morskiej floty pomocniczej PMH (1926-2016) – Gdańsk 2017

Marek Soroka – Polskie Okręty Wojenne 1945-1980- Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986

Dziennik Bałtycki nr 97 z dnia 08.04.1949

Korespondencja z prof. Janem Bartelskim z kwietnia 2020 r.

*     *     *

Poniżej: kuter pożarniczy JUHAS, zdjęcia z archiwum Marka Twardowskiego, Zbigniewa Rybickiego i Portowej Straży Pożarnej (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit JUHAS, photos from archives of Marek Twardowski, Zbigniew Rybicki  and Harbor Fire Department (to enlarge click on the photos).

Poniżej: kuter pożarniczy JUHAS, dokumenty archiwalne i prasowe (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit JUHAS, archival and press douments (to enlarge click on the photos).

Z cyklu holowniki ... cz. 70 - FAIRPLAY X

FAIRPLAY X (IMO 6541681, MMSI: 305149000, Sygnał wywoławczy: V2GX6, bandera: Antigua i Barbuda) – holownik typu ASD, zbudowany przez hiszpańską stocznię Astilleros Armon S.A. dla niemieckiego armatora Fairplay Schleppdampfschiffts-Reederei Richard Borchard GmbH z Hamburga.

Stoczniowy numer budowy:	690
Data położenia stępki:	16.02.2009
Wodowanie:	26.05.2009
Data ukończenia:	04.08.2009

 *     *     *

FAIRPLAY X (IMO 6541681, MMSI: 305149000, Call sign: V2GX6, flag: Antigua and Barbuda) – an ASD type tug, built by the Spanish shipyard Astilleros Armon S.A. for the German shipowner Fairplay Schleppdampfschiffts-Reederei Richard Borchard GmbH from Hamburg.

Yard number:	690
Date of keel laid:	16.02.2009
Launch date:	26.05.2009
Date of build:	04.08.2009

 *     *     *

Dane techniczne / Technical data:

Wyporność / Displacement (GT / DWT):	308 t. / 92 t.
Wymiary (d. x s. x z.) / Dimensions (l. x b. x d.):	25,00 x 11,2 x 4,46 m
Kadłub / Hull:	materiał i typ: / material and type: stal, pojedynczy / steel, single hull
	pokłady ciągłe / continious decks: 1
Napęd / propulsion: spalinowy / diesel	2 silniki diesla / 2 diesel engines: ABC 8MDZC-1000-172A o łącznej mocy / with total power 3.701 kW / 5.032 BHP
	2 pędniki w dyszach Korta / 2 thrusters in Kort nozzles: Schottel SRP 1515
Prędkość / Speed:	12,3 węzła / knots
Wyposażenie holownicze / Towing equipment:	hydrauliczna wciągarka holownicza Brusselle, 2 x 120 m liny holowniczej Dyneema / Brusselle hydraulic towing winch, 2 x 120,00 m Dyneema towing rope
Uciąg / Bollard Pull:	70 t.
Wyposażenie mostka / Bridge equipment:	2 radary / 2 radars
	echosonda / echo sounder
	kompas satelitarny / satellite compass
	kompas magnetyczny / magnetic compass
	autopilot
	AIS, Navtex, LRIT, DGPS, GMDSS A2, ECDIS
Pojemność zbiorników / Tanks capacities:	paliwo / fuel: 164 m3
	balast / balast: 48,9 m3
Załoga / Crew:	6 os. / pers.

,

 *     *     *

Bibliografia / Bibliography:

www.fleetmon.com

http://www.fairplay-towage.com/en/fleetlist.html

http://vesselregister.dnvgl.com/vesselregister/vesselregister.html

*     *     *

Poniżej: holownik FAIRPLAY X , Bubendey ufer, Hamburg 02.07.2013 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X, Bubendey ufer, Hamburg 02.07.2013 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X  i kontenerowiec CAP TALBOT, Bubendey ufer, Hamburg 23.04.2014 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X and containership CAP TALBOT , Bubendey ufer, Hamburg 23.04.2014 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X, Schlepperbrücke, Hamburg 27.04.2014 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X, Schlepperbrücke, Hamburg 27.04.2014 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X  i kontenerowiec COSCO ITALY widziane z dachu biurowca Docklands, Hamburg 23.06.2014 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X and containership COSCO ITALY seen from the roof Doclands office, Hamburg 23.06.2014 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X , Bubendey ufer, Hamburg 24.06.2014 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X, Bubendey ufer, Hamburg 24.06.2014 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X , Bubendey ufer, Hamburg 02.11.2014 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X, , Bubendey ufer, Hamburg 02.11.2014 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X , Bubendey ufer, Hamburg 11.03.2015 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X, Bubendey ufer, Hamburg 11.03.2015 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X, Schlepperbrücke, Hamburg 11.03.2015 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X, Schlepperbrücke, Hamburg 11.03.2015 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X , Bubendey ufer, Hamburg 09.05.2015 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X, Bubendey ufer, Hamburg 09.05.2015 (to enlarge click on the photo).

Poniżej: holownik FAIRPLAY X  i masowiec ARIS T, Bubendey ufer, Hamburg 10.05.2015 r. (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: tug FAIRPLAY X and bulker ARIS T, Bubendey ufer, Hamburg 10.05.2015 (to enlarge click on the photo).

Z cyklu jednostki pożarnicze ... (cz. 13) - FLORIAN ex HELENE

Opracowanie: Waldemar Danielewicz, Andrzej Patro.

FLORIAN – statek pożarniczy Zarządu Portu Szczecin

Niedawno do jednego z nas zadzwonił Pan Zbigniew Rybicki (archiwista i znawca tematu statków pożarniczych) podczas rozmowy telefonicznej zapytał o parowy statek pożarniczy FLORIAN. Zaczęliśmy szukać w swoich archiwach i okazało się, że materiał jest bardzo ciekawy i postanowiliśmy go opracować. W opracowaniu oparliśmy się o cztery podane poniżej publikacje i źródła własne.

Podczas drugiej wojny światowej praktycznie wszystkie porty Pomorza zostały poważnie zniszczone zarówno w infrastrukturze lądowej, jak i wodnej. Nie dość, że od 1943 roku były one bombardowane przez aliantów to dalszego dzieła zniszczenia dokonali wycofujący się Niemcy oraz wojska radzieckie. Kiedy ustalono ostatecznie granice Polski, Rosjanie dalej prowadzili demontaż ocalałych urządzeń wywożąc je do ZSRR. Odbywało to się za zgodą ówczesnego Rządu Polski, który zresztą miał nie wiele do powiedzenia. Podobnie było z zatopionymi wrakami statków, które podnoszone przez Radzieckie Oddziały Ratownicze, po uprzednich remontach były następnie odsyłane do Związku Radzieckiego lub zasilały porty niemieckie w radzieckiej strefie okupacyjnej. W ramach podziału majątku poniemieckiego Polska otrzymała od Rosjan nie wielką cześć taboru pływającego – były to głównie wraki, których spora część nie nadawała się do odbudowy. Jednym z podniesionych w 1945 roku przez radzieckie oddziały ratunkowe wraków był nieduży parowy holownik HELENE, który niespodziewanie dwa lata później trafił pod polską banderę.

FLORIAN ex HELENE

Zbudowany w Oppeln [Opole] w 1940 roku, nazwany „HELENE”, pływał jako holownik śródlądowy w Wasserbauamt, Küstrin [Kostrzyń]. W kwietniu 1945 roku zatopiony w porcie szczecińskim. We wrześniu tego samego roku wydobyty przez Radzieckie Oddziały Ratownicze [77 ASO]. Przyznany jako zdobycz wojenna stronie radzieckiej. Po remoncie, bez zmiany nazwy wykorzystywany do podnoszenia wraków na Odrze. W 1947 roku zarekwirowany przez Polskie Wojska Ochrony Pogranicza za przemyt ludności żydowskiej do radzieckiej strefy okupacyjnej. Załogę sowiecką po interwencjach Rosjan zwolniono natomiast sam holownik rozpoczął służbę w Wojskach Ochrony Pogranicza. Po roku przekazany Głównemu Urzędowi Morskiemu w Gdańsku - Ekspozyturze w Szczecinie i przemianowany na „FLORIAN”. Od 1948 roku w eksploatacji Szczecińskiego Urzędu Morskiego. W 1949 roku przebudowany na statek pożarniczy, wyposażony w działko wodne. Rok później eksploatowany przez Portową Straż Pożarną Zarządu Portu Szczecin. W 1954 roku Rosjanom zapłacono odszkodowanie i holownik stał się własnością Polski. .W trakcie służby w Zarządzie Portu Szczecin odbył kilka podróży śródlądowych holując barki do remontu do Wrocławia, Czarnkowa i Głogowa. Eksploatowany do 30 czerwca 1958 roku, złomowano go trzy lata później w 1961 roku.

*     *     *

Dane techniczne

Miejsce budowy :	Stocznia Oppeln [Opole] ( Niemcy )
Sygnał rozpoznawczy :	SODA
Port macierzysty :	Szczecin
Tonaż :	45 RT
Kadłub :	stal nitowany
Wymiary :	22,37 x 4,22 x 1.25 m
Napęd :	1 x maszyna parowa, podwójnego rozprężania, 2 cyl. Christiansen & Meyer, Hamburg rok produkcji 1940 nr. fabryczny 867,  moc: 100 KM
	Kotły parowe : 1 kocioł szkocki produkcji Chritiansen & Meyer Hamburg rok produkcji 1940, nr. Fabryczny 5294 ,ciśnienie robocze: 12.atm.
Pędnik :	1 śruba napędowa
Prędkość :	8 w
Załoga ;	5 ludzi - plus kilkuosobowa sekcja strażaków

*     *     *

Źródła publikacji:

Jerzy Miciński , Stefan Kolicki  -  Pod Polską Banderą  Wydawnictwo Morskie Gdynia 1962

Mieczysław Andrut – Pod Flagą Zarządu Portu Szczecin

Monografia portowego taboru pływającego Zarządu Portu Szczecin w latach 1950 – 1980; Szczecin 1980

Waldemar Danielewicz Polskie Holowniki Morskie 1920-2015; Porta Mare 2015

Ryszard Leszczyński Katastrofy i Wypadki Morskie Floty Pomocniczej PMH (1926 -2016); Fundacja Promocji Przemysłu Okrętowego i Gospodarki Morskiej  Gdańsk 2017

Źródła własne

*     *     *

Poniżej: statek pożarniczy FLORIAN, zdjęcia z archiwum Andrzeja Patro i Waldemara Danielewicza (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: fire fighting unit FLORIAN, photos from archives of Andrzej Patro and Waldemar Danielewicz (to enlarge click on the photos).

Poniżej: rysunek - statek pożarniczy FLORIAN, autor Stefan Kolicki, źródło - patrz pkt. 1 bibliografii (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below: drawing - fire fighting unit FLORIAN, autor Stefan Kolicki (to enlarge click on the photos).