U 408 Typ VIIC
|
Stocznia:
|
Danziger
Werft AG, Danzig
|
Numer
zamówienia:
|
109
|
Zamówienie:
|
16.10.1939
|
Położenie
stępki:
|
30.09.1940
|
Wodowanie:
|
16.07.1941
|
Wcielenie
do służby:
|
19.11.1941
|
Numer
pocztowy:
|
M
47 966
|
Przebieg służby
|
19.11.1941
– 30.04.1942
|
5
Flotylla U-bootów, Kiel (szkolenie załogi)
|
01.05.1942
– 30.06.1942
|
9
Flotylla U-bootów, Brest (okręt bojowy)
|
01.07.1942
– 05.11.1942
|
11
Flotylla U-bootów, Bergen (okręt bojowy)
|
05.11.1942
|
Zatopiony
na północ od wybrzeży Islandii (pozycja 67˚40N, 18˚2W) bombami głębinowymi
zrzuconymi przez amerykański samolot Catalina należący do Sqn VP-84/H USN
|
Dowódcy
|
19.11.1941
– 05.11.1942
|
KL
~ KK Reinhard von Hymmen
|
Liczba
patroli:
4
Zatopione/uszkodzone
statki handlowe:
3 (19.689 ton)/0
Zatopione/uszkodzone
okręty wojenne:
0/0
Zestrzelone/uszkodzone
samoloty:
0/0
Okres służby U 408 przed rozpoczęciem
wykonywania patroli bojowych
|
20.11.
– 08.12.1941
|
Danzig
– próby okrętu w ramach UAG I.
|
09.12.
– 14.12.1941
|
Gotenhafen
– próby broni torpedowej w ramach TEK.
|
19.12.
– 21.12.1941
|
Rønne/Bornholm
– próby hydrofonów w ramach UAG Schall.
|
22.12.
– 02.01.1942
|
Swinemünde
– pobyt w bazie ze względu na okres świąteczno-noworoczny.
|
04.01.
– 15.01.1942
|
Hela
– szkolenie w morzu w ramach Agru-Front.
|
16.01.
– 25.01.1942
|
Danzig
– strzelanie torpedami w ramach 25 Flotylli U-bootów.
|
26.01.
– 09.04.1942
|
Danzig
– pobyt w stoczni Deutsche Werke w celu przeprowadzenia przeglądu.
|
10.04.
– 21.04.1942
|
Gotenhafen
– ćwiczenia taktyczne w ramach 27 Flotylli U-bootów.
|
22.04.
– 25.04.1942
|
Rønne/Bornholm
– ponowna próba hydrofonów w ramach
UAG Schall.
|
26.04.
– 27.04.1942
|
Swinemünde
– ćwiczenia artyleryjskie.
|
28.04.
– 15.05.1942
|
Kiel
– przegląd okrętu, prace konserwacyjne i przygotowanie okrętu do wyjścia na
patrol.
|
Patrol
1 (21.05.1942 - 01.06.1942)
21.05.
U 408 pod dowództwem Reinharda von Hymmen o godzinie 07:05 odbił od burty
okrętu bazy St. Luis, po czym opuścił bazę w Kiel, by zgodnie z otrzymanym
rozkazem zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Północnego Atlantyku. Prawie
trzy godziny później o 09:55 spotkano się z przerywaczem zagród minowych, w
eskorcie którego obrano kurs na kwadrat AO 7212, gdzie przybyto o 19:45 i gdzie
rolę eskorty od przerywacza przejęły dwa dozorowce. Następnego dnia w celu
uzupełnienia zapasów wody pitnej o 16:45 U 408 zawinął do bazy Kristiansand,
którą opuścił 23 maja o godzinie 04:00 w eskorcie trałowca. Ponad dziesięć
godzin później o 14:27 pożegnano się z eskortą, po czym już samotnie ruszono w
dalszą drogę. 26 maja, tuż po północy (kwadrat marynarki AM 3280) okręt
Reinharda von Hymmen pomyślnie minął obszar położony pomiędzy Szetlandami a
Wyspami Owczymi. Następnego dnia na pokładzie U 408 o godzinie 01:20 odebrano
pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Schendel
i Hymmen dotychczasowy punkt docelowy anulowany. Jak najszybciej zawracać i ze
zwiększoną prędkością marszową kierować się do AG 1159.”.
Stosując
się do nowego rozkazu o 05:25 okręt Reinharda von Hymmen rozpoczął marsz przez patrolowany
przez wroga rejon położony pomiędzy Islandią a Wyspami Owczymi. 1 czerwca o
godzinie 06:10 U 408 zawinął do bazy w Narwiku, gdzie zacumował przy burcie
okrętu sztabowego Tanga. Trzydzieści pięć minut później, po otrzymaniu
instrukcji opuszczono Narwik kierując się do zacumowanego na wodach nieodległego
Skomenfjordu okrętu bazy Stella Polaris, gdzie przybyto o 08:30, kończąc
trwający prawie dwa tygodnie patrol (12 dni). Podczas jego trwania U 408 przepłynął
2.210 mil morskich na i pod powierzchnią.
Patrol
2 (07.06.1942 – 16.07.1942)
07.06.
U 408 pod dowództwem Reinharda von Hymmen o godzinie 09:00 odbił od burty
zacumowanego na wodach Skomenfjordu okrętu bazy Stella Polaris, po czym
skierował do nieodległego Narwiku, gdzie przybył o 10:30 cumując przy burcie
okrętu sztabowego Tanga. Po odebraniu rozkazów nakazujących okrętowi zwalczanie
nieprzyjacielskiej żeglugi na wodach Oceanu Arktycznego i Morzu Barentsa o
12:15 opuszczono Narwik wyruszając na drugi patrol bojowy. 10 czerwca o 02:30 U
408 osiągnął pierwszy wyznaczony mu rejon operacyjny (przypadający na kwadrat
AE 3156), gdzie natknięto się na fatalne warunki, pogodowe (gęsta mgła)
uniemożliwiające skuteczne poszukiwanie wroga. Jedenaście dni potniej, 21
czerwca na okręcie von Hymmena odebrano pochodzącą ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego
depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Eisteufel
jako rejony ataku obsadzić, w AA: U 251 9759, U 334 9845, U 355 9977; w AE: U
408 2326, U 657 3167, U 88 3255.”
Głównym
celem w/w grupy miał być kolejny, płynący z pomocą wojskową do Związku
Radzieckiego konwój PQ. 25 czerwca o 12:35 odebrano drugą depeszę ze sztabu o
następującej treści:
„Z
powodu zalodzenia wszystkie okręty zmienić swoje rejony ataku, idąc kursem 45˚ przemieścić
się o 60 mil morskich.”.
1
lipca idący na powierzchni U 408 o godzinie 03:57 (kwadrat marynarki AB 7456) został
zmuszony do wykonania alarmowego zanurzenia przez nadlatujący wrogi samolot,
który na szczęście dla niego nie wykonał żadnego ataku . O 09:20 (kwadrat
marynarki AB 7419) z pomostu przebywającego od prawie półtorej godziny z
powrotem na powierzchni okrętu von Hymmena dostrzeżono tankowiec oraz
dozorowiec, w stronę których niezwłocznie się skierowano. O 11:51 tropiący cel
U 408 został zmuszony do alarmowego zanurzenia przez wrogą korwetę, która po
jego wykryciu otworzyła w jego kierunku ogień z działa pokładowego. Przez
cztery kolejne godziny Reinhard von Hymmen wymykał się nieprzyjacielskiej
jednostce, która uparcie prowadziła jego poszukiwania, krążąc w pobliżu. Po
mającym miejsce o 16:03 wynurzeniu (kwadrat marynarki AB 7422) na polecenie
dowódcy podjęto jak się to później okazało bezskuteczną próbę odzyskania
kontaktu z tankowcem. Tego samego dnia o 23:16 na pokładzie U 408 odebrano pochodzącą
ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę z rozkazami o następującej
treści:
„PQ.17,
godzina 16:00 przebywa AB 7166. Kurs NO. U 255, U 408, U 334, U 456 szukać
kontaktu. U 251, U 355, U 657, U 88, U 457 i U 376 utworzyć do dnia 02.07.,
godziny 14:00 linię dozoru od AB 5155 do 5515.”.
Następnego
dnia o 17:32 ze względu na kończące się paliwo, przebywający aktualnie w
kwadracie AB 4631 okręt Reinharda von Hymmen przerwał operację konwojową, po
czym skierował się do bazy w Narwiku, gdzie przybył 3 lipca o godzinie 08:00.
Półgodziny później opuszczono Narwik, obierając kurs na Skomenfjord, gdzie
zacumowano u burty zaopatrzeniowca Pelagos, z którego to następnie rozpoczęto
pobieranie paliwa oraz prowiantu. Jeszcze tego samego dnia, po zakończeniu wszystkich
prac o 23:15 skierowano się z powrotem do Narwiku, gdzie zacumowano przy burcie
okrętu sztabowego Tanga. 6 lipca po odebraniu rozkazów o godzinie 02:19
opuszczono Narwik by następnie via Ramsund oraz wody Andfjordu skierować się do
wyznaczonego rejonu operacyjnego. Następnego dnia o godzinie 14:45 U 408
spotkał się w kwadracie AC 5718 z U 657. Dwa dni później 9 lipca w celu
przesłuchania okolicy hydrofonem (w związku z brakiem jakiegokolwiek kontaktu
wzrokowego) Reinhard von Hymmen zarządził o 12:54 (kwadrat marynarki AC 9298)
zanurzenie, co pozwoliło wkrótce potem na uzyskanie na kursie 85˚ kontaktu
akustycznego z jednostkami nawodnymi. O 14:30 (kwadrat marynarki AC 9295) przed
dziobem okrętu przepłynął niszczyciel a chwilę później za jego rufą dozorowiec.
Ze względu na opary mgły w których zniknęły obie jednostki nie udało się ich
zaatakować. Wkrótce potem w bliskiej odległości od zanurzonego okrętu wyłonił
się frachtowiec, w którego stronę o 14:36 odpalono dwie torpedy nie uzyskując
jednak żadnych trafień O 20:00 U 408 pojawił się na powierzchni obierając kurs
na północ z zamiarem odnalezienia i zaatakowania maruderów z konwoju.
Następnego dnia na polecenie dowództwa, przebywający aktualnie w kwadracie AC
9525 okręt von Hymmena o godzinie 16:00 rozpoczął marsz powrotny. 15 lipca o
godzinie 08:00 (kwadrat marynarki AB 9865) U 408 minął położoną w Andenes
latarnię morską. Tego samego dnia o 20:10 zawinięto do Narwiku cumując u burty
okrętu sztabowego Tanga, na pokładzie którego Reinhard von Hymmen zdał
sprawozdanie z przebiegu patrolu. Następnego dnia o godzinie 02:00 opuszczono
Narwik, kierując się na wody Skomenfjordu, gdzie przybyto półtorej godziny
później, cumując u burty zaopatrzeniowca Kärnten, z którego to rozpoczęto
pobieranie paliwa. W trakcie dopiero co zakończonego a trwającego z małą
przerwą prawie sześć tygodni patrolu (40 dni) U 408 przepłynął 4.268 mil
morskich na i pod powierzchnią.
18.07.1942
U 408 pod dowództwem Reinharda von Hymmen o godzinie 10:00 opuścił wody
Skomenfjordu udając się do Narwiku, gdzie zacumował u burty okrętu sztabowego
Tanga. Cztery godziny później o 14:10 po odebraniu instrukcji dotyczącej
marszruty, wraz z U 376, U 255 i U 457 opuszczono Narwik kierując się do Bergen,
gdzie okręt miał przejść remont. Na miejsce przybyto dwa dni później, 20 lipca
o godzinie 18:00, gdzie okręt Reinharda von Hymmen trafił na remont do tamtejszej
stoczni.
02.09.1942
U 408 pod dowództwem Reinharda von Hymmen o godzinie 18:10 opuścił Bergen,
kierując się do bazy w Narwiku. Wkrótce potem na wodach fiordu przeprowadzono
trymowanie okrętu, podczas którego wykryto przecieki, które wymusiły powrót do
stoczni w celu ich usunięcia. Następnego dnia, po sprawnym usunięciu
zauważonych dzień wcześniej defektów o 10:00 ponownie opuszczono Bergen, tym
razem w towarzystwie eskorty, która towarzyszyła jednostce Reinharda von Hymmen
do godziny 13:05. Dwa dni później, 5 września o 16:30 U 408 zawinął do Narwiku,
cumując u burty Tangi. Półtorej godziny później o 18:00 skierowano się do Skomenfjordu,
gdzie zacumowano przy burcie zaopatrzeniowca Kärnten.
Patrol
3 (10.09.1942 - 26.09.1942)
10.09.
U 408 pod dowództwem Reinharda von Hymmen o godzinie 09:15 odbił od burty
okrętu bazy Stella Polaris, po czym opuszczając wody Skomenfjordu skierował się
do Narwiku, gdzie o 10:45 przycumował do burty okrętu sztabowego Tanga. Po
odebraniu rozkazów nakazujących zwalczanie wrogiej żeglugi na wodach Oceanu
Arktycznego i Morza Barentsa o 13:00 opuszczono Narwik, kierując się w stronę
Lödingen, gdzie na pokład przyjęto miejscowego pilota. Ponad pięć godzin
później o 18:15 zawinięto na chwile do Harstad, gdzie na brzeg przekazano
pilota, po czym idąc przez wody Andfjordu skierowano się w stronę wyznaczonego
rejonu operacyjnego. 12 września o godzinie 05:43 U 408 osiągnął przypadający
na kwadrat AB 3818 wyznaczony mu sektor, przystępując następnie do jego
przemierzania w poszukiwaniu wroga. Tego samego dnia na okręcie odebrano też
pochodzącą ze sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę z rozkazami o
następującej treści:
„Dnia
13, godzina 05:00 przebywają w linii dozoru od AB 2617 do 2685; U 405, U 403, U
88, U 377, U 589, U 408, U 457, okręty tworzą grupę Trägertod.”.
Głównym
celem w/w grupy był idący w stronę Związku Radzieckiego konwój PQ.18. 13
września o godzinie 07:30 (kwadrat marynarki AB 2627) z pomostu U 408
dostrzeżono przebywający w pobliżu U 589 a dziesięć minut później smugę dymu, w
stronę której niezwłocznie się skierowano, schodząc o 07:50 pod wodę z zamiarem
zaatakowania dostrzeżonego konwoju, którym był oczekiwany PQ.18. O 09:25
(kwadrat marynarki AB 2569) w kierunku ocenianego na ca. 7.000 ton statku
odpalono salwę trzech torped, rejestrując odgłos trafień oraz dźwięki
charakterystyczne dla tonącej jednostki. Ze względu na zbliżanie się eskortowca
potwierdzenie skutków ataku przez peryskop okazało się niemożliwe. W
rzeczywistości jedna z trzech wystrzelonych torped (pozostałe dwie minęły cel)
trafiła w należący do radzieckiego armatora Glavnoe Upravlenie Severnogo
Morskogo Puti (GUSMP) frachtowiec Stalingrad (3.559 ton), który w wyniku tego poszedł
na dno w przeciągu trzech minut i czterdziestu pięciu sekund. Jedna z ww. dwóch
torped które chybiły radziecką jednostkę trafiła, pomimo zarządzonego przez
kapitana Otto Ernesta Buforda alarmowego zwrotu w należący do amerykańskiego
armatora Agwilines Inc. z Nowego Jorku frachtowiec typu Libery Oliver Ellsworth
(7.191 ton), który ze względu na obawę o możliwą eksplozję przewożonego ładunku
(kilka tysięcy ton amunicji) został opuszczony przez własną załogę i musiał
zostać dobity przez trawler z.o.p., idąc ostatecznie na dno o 10:30. Po mającym
miejsce o 16:58 wynurzeniu (kwadrat marynarki AB 2672) Reinhard von Hymmen
rozpoczął pościg za konwojem, który w międzyczasie zdążył się już oddalić. 14 września
o godzinie 05:03 (kwadrat marynarki AB 3516) z pomostu U 408 dostrzeżono
płonący tankowiec, którym okazał się być ciężko uszkodzony i opuszczony przez
własną załogę, należący do brytyjskiego armatora United Molasses Co. Ltd. z
Londynu Atheltemplar (8.939 ton) oraz krążący nad nim samolot, który zmusił
Reinharda von Hymmen do wydania rozkazu alarmowego zanurzenia. Po mającym
miejsce o godzinie 08:00 wynurzeniu, podjęto się poszukiwań płonącego statku,
odnajdując w ich trakcie o 14:30 w kwadracie AB 3643 przewrócony do góry dnem
ciągle unoszący się na powierzchni kadłub tajemniczej jednostki, w kierunku
której z działa pokładowego kal. 88 mm otworzono ogień, uzyskując kilka
trafień, po których to ta ostatecznie poszła na dno. Jak się okazało zatopioną
jednostką był dostrzeżony o 05:03 Atheltemplar, który o czym Reinhard von
Hymmen nie wiedział w międzyczasie przewrócił się do góry dnem. Następnego dnia
o 05:15 (kwadrat marynarki AC 1664) z pomostu U 408 dostrzeżono smugę dymu, w
której stronę niezwłocznie się skierowano utrzymując cały czas z nią kontakt
wzrokowy. O 11:25 i 11:38 (kwadrat marynarki AC 3672) przebywający na ponoście
wachtowi zameldowali o dostrzeżeniu w pobliżu dwóch innych U-bootów, którymi
były: U 405 oraz U 457. W godzinach popołudniowych, o 15:00 okręt Reinharda von
Hymmen zajął pozycję przed konwojem PQ.18 a wkrótce potem zszedł w zanurzenie z
zamiarem jego zaatakowania. Na nieszczęście dla U 408 zanim ten zdołał wykonać
atak konwój zmienił swój dotychczasowy kurs powodując, że okręt Reinharda von
Hymmen znalazł się za nim tracąc ostatecznie szansę na jego zaatakowanie. Po
mającym miejsce o 18:43 wynurzeniu podjęto jak się to później okazało bezskuteczny
pościg za PQ.18. 19 września o 22:20 na pokładzie U 408 odebrano pochodzącą ze
sztabu Admirała Oceanu Arktycznego depeszę z nowymi rozkazami o następującej
treści:
„U
703, U 408, U 378, U 592, U 377 do godziny 06:00 20 września zająć pozycję w
linii dozoru od ÄG 7757 do AB 2218.”.
Tym
razem głównym celem ww. okrętów był konwój powrotny QP.14, złożony m.in. z
niedobitków płynących w konwoju PQ.17. Następnego dnia o godzinie 05:12
(kwadrat marynarki AB 2243) wykonano alarmowe zanurzenie przed nadpływającym
niszczycielem, który z Nienacka wyłonił się z zamieci śnieżnej. Po mającym
miejsce o 06:04 wynurzeniu, przed dziobem okrętu zaobserwowano łunę, w stronę której
następnie się skierowano. Prawie cztery godziny później o 10:04 (kwadrat
marynarki AB 2167) z pomostu U 408 dostrzeżono unoszącą się do góry dnem część
wraku jednostki eskortowej zidentyfikowanej przez Reinharda von Hymmen jako
niszczyciel a która to w rzeczywistości była brytyjskim trałowcem oceanicznym
HMS Leda zatopionym przez U 435. Tego samego dnia o 16:22 (kwadrat marynarki AB
1376) na płynącym na powierzchni U 408 zarejestrowano odgłos trzech uderzeń.
Zaraz po pierwszym uderzeniu na pomoście okrętu zjawił się Reinhard von Hymmen,
który zinterpretował je jako odgłos detonacji. Wkrótce potem w odległości 1000
metrów po stronie bakburty zauważono trzy zbliżające się w kierunku okrętu
ślady torowe a pomiędzy nim sylwetkę okrętu podwodnego, który następnie schował
się pod wodą. Sprawcą nieudanego ataku, o czym dowódca U 408 nie wiedział był
brytyjski okręt podwodny HMS P 614. 22 września o godzinie 05:25 (kwadrat
marynarki AA 6888) z pomostu okrętu Reinharda von Hymmen po stronie bakburty dostrzeżono
cienie niszczycieli, w stronę których niezwłocznie się skierowano. W wykonanym
o 10:16 ataku, w kierunku niszczyciela zidentyfikowanego jako typ Tribal
odpalono salwę trzech torped, rejestrując po 5 minutach i dwudziestu siedmiu
sekundach odgłos trafienia, co dało dowódcy powód do zgłoszenia
niepotwierdzonego uszkodzenia wrogiej jednostki. O 18:54 na U 408 doszło do
awarii sterburtowego silnika, co spowodowało, że Reinhard von Hymmen podjął
decyzję o przerwaniu patrolu i rozpoczęciu rejsu powrotnego do bazy. 26
września o godzinie 17:15 zawinięto do Narwiku, gdzie zacumowano przy burcie
okrętu sztabowego Tanga. Po zdaniu raportu z przebiegu patrolu o 21:01 U 408
opuścił Narwik, kierując się do Skomenfjordu, gdzie zacumował u burty okrętu
bazy Stella Polaris, kończąc w ten sposób trwający ponad dwa tygodnie patrol
(17 dni). Podczas jego trwania przepłynięto 4.075 mil morskich na i pod
powierzchnią.
Patrol
4 (31.10.1942 – 05.11.1942)
31.10.
U 408 pod dowództwem Reinharda von Hymmen o godzinie 08:30 odbił od burty
zacumowanego na wodach Skomenfjordu okrętu bazy Stella Polaris, po czym
skierował się do nieodległego Narwiku, gdzie zacumował przy burcie okrętu
sztabowego Grille. Po odebraniu rozkazów nakazujących okrętowi zwalczanie
wrogiej żeglugi na wodach Oceanu Arktycznego, o 11:00 opuszczono Narwik
kierując się na Tjeldsund. Pięć godzin później o 16:00, w celu uzupełnienia
zapasów prowiantu zawinięto do Harstad, które po zakończeniu załadunku
opuszczono następnego dnia o 08:50, kierując się przez Andfjord w stronę
kwadratu AE 12. Tuż przed północą 4 lutego (kwadrat marynarki AA 9193) idący na
powierzchni okręt Reinharda von Hymmen został dostrzeżony z pokładu
przebywającego w pobliżu U 622. Następnego dnia, znajdujący się w położonym na
północ od wybrzeży Islandii kwadracie AE 1655 U 408 został wykryty przez należącą
do Sqn VP-84/H USN amerykańską łódź latającą Catalina, która w wykonanym
następnie ataku przy pomocy bomb głębinowych posłała go na dno wraz z całą
załogą.
Członkowie załogi U 408 polegli w dniu
05.11.1942 (w kolejności alfabetycznej)
|
Nazwisko
|
Imię
|
Ranga
|
Rok urodzenia
|
Arndt
|
Otto
|
ObMaschMt
|
28.02.1917
|
Baade
|
Heinz
|
ObMaschMt
|
02.01.1919
|
Berger
|
Günter-Hermann
Alfred
|
ObFähnr.z.S
|
15.09.1921
|
Borowski
|
Richard
|
ObMaschMt
|
04.04.1916
|
Brosda
|
Karl
|
MtrObGfr
|
12.03.1922
|
Buttgereit
|
Georg
|
MtrGfr
|
03.12.1918
|
Buttler
|
Gerhard
|
MtrGfr
|
03.09.1921
|
Ernst
|
Franz
|
FkMt
|
19.02.1921
|
Fritzsch
|
Walter
|
MtrGfr
|
20.05.1922
|
Heitzmann
|
Willi
|
MtrGfr
|
04.10.1922
|
Himbert
|
Adolf
|
OLt.ing
|
23.12.1917
|
Hoffleit
|
Ernst
|
ObStrm
|
29.03.1915
|
Hoffmann
|
Helmut
|
FkObGfr
|
07.04.1923
|
Hymmen
von
|
Reinhard
|
KK.01.11.42
|
05.11.1914
|
Juber
|
Wilhelm
|
MtrObGfr
|
11.04.1922
|
Jütten
|
Rudi-Gottfried
|
MtrGfr
|
20.03.1923
|
Kaden
|
Martin-Willy-Hermann
|
MaschGfr
|
21.01.1923
|
Kellig
|
Kurt
|
MtrObGfr
|
30.04.1921
|
Klein
|
Karl
|
MtrObGf
|
26.03.1923
|
Koch
|
Herbert
|
MtrObGfr
|
05.06.1921
|
Koll
|
Erhard
|
MaschMt
|
14.11.1918
|
Krauß
|
Hans-Wilhelm
|
MaschObGfr
|
14.02.1923
|
Krüger
|
Alfred-Erich
|
MaschGfr
|
03.11.1923
|
Kuhn
|
Herbert
|
FkGfr
|
10.04.1923
|
Labisch
|
Herbert
|
MaschObGfr
|
18.02.1923
|
Losert
|
Walter
|
MaschObGfr
|
01.05.1922
|
Markmann
|
Heinz
|
ObMaschMt
|
07.03.1917
|
Ollmann
|
Heinz
|
MaschGfr
|
08.08.1920
|
Otte
|
Albert
|
FkMt
|
05.05.1920
|
Polzin
|
Otto
|
ObMasch
|
07.01.1914
|
Reichelt
|
Walter
|
MechMt
|
22.09.1919
|
Rösch
|
Hans
|
MechGfr
|
23.02.1922
|
Ruder
|
Anton
|
ObMasch
|
10.03.1916
|
Ruhland
|
Kurt
|
MechObGfr
|
13.11.1921
|
Sattler
|
Heinz-Gustav-Adolf
|
MaschObGfr
|
13.04.1920
|
Schmid
|
Richard
|
BtsMt
|
15.06.1919
|
Schwingenheuer
|
Heinrich
|
MaschObGfr
|
08.06.1921
|
Sonntag
|
Hugo
|
MaschGfr
|
13.01.1924
|
Teerling
|
Godo
|
ObBtsMt
|
10.10.1920
|
Tries
|
Wilhelm
|
FkObGfr
|
24.10.1921
|
Vogel
|
Heinz
|
MaschObGfr
|
25.02.1922
|
Volkmar
|
Horst
|
MaschGfr
|
08.09.1922
|
Wrage
|
Kurt
|
MaschMt
|
12.09.1917
|
Ziegler
|
Heinz
|
BtsMt
|
01.03.1920
|
Bibliografia:
|
http:www.uboat.net
|
http://www.ubootwaffe.net
|
http://uboatarchive.net/
|
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm
|
http://www.u-boot-archiv.de/
|
http://www.u-historia.com/
|
Blair
Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen
Werften von 1935 bis 1945 tom 2
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von
September 1939 bis Mai 1945 tom 3
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von
September 1939 bis Mai 1945 tom 4
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der
U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5
|
Ritschel
Herbert - Kurzfassung Kriegstagebücher Deutscher U-boote 1939 - 1945 Band 7
KTB U 375 - U 435
|
Rohwer
Jürgen: Axis Submarine Successes 1939 – 1945
|
Trojca
Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1, 2, 3
|
Wynn
Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom
1
|
Poniżej:
godło U 408 (źródło: www.uboat.net).