U 402 Typ VIIC
|
Stocznia:
|
Danziger
Werft AG Danzig
|
Numer
zamówienia:
|
103
|
Zamówienie:
|
23.09.1939
|
Położenie
stępki:
|
22.04.1940
|
Wodowanie:
|
28.12.1940
|
Wcielenie
do służby:
|
21.05.1941
|
Numer
pocztowy:
|
M
43 571
|
Przebieg służby
|
21.05.1941
- 01.10.1941
|
3
Flotylla U-bootów, Kiel (szkolenie załogi)
|
01.10.1941
- 13.10.1943
|
3
Flotylla U-bootów, La Pallice (okręt bojowy)
|
13.10.1943
|
Zatopiony
na Północnym Atlantyku (pozycja 48.56N, 29.41W) przy pomocy torped akustycznych
NO-84 Fido zrzuconych przez dwa amerykańskie bombowce TBF-1 Avenger (T-9 i
T-12) z dywizjonu VC-9 stacjonującego na pokładzie lotniskowca eskortowego
USS Card
|
Dowódcy
|
21.05.1941
- 13.10.1943
|
KL
~ KK Freiherr Siegfried von Forstner
|
Liczba
patroli:
8
Zatopione/uszkodzone
statki handlowe:
14 (70.434 ton) / 3 (28.682 ton)
Zatopione/uszkodzone
okręty wojenne:
1 (602 ton)/0
Zestrzelone/uszkodzone
samoloty:
1 (bombowiec Wellington MP509 z 172 Sqn RAF/D) / 2 (bombowce Wellington: nr
MP791 z 172 Sqn RAF i HF126 z 612 Sqn RAF).
Patrol
1 (26.10.1941 – 09.12.1941)
26.10.
U 402 pod dowództwem Siegfrieda von Forstnera wraz U 434 o godzinie 06:15 odbił
od burty okrętu-bazy Hamburg, po czym opuścił bazę w Kiel, by zgodnie z
otrzymanymi rozkazami zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach Północnego
Atlantyku. Ponad trzy godziny później po pomyślnym przeprowadzeniu próbnego
zanurzenia wraz U 434 dołączono do składającego się ze statku Stuttgart oraz pełniącego
rolę eskorty przerywacza zagród minowych Spbr.15 mini konwoju, w ramach którego
obrano kurs na Duży Bełt. O 16:00 w kwadracie AO 7192 konwój opuścił Stuttgart,
który skierował się w stronę swojego portu docelowego. Prawie cztery godziny
później o 19:45 (kwadrat marynarki AO 7245) ze względu na konieczność
rozminowania dalszego odcinka trasy oba okręty podwodne oraz przerywacz zagród
zostały zmuszone do stanięcia na kotwicy, spędzając tak nadchodzącą noc. W
dalszą drogę wyruszono już następnego dnia o 07:25. Dwie godziny później o 09:25
pieczę nad oboma U-bootami przejęły dwa przybyłe dozorowce. Tego samego dnia o
21:15 (kwadrat marynarki AO 4486) przy stanie morza 5-6 na polecenie dowódcy
eskorty wszystkie okręty stanęły na kotwicy w oczekiwaniu na nadejście dnia. O
05:30 (28.06.) na wszystkich okrętach rozpoczęto wybieranie kotwicy, które w
przypadku U 402 zakończyło się jednak niepowodzeniem. W celu sprawdzenia
przyczyny tego niepowodzenia na polecenie dowódcy BtsMt. Heidemann zszedł pod wodę
ale ze względu zbyt na małą ilość światła uniemożliwiającą dostrzeżenie
czegokolwiek wkrótce potem powrócił na pokład. O 09:00 przeprowadzono drugą
próbę wykrycia przyczyny, podczas której to zarejestrowano dochodzący z
głębokości 85 metrów hałas wydawany przez łańcuch kotwiczny. Półtorej godziny
później, o 10:30 na polecenie dowódcy eskorty U 434 skierował się do pobliskiego
Fredrikshaven w celu sprowadzenia na miejsce kotwiczenia większej, dysponującej
lepszym osprzętem jednostki, gdyż oba okręty z 16 Flotylli Dozorowców, ze
względu na stan morza jak i posiadany osprzęt nie mogły udzielić U 402
należytej pomocy. Ostatecznie dopiero o 18:15 udało się wybrać kotwicę
(prawdopodobna przyczyna tkwiła w defekcie mechanizmu wybierania kotwicy), po
czym ruszono w dalszą drogę w kierunku wybrzeży Norwegii. Następnego dnia o
09:20 (kwadrat marynarki AN 3386) w zadymce śnieżnej pożegnano się z U 434,
który obrał kurs na Arendal. O 15:30 w związku z dalszym pogarszaniem się
pogody (śnieżyca mocno ograniczająca widoczność) podjęto decyzję o indywidulanym
marszu, który zakończył się po półgodzinie, kiedy to w pobliżu dostrzeżono
osłaniany przez dozorowiec V 905 bratni U 578, do których następnie dołączono.
O 18:10 zawinięto do Kristiansand, gdzie oczekiwać miano na sformowanie się eskorty
na dalszy odcinek drogi. Trzydziestego października o godzinie 11:20 U 402 wraz
z U 578 oraz w eskorcie dozorowca V 1106 i patrolowca NK 07 opuścił
Kristiansand kierując się w stronę Egersund, gdzie przybyto jeszcze tego samego
dnia o 18:50. Po przenocowaniu, ponownie w towarzystwie eskorty o 07:35
opuszczono port, by zgodnie z otrzymanymi instrukcjami skierować się w stronę
przypadającej na kwadrat AN 3126 pozycji wyjściowej, którą to osiągnięto o
11:30. Dziesięć minut po rozstaniu z eskortą Siegfried von Forstner zarządził
zanurzenie na głębokość 40 metrów i rozpoczęcie podwodnego marszu, idąc kursem
304˚. 2 listopada pomiędzy godziną 03:35 a 13:38 (kwadrat marynarki AF 7580) idący
na powierzchni U 402 w bezpiecznej odległości wyminął dostrzeżone przez wachtowych
cztery zerwane ze swoich łańcuchów kotwicznych dryfujące miny morskie. Tego
samego dnia, tuż przed północą na przebywającym aktualnie kwadracie AE 9998
okręcie von Forstnera doszło do awarii sprężarki Junkersa. 3 listopada pomiędzy
03:45 a 11:37 (kwadrat marynarki AM 3240) w bezpiecznej odległości wyminięto
tym razem trzy dostrzeżone chwilę wcześniej przez wachtowych dryfujące miny
morskie. Od 4 do 10 listopada zgodnie z rozkazami dowództwa U 402 wraz z U 431,
U 332 i U 105 został przydzielony do osłony planowanej przez OKM operacji
przedarcia się na Atlantyk pancernika kieszonkowego Admiral Scheer, która
ostatecznie został odwołana z powodu problemów z jednym z silników okrętu. W/w
okręty miały patrolować rejon Cieśniny Duńskiej. Czwartego listopada o 18:00 na
przebywającym w kwadracie AL 3691 U 402 doszło do kolejnego defektu – tym razem
pompy trymowej, który na szczęście szybko usunięto przy pomocy dostępnych na
pokładzie środków. Następnego dnia około godziny 20:00 po prawie trzech dobach
prac mechanikom udało się przywrócić sprawność także i sprężarce Junkersa. 6
listopada, tuż przed północą (kwadrat marynarki AL 0116) na pokładzie U 402
doszło do czwartego już defektu, w tym przypadku sterburtowego silnika diesla,
który po trwającym prawie dobie remoncie o 20:00 następnego dnia udało się
ponownie przywrócić do pracy. W dniu 10 listopada o godzinie 08:00 (kwadrat
marynarki AK 4500) osiągnięto zachodni kraniec wyznaczonego rejonu operacyjnego
nie napotykając dotychczas żadnej jednostki bądź samolotu wroga. Siedem dni
później 17 listopada obsadzono nowy rejon patrolowy, który w przypadku U 402
przypadał na kwadrat AK 9213. Od tego też dnia okręt von Forstnera prowadził
działania w ramach zgrupowania Störtebecker przeciwko meldowanemu przez
B-Dienst konwojowi OS.11, który jednak opłynął zgrupowanie niezauważony przez
żaden z okrętów. Pomiędzy 19 a 25 listopada U 402 operował w ramach nowoutworzonego
zgrupowania Benecke przeciwko kolejnemu meldowanemu konwojowi – OG.77. 25
listopada na pokładzie U 402 odebrano pochodzącą z BdU depeszę o następującej
treści:
„Od
30 lis. obsadzą następujące rejony ataku: AL 1280 Zahn - AK 1620 Forstner - AK
2400 Schnee. Okręty utworzą grupę Letzte Ritter.”.
Głównym
celem w/w grupy w dalszym ciągu był konwój OG.77, który dnia 26 listopada
opuścił Wyspy Brytyjskie. Dwa dni później (28.11.) poszukiwany konwój został
wykryty przez samoloty dalekiego zwiadu lotniczego. Pomimo odebranego meldunku
o kontakcie żaden z okrętów nie zdołał jednak nawiązać kontaktu z
nieprzyjacielem. Czwartego grudnia w związku z kończącym się paliwem (w tym
momencie na okręcie jego zapas wynosił 7,5 tony) Siegfried von Forstner o 13:00
(kwadrat marynarki CF 5243) nakazał rozpocząć marsz powrotny, kierując się na
bazę w St. Nazaire. Pięć dni później 9 grudnia o godzinie 07:45 w punkcie Nanni
1 U 402 spotkał się z przerywaczem zagród minowych Spbr.137 oraz dwoma
dozorowcami V 710 i V 712 (osłaniającymi wracający do bazy ze względu na
niesprawność techniczną U 573), w towarzystwie których o godzinie 11:25 zawinął
do bazy w St. Nazaire, kończąc trwający ponad sześć tygodni patrol (45 dni).
Podczas jego trwania przepłynięto 5.886 mil morskich na i 273 mile morskie pod
powierzchnią.
Patrol
2 (11.01.1942 – 11.02.1942)
11.01.
U 402 pod dowództwem Siegfrieda von Forstnera w towarzystwie U 581 o godzinie
14:45 opuścił prowadzącą do / z St. Nazaire śluzę, by na redzie spotkać się z eskortą
(przerywacz zagród minowych oraz dwa dozorowce), która to następnie osłaniała oba
okręty na trasie prowadzącej do punktu Nanni 1. Po pożegnaniu się z eskortą (co
miało miejsce o 16:30) oba okręty rozpoczęły indywidualny marsz przez wody
Zatoki Biskajskiej. Zgodnie z otrzymanymi rozkazami także i podczas tego
patrolu głównym celem okrętu było zwalczanie nieprzyjacielskiej żeglugi na wodach
Północnego Atlantyku. Szesnastego stycznia o 11:05 (kwadrat marynarki BE 5716)
z pomostu okrętu von Forstnera dostrzeżono sylwetkę dużego statku pasażerskiego,
w stronę którego niezwłocznie się skierowano. Dziesięć minut później w kierunku
ściganego celu, którym okazał się być płynący w konwoju WS-15, należący do
brytyjskiego armatora Union-Castle Mail SS Co Ltd z Londynu statek pasażerski (transportowiec
wojska) Llangibby Castle (11.951 ton) wystrzelono salwę dwóch torped, uzyskując
jedno trafienie w rejon rufy, które spowodowało zniszczenie steru oraz rufowego
działa pokładowego. O 11:20 jeden z okrętów eskorty dostrzegł U 402 otwierając
w jego kierunku ogień z broni małokalibrowej. Niezrażony tym ostrzałem
Siegfried von Forstner trzy minuty później w kierunku uszkodzonej jednostki z
wyrzutni nr V odpalił pojedynczą torpedę, która jednak spudłowała. O 12:35 wciąż
przebywający w pobliżu nieprzyjaciela U 402 został zmuszony do alarmowego
zanurzenia przez okręt eskorty zidentyfikowany jako niszczyciel. W tym czasie
uszkodzony statek rozpoczął powolny marsz w kierunku położonego na Azorach
portu Horta (Portugalczycy udzielili brytyjskiej jednostce zgodę na trwający
dwa tygodnie pobyt w celu przeprowadzenia niezbędnych napraw). Po wynurzeniu i trwającym
ponad godzinę marszu na powierzchni o 14:19 ponownie musiano schować się pod
wodę, tym razem przed nadlatującym samolotem. Po wynurzeniu, które nastąpiło
około godziny 14:42 na falach o długości 600 metrów odebrano meldunek o
następującej treści:
„Llangibby
Castle zbombardowany.”.
Dziesięć
minut później (kwadrat marynarki BE 5745) po raz drugi w przeciągu niecałej
godziny musiano schować się pod wodę przed nadlatującym samolotem, pozostając w
zanurzeniu do 15:10. Tego samego dnia na okręcie odebrano pochodzące z
dowództwa polecenie by wraz z U 581 i U 572 przechwycić i zatopić zmierzający
na Azory uszkodzony statek. 21 stycznia o północy (kwadrat marynarki CG 8553) z
pomostu U 402 dostrzeżono rozbłyski światła pochodzące z umieszczonej na Cape
St. Vincente latarni morskiej. Dwa dni później 23 stycznia (kwadrat marynarki
CG 8651) przebywający na pomoście wachtowi o 15:55 zameldowali o dostrzeżeniu
na kursie 330° chmury dymu, w stronę której niezwłocznie się skierowano.
Dwadzieścia minut później o 16:15 podążający w kierunku kontaktu U 402 został
zmuszony do wykonania alarmowego zanurzenia przez wrogi samolot, który w przeprowadzonym
następnie ataku w ślad za nim zrzucił dwie bomby głębinowe, których detonacje
nie spowodowały na szczęście żadnych szkód. Po mającym miejsce o 21:59 wynurzeniu
kontynuowano poszukiwanie przeciwnika, w trakcie którego tuż po północy
następnego dnia (00:20) dostrzeżono cień tajemniczej jednostki w stronę której
nadano pozostawiony bez odzewu sygnał rozpoznawczy. Półgodziny później, po
wyjściu na dogodną do ataku pozycję, w kierunku cienia, którym okazał się być
wrogi niszczyciel wystrzelono salwę trzech torped, które jednak spudłowały.
Dwudziestego szóstego stycznia o godzinie 11:42 (kwadrat marynarki CE 4884)
przed dziobem okrętu dostrzeżono wybrzeża wyspy Sao Miguel. Następnego dnia o
godzinie 05:45 (kwadrat marynarki CE 5935) Siegfried von Forstner nakazał
obranie kursu mającego zaprowadzić go na wody kanału Faial, gdzie spodziewał
się napotkać uszkodzony statek. Po bezskutecznych poszukiwania przeciwnika o
06:20 (kwadrat marynarki CE 5697) obrano kurs na południe odchodząc na głębsze
wody. O 10:06 U 402 zszedł w zanurzenie rozpoczynając skryte rozpoznania
wybrzeża, w trakcie którego trwania w porcie Horta dostrzeżono dwa szare kominy
należące według przypuszczeń Siegfrieda von Forstnera do portugalskiego
niszczyciela. Wieczorem o 20:55 U 402 z powrotem pojawił się na powierzchni
rozpoczynając wentylowanie wnętrza oraz ładowanie baterii akumulatorów.
Dwudziestego ósmego stycznia odebrano pochodzący z U 572 meldunek o
następującej treści:
„Godz.
00:01, CF 7357 transportowiec wojska, kurs W, ostrzał artyleryjski, bomby
głębinowe. U 572.”.
Tego
samego dnia o 10:25 (kwadrat marynarki CE 5694) na polecenie Siegfrieda von
Forstnera rozpoczęto ponowny podwodny marsz w kierunku kanału Faial. Prawie
cztery godziny później o 14:06, w trakcie prowadzonej przez peryskop obserwacji
portu Horta dostrzeżono zacumowany w nim, mający wyraźny przechył na trafioną
burtę Llangibby Castle. O 20:27 U 402 z powrotem pojawił się na powierzchni
rozpoczynając oczekiwanie na dzień wyjścia z portu wrogiego transportowca. Tuż
po północy drugiego lutego (kwadrat marynarki CE 5697) doszło do spotkania i
wymiany sygnałami rozpoznawczymi z napotkanym U 581, podczas którego obaj
dowódcy ustalili, że U 581 będzie patrolował południowy obszar kanału Faial a U
402 północny. O 04:02 (kwadrat marynarki CE 5682) po stronie sterburty
dostrzeżono zbliżający się niszczyciel, w którego stronę dwadzieścia siedem
minut później odpalono złożoną z trzech torped niecelną salwę torpedową. Po mającym
miejsce o 05:05 wynurzeniu rozpoczęto marsz w kierunku wybrzeża. O 06:47
(kwadrat marynarki CE 5691) U 402 został zmuszony do alarmowego zanurzenia oraz
trwającego do 09:15 pobytu pod wodą przez zbliżający się niszczyciel. Kwadrans
po wynurzeniu ponownie musiano uciekać pod wodę przez zbliżającym się
niszczycielem. Tuż przed południem w kierunku krążącej w pobliżu wrogiej
jednostki z wyrzutni nr I odpalono niecelną torpedę. Ponad cztery godziny
później o 16:17 zaobserwowano wyjście z Horta prowizorycznie naprawionego
Llangibby Castle, którego według przeprowadzonej przez Siegfrieda von Forstnera
identyfikacji osłaniały dwa niszczyciele jeden typu J i jeden typu V/W. O 20:38
(kwadrat marynarki CE 6475) w pobliżu jednego z niszczycieli zarejestrowano
dwie detonacje, które według przypuszczeń Siegfrieda von Forstnera mogły
oznaczać skuteczny atak wykonany przez przebywający w pobliżu U 581.
Dwadzieścia cztery minuty później zarejestrowano wiele detonacji bomb
głębinowych. O 21:11 ścigający na powierzchni wroga U 402 został wykryty i
zmuszony do alarmowego zanurzenia przez wrogi niszczyciel, który wkrótce potem
przystąpił do polowania z wykorzystaniem azdyku i bomb głębinowych. Po mającym
miejsce o 23:42 wynurzeniu rozpoczęto pościg płynąc kursem 120°. Trzeciego
lutego o 02:37 (kwadrat marynarki CE 6722) z pomostu U 402 dostrzeżono
Llangibby Castle oraz dwa eskortujące go niszczyciele. Ponad pięć godzin
później o 06:50 (kwadrat marynarki CE 6587) Siegfried von Forstner nakazał
zejść na peryskopową rozpoczynając podwodny marsz w kierunku celu. Czterdzieści
minut później o 07:30 z wyrzutni nr II w kierunku przebywającego w pobliżu
niszczyciela wystrzelono torpedę, która jednak spudłowała. O 08:30 U 402 z
powrotem pojawił się na powierzchni obierając kurs 100°. Prawie trzy i pół
godziny później o 11:55 (kwadrat marynarki CE 6832) ponownie nawiązano kontakt
z wrogim zespołem ale ze względu na posiadanie już tylko jednej torpedy
Siegfried von Forstner wstrzymał się z atakiem na rzecz nadawania dla U 572 i U
581 sygnałów naprowadzających. Czwartego lutego podążający wciąż za celem U 402
o godzinie 11:07 (kwadrat marynarki CF 7131) został zmuszony do alarmowego
zanurzenia przez wrogi niszczyciel. Po mającym miejsce o 14:40 (kwadrat
marynarki CF 5797) wynurzeniu utracono ostatecznie kontakt z Llangibby Castle.
Tego samego dnia o 16:26 (kwadrat marynarki CF 5799) Siegfried von Forstner
nakazał obrać kurs na bazę w St. Nazaire. Tydzień później o 10:00 w kwadracie
BF 6463 U 402 spotkał się z przerywaczem zagród minowych Spbr.2 oraz dwoma
dozorowcami, w eskorcie których o 12:30 dotarl do St. Nazaire, kończąc trwający
ponad cztery tygodnie patrol (31 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto
4.645 mil morskich na i 485,3 mili morskiej pod powierzchnią.
Patrol
3 (26.03.1942 – 20.05.1942)
26.03.
U 402 pod dowództwem Siegfrieda von Forstnera o godzinie 17:20 opuścił St.
Nazaire, by zgodnie z otrzymanym rozkazem zwalczać nieprzyjacielską żeglugę u
wybrzeży Stanów Zjednoczonych. Wkrótce potem na redzie doszło do spotkania z
eskortą, w towarzystwie której obrano kurs na punkt Nanni 1, który osiągnięto o
19:55. Po pożegnaniu się z towarzyszami U 402 rozpoczął marsz w stronę
wyznaczonego mu sektora operacyjnego, schodząc pięć minut później pod wodę.
Następnego dnia o 03:30 (kwadrat marynarki BF 5547) nawiązano krótki kontakt
wzrokowy z przebywającym w pobliżu U 87. Drugiego kwietnia o 20:20 (kwadrat
marynarki BE 7628) U 402 nawiązał kontakt wzrokowy z dwoma niszczycielami,
które następnie bez powodzenia próbował zaatakować. Dwa dni później 4 kwietnia
o godzinie 16:50 okręt von Forstnera spotkał się kwadracie BD 9679 z U 352, z
którym to następnie przy pomocy lampy sygnałowej wymieniono się informacjami. 13
kwietnia o godzinie 20:50 (kwadrat marynarki CC 2825) z pomostu idącego na powierzchni
U 402 na horyzoncie dostrzeżono chmurę dymu, w stronę której
niezwłocznie się skierowano. Ponad dwie godziny później o 23:08 Siegfried von
Forstner nakazał zejść na peryskopową z zamiarem zaatakowania ściganego celu,
którym okazał się być samotny frachtowiec. O 23:55 (kwadrat marynarki CC 2855)
w kierunku statku, którym był należący do brytyjskiego armatora H. Hogarth
& Sons Ltd. z Glasgow frachtowiec Empire Progress (5.249 ton) odpalono dwie
torpedy, z których tylko jedna okazała się celna, powodując jego zastopowanie
(w drugiej torpedzie nie zadziałał zapalnik). Siedemnaście minut po północy
następnego dnia w kierunku brytyjskiej jednostki oddano pierwszy „strzał
dobijający”, który ze względu na defekt okazał się niecelny. Siedem minut
później oddano drugi strzał - tym razem celny, po którym to Empire Progress
poszedł na dno w przeciągu ośmiu minut. Po mającym miejsce o godzinie 00:35 wynurzeniu
U 402 skierował się w stronę szalup z rozbitkami, po przesłuchaniu których
kwadrans później ponownie podjął marsz na zachód. Rankiem tego samego dnia o
09:15 (kwadrat marynarki CG 2772) z pomostu okrętu von Forstnera dostrzeżono
białe światło, w stronę którego następnie się skierowano a które to okazało się
pochodzić od płynącego pod banderą neutralnej Szwajcarii statku. 18 kwietnia na
pokładzie U 402 odebrano pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej
treści:
„Forstner,
swoboda manewrów przeciwko żegludze w CA 98 i 99.”.
Następnego
dnia o 20:00 (kwadrat marynarki CA 9899) osiągnięto wyznaczony rejon operacyjny,
rozpoczynając następnie jego przemierzanie idąc kursem „W”. Ponad trzygodzinny
później o 23:10 (kwadrat marynarki CA 9888) okręt von Forstnera przy pomocy
lampy sygnałowej przeprowadził rozmowę z napotkanymi U 571 i U 572.
Dwudziestego kwietnia o 19:17 (kwadrat marynarki DC 3156) z pomostu U 402
dostrzeżono trzy płynące pod żaglami łodzie ratunkowe (pochodziły one z
zatopionego przez U 572 frachtowca Empire Dryden). Dwa dni później 22 kwietnia
o godzinie 14:24 (kwadrat marynarki DC 3216) rozpoczęto jak się później okazało
bezskuteczne poszukiwania meldowanego przez U 201 liniowca a obecnie
transportowca wojska Aquitania. 29 kwietnia o godzinie 00:45 (kwadrat marynarki
DB 3939) w bezpiecznej odległości wyminięto siedem prowadzących połów kutrów
rybackich. Trzy godziny później wyminięto dostrzeżony chwilę wcześniej przez
wachtowych ścigacz okrętów podwodnych zidentyfikowany jako typ PC 450. Tuż
przed południem o 11:48 (kwadrat marynarki DC 1424) Siegfried von Forstner
zarządził zanurzenie, zamierzając przebywać pod wodą do zapadnięcia zmierzchu.
Dziesięć minut po mającym miejsce o 20:50 wynurzeniu z pomostu U 402
dostrzeżono wyłaniający się z oparów mgły okręt patrolowy, przed którym musiano
schować się pod wodę. Ponad godzinę później o 22:00 na przebywającym wciąż pod
wodą okręcie von Forstnera uzyskano kontakt akustyczny, który po
przeprowadzeniu obserwacji przez peryskop okazał się być dwoma frachtowcami,
płynącymi na granicy zasięgu widoczności. Osiemnaście minut później dostrzeżono
kolejne jednostki tj. duży tankowiec oraz niszczyciel. Podczas kolejnej tury
obserwacji celów mającej miejsce o 22:42 dostrzeżono dwusilnikowy samolot,
który rozpoczął krążenie nad śledzonymi jednostkami. Następnego dnia o godzinie
01:22 (kwadrat marynarki DC 1193) U 402 bezskutecznie zaatakował pojedynczą
torpedą wrogi okręt patrolowy, który Siegfried von Forstner zidentyfikował jako
ten, który dostrzeżono o 20:50 poprzedniego dnia. Ponad godzinę później o 02:28
U 402 pojawił się na powierzchni a wkrótce potem z jego pomostu dostrzeżono tajemnicze
cienie, w stronę których następnie się skierowano. Próba wyjścia na dogodną do
ataku pozycję została jednak udaremniona przez załogę dostrzeżonego statku,
który nadał sygnał alarmowy o następującej treści:
„SSS
Cape Lookout.”.
O
03:22 w kwadracie DC 1271 dostrzeżono kolejny cień, który okazał się być
samotnym frachtowcem, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. Czternaście
minut później o 03:36 w kierunku dostrzeżonej jednostki, którą był należący do
radzieckiego armatora Sovtorgflot z Moskwy frachtowiec Ashkhabad (5284 ton)
odpalono torpedę G7e, która trafiła go po minucie i trzydziestu trzech
sekundach jej biegu, powodując jego ciężkie uszkodzenie. Próba dobicia
uszkodzonego statku została udaremniona przez przebywający w pobliżu wrogi
okręt patrolowy, który zmusił U 402 do odwrotu (częściowo zatopiony Ashkhabad
po inspekcji amerykańskich ratowników z holownika Relief został zaklasyfikowany
jako nie nadający się do wydobycia i 3 maja jego wystająca nad wodę część
dziobowa została dobita ogniem artyleryjskim, znikając pod powierzchnią). O 04:05
idący na powierzchni okręt von Forstnera został zmuszony do alarmowego
zanurzenia przez wrogi samolot, który w wykonanym następnie ataku zrzucił serię
bomb głębinowych, które spowodowały powstanie drobnych uszkodzeń. Po mającym
miejsce o 06:06 wynurzeniu rozpoczęto marsz w kierunku Cape Hatteras, schodząc
ponownie pod wodę o 12:00. Dwadzieścia trzy minuty później (kwadrat marynarki
DC 1223) po zameldowaniu przez hydroakustyka o kontakcie z jednostkami
nawodnymi przez peryskop dostrzeżono trzy statki, niszczyciel oraz krążący nad
nimi sterowiec. O 18:33 w kierunku dostrzeżonych chwilę wcześniej dwóch statków
U 402 wystrzelił po jednej torpedzie, które jednak spudłowały. Także i kolejny
atak wykonany o 21:27 (kwadrat marynarki DC 1227) tym razem na płynący samotnie
statek okazał się nieskuteczny. 2 maja (kwadrat marynarki DC 1537) o godzinie
05:35 z pomostu U 402 dostrzeżono cień okrętu wojennego, w stronę którego niezwłocznie
się skierowano schodząc o 06:17 pod wodę. Dwadzieścia cztery minuty później o
06:41 (kwadrat marynarki DC 1591) w kierunku nieprzyjacielskiej jednostki,
którą okazał się być uzbrojony jacht USS Cythera (602 tony) odpalono salwę
trzech torped, z których jedna okazała się być celna powodując jego
natychmiastowe zatonięcie z prawie całą załogą. Po mającym miejsce siedem minut
po wykonanym ataku wynurzeniu U 402 skierował się w stronę miejsca zatonięcia
jachtu, odnajdując dwóch przebywających na pontonie członków jego załogi -
marynarzy Cartera i Browna III (jedynych którzy przeżyli jego zatopienie),
których na polecenie dowódcy zabrano na pokład jako jeńców wojennych. Rankiem o
08:00 ze względu na kończący się zapas paliwa oraz brak możliwości jego
uzupełnienia w morzu okręt von Forstnera rozpoczął powolny marsz w kierunku
bazy. Tego samego dnia o godzinie 20:12 (kwadrat marynarki DC 2186) wymieniono
się informacjami z napotkanym U 86. Dziewiątego maja o godzinie 08:01 (kwadrat
marynarki CC 5855) przebywający na pomoście okrętu von Forstnera wachtowi
zameldowali o dostrzeżeniu cieni, w stronę których niezwłocznie się skierowano.
O 09:15 i 09:22 (kwadrat marynarki CC 4562) w stronę ściganego samotnego statku
odpalono dwie ostanie torpedy (jedną z wyrzutni dziobowej a drugą z wyrzutni
rufowej), które jednak chybiły celu. Ze względu na brak torped oraz kończące
się paliwo Siegfried von Forstner zrezygnował z dalszego pościgu i nakazał z
powrotem obrać kurs na bazę. Dwudziestego maja o godzinie 04:00 w kwadracie BF
6731 U 402 spotkał się z eskortą oraz U 136, w towarzystwie których dwie i pół
godziny później zawinął do bazy w St. Nazaire, kończąc trwający prawie osiem
tygodni patrol (55 dni). W trakcie jego trwania przepłynięto 8.912 mil morskich
na i pod powierzchnią.
Patrol
4 (16.06.1942 – 05.08.1942)
16.06.
U 402 pod dowództwem Siegfrieda von Forstnera wraz z U 576 o godzinie 19:50
opuścił St. Nazaire, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami zwalczać
nieprzyjacielską żeglugę na wodach Północnego Atlantyku. Wkrótce potem na
redzie spotkano się z pełniącym rolę eskorty przerywaczem zagród minowych, w towarzystwie
którego skierowano się w stronę pozycji wejściowej. O 22:45 (kwadrat marynarki
BF 6439) po przeprowadzeniu trymowania i próby szczelności pożegnano się z
eskortą, po czym rozpoczęto indywidualny marsz w stronę wyznaczonego rejonu
operacyjnego. Następnego dnia po przekroczeniu o godzinie 06:30 (kwadrat
marynarki BF 6776) linii 200 metrów obrano kurs na kwadrat BD 60. Siedem dni
później 24 czerwca osiągnięto wyznaczoną pozycję, przystępując następnie do jej
przemierzania w poszukiwaniu wroga. Dwudziestego siódmego czerwca o godzinie
03:10 (kwadrat marynarki BD 5374) zgodnie z poleceniem dowództwa obrano kurs na
miejsce spotkania z podwodnym tankowcem. Dwa dni później 29 czerwca o godzinie
16:14 przebywający aktualnie w kwadracie BC 9298 U 402 nawiązał kontakt wzrokowy
z samotnym statkiem, w stronę którego następnie się skierował schodząc niedługo
potem pod wodę. W trakcie wychodzenia na dogodną do ataku pozycję załoga statku
dostrzegła peryskop, co spowodowało zmianę jego dotychczasowego kursu oraz
zwiększenie prędkości. O 18:15 okręt von Forstnera z powrotem znalazł się na
powierzchni rozpoczynając jak się później okazało bezskuteczny pościg za
nieprzyjacielską jednostką (główną przyczyną porażki była szybko pogarszająca
się widoczność). Jedenaście minut po północy pierwszego lipca (kwadrat
marynarki BC 9557) z pomostu U 402 dostrzeżono podwodny tankowiec U 460 oraz
przebywający w jego pobliżu U 173. Tego samego dnia pomiędzy 09:20 a 13:00 z
pokładu U 460 pobrano 34 m3 paliwa, nie udało się natomiast pobrać ze
względu na pogarszające się warunki atmosferyczne zapasu prowiantu. Pięć dni
później 6 lipca o 14:52 (kwadrat marynarki CC 4111) z pomostu okrętu von
Forstnera na kursie NO dostrzeżono sylwetkę samotnego statku, w stronę którego niezwłocznie
się skierowano. O 21:55 (kwadrat marynarki CC 4239) po zmniejszeniu dystansu U
402 zszedł na peryskopową z zamiarem przeprowadzenia ataku z pod wody. Wkrótce
potem zidentyfikowano cel jako portugalski frachtowiec S.Thome, w związku z
czym zaniechano ataku pozwalając mu odpłynąć spokojnie dalej. Dwunastego lipca
o godzinie 09:11 (kwadrat marynarki CA 9386) po stronie sterburty minięto
dostrzeżony chwilę wcześniej przez wachtowych okręt eskortowy zidentyfikowany
jako niszczyciel. Następnego dnia o godzinie 20:15 (kwadrat marynarki CA 8846) idący
na powierzchni U 402 zmuszony został do wykonania alarmowego zanurzenia przez
czterosilnikowy samolot, który w wykonanym następnie ataku w ślad za nim zrzucił
trzy bomby głębinowe, które na szczęście nie spowodowały żadnych szkód. O 21:50
okręt von Forstnera pojawił się na powierzchni ale wkrótce potem z powrotem
musiał uciekać pod wodę przed nadlatującym od strony rufy samolotem, który w
wykonanym następnie ataku zrzucił jedną bombę głębinową. Czternastego lipca o
godzinie 20:38 (kwadrat marynarki DC 1224) idący na powierzchni U 402 został
wykryty i zmuszony do alarmowego zanurzenia przez kolejny czterosilnikowy
samolot, który w wykonanym następnie ataku w ślad za nim zrzucił serię sześciu
bomb głębinowych, które spowodowały uszkodzenie m.in., obu peryskopów,
sprężarki, pompy zęzowej, baterii akumulatorów, kompasu i rufowej wyrzutni
torpedowej. Dwie minuty po ataku samolotu hydroakustyk zameldował o kontakcie akustycznym
ze zbliżającą się jednostką nawodną, która niedługo potem rozpoczęła polowanie
z wykorzystaniem bomb głębinowych, co z kolei zrodziło u Siegfrieda von
Forstnera podejrzenie, że z uszkodzonych zbiorników wycieka paliwo znacząc pozycję
okrętu na powierzchni. Wkrótce po mającym miejsce o 06:05 wynurzeniu we wnętrzu
U 402 doszło do eksplozji w przedziale baterii akumulatorów nr 2 (na szczęście nikt
z załogi nie zginął ani nie odniósł ciężkich obrażeń). Ze względu na rozmiar
uszkodzeń, których części nie można było usnąć na morzu Siegfried von Forstner
nakazał obrać kurs na bazę o czym powiadomił dowództwo. Wkrótce potem odebrano
pochodzącą z BdU odpowiedź zezwalającą na powrót z tym, że do bazy w La Pallice
oraz jednocześnie nakazującą U 402 nadawanie codziennych meldunków pogodowych.
Dwudziestego szóstego lipca o 19:30 (kwadrat marynarki CD 1947) przy pomocy
lampy sygnałowej przeprowadzono krótką rozmowę z napotkanym U 98. Dnia 5
sierpnia o godzinie 07:35 (kwadrat marynarki BF 8392) nad U 402 pojawił się
samolot zidentyfikowany jako Ju 88, który następnie rozciągnął nad nim parasol
ochrony. W południe Ju 88 został zluzowany przez maszynę typu Ardo. Tego samego
dnia o godzinie 17:00 U 402 spotkał się w kwadracie BF 6697 z dwoma
dozorowcami, w eskorcie których o 22:10 zwinął do La Pallice, kończąc w ten
sposób trwający ponad siedem tygodni patrol (50 dni). W trakcie jego trwania
przepłynięto 8.612 mil morskich na i pod powierzchnią.
Patrol
5 (04.10.1942 – 20.11.1942)
04.10.
U 402 pod dowództwem Siegfrieda von Forstnera o godzinie 19:25 opuścił La
Pallice, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami zwalczać nieprzyjacielską żeglugę
na wodach Północnego Atlantyku. Pół godziny później na redzie spotkano się z
eskortą, w towarzystwie której obrano kurs na punkt P.1. O 22:07 (kwadrat
marynarki BF 6853) pieczę nad U 402 przejęły dwa dozorowce. Następnego dnia
(kwadrat marynarki BF 9239) po pomyślnym przeprowadzeniu trymowania oraz próby
szczelności okrętu o 06:40 pożegnano się z eskortą, po czym rozpoczęto marsz w
stronę wyznaczonego rejonu operacyjnego. Siódmego października na U 402
odebrano pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Nowy
punkt docelowy dla Möhlmanna, Lohmanna, Forstnera, Kesslera, Rodlera, Senkela,
Rudolffa i Vogelsanga to AK 95.”.
Trzy
dni później 10 lipca odebrano drugą depeszę z dowództwa z instrukcjami o
następującej treści:
„Möhlmann,
Forstner i Lohmann dołączyć do grupy Panther przedłużając jej linię dozoru od
AL 7211 do 7276.”.
Dwunastego
października o godzinie 14:20 osiągnięto ww. pozycję w linii dozoru, która w
przypadku U 402 przypadała na kwadrat AL 7220. Następnego dnia na okręcie von
Forstnera odebrano kolejną depeszę z BdU z rozkazami o następującej treści:
„U
621, U 441, U 602, U 575, U 753, U 301, U 563, U 443, U 610, U 706, U 381, U
454, U 84, U 571, U 402, U 89, U 71, U 704 i U 609 jako grupa Panther w dniu
jutrzejszym od godziny 08:00 tworzą linię dozoru od AK 3392 do AL 7211.”.
Czternastego
października o godzinie 05:30 U 402 zgodnie z rozkazem zajął wyznaczoną mu
pozycję, która przypadała na kwadrat AJ 8897. Dwa dni później 16 października
na okręcie von Forstnera odebrano pochodzący z U 704 meldunek o kontakcie z
wrogim konwojem, którym był osłaniany przez grupę eskortową C4 konwój ON.137. Następnego
dnia ze względu na opary mgły utrudniające poszukiwania nieprzyjaciela,
przebywający aktualnie w kwadracie BD 2360 U 402 zakończył działania przeciwko
niemu. 20 października o godzinie 22:04 na pokładzie okrętu von Forstnera odebrano
pochodzącą z dowództwa depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Przerwać
operację konwojową. Grupa Panther rozwiązana. Następujące okręty utworzą grupę
Veilchen i obsadzą z prędkością marszową do godzin porannych dnia 24 linię
dozoru od AJ 8181 do BC 2279: U 71, U438, U 84, U 89, U 704, U 381, U 658, U
402, U 571, U 454 i U 132.”.
Trzy
dni później tuż przed północą 23 października U 402 zajął wyznaczoną mu
pozycję, która w jego przypadku przypadała na kwadrat AJ 8897. 27 października
o godzinie 13:25 (kwadrat marynarki AJ 8889) okręt von Forstnera spotkał się z
U 658, na który to następnie przekazano pierścienie tłokowe. Pierwszego
listopada na U 402 odebrano pochodzący z U 381 meldunek o kontakcie w kwadracie
BC 2114 z wrogim konwojem, którym był meldowany przez B-Dienst, osłaniany przez
grupę eskortową C4 konwój SC.107. Wkrótce potem odebrano też pochodzący z
dowództwa rozkaz rozpoczęcia operacji przeciwko w/w nieprzyjacielowi. O 18:15
(kwadrat marynarki BC 2127) poszukujący konwoju U 402 został zmuszony do
alarmowego zanurzenia przez zbliżający się nieprzyjacielski samolot. Prawie
dwie godziny później o 20:00 (kwadrat marynarki AJ 8888) przebywający na
pomoście wachtowi zameldowali o dostrzeżeniu niszczyciela, którego udało się
następnie niepostrzeżenie wyminąć. Półgodziny później nawiązano kontakt
wzrokowy z grupą trzech statków o której zameldowano dowództwu. Następnego dnia
o godzinie 00:56 (kwadrat marynarki AJ 8838) U 402 nawiązał kontakt z
poszukiwanym konwojem. Prawie godzinę później o 01:55 (kwadrat marynarki AJ
8836) Siegfried von Forstner rozpoczął podejście w kierunku dwóch dużych
statków z zamiarem ich zaatakowania. Dwie minuty później bez powodzenia
próbowano odpalić w ich kierunku z wyrzutni nr I torpedę, która jednak nie
chciała opuścić wyrzutni. Wystrzelona o godzinie 02:00 tym razem z wyrzutni nr
II torpeda spudłowała i dopiero kolejna odpalona pięć minut później z wyrzutni
nr III okazała się celna powodując uszkodzenie należącego do brytyjskiego armatora
Lawther, Latta & Co. (Nitrate Producers SS Co.) z Londynu frachtowca Empire
Sunrise (7.459 ton), który kilka godzin później został dobity przez U 84.
Trzydzieści trzy minuty po tym ataku, o 02:38 U 402 został wykryty i zmuszony
do alarmowego zanurzenia przez nadpływający niszczyciel, który wkrótce potem
przystąpił do polowania z wykorzystaniem bomb głębinowych. Po mającym miejsce o
02:55 wynurzeniu okręt von Forstnera wyminął przebywające w pobliżu okręty
eskorty i o 03:18 (kwadrat marynarki AJ 8599) ponownie nawiązał kontakt z
konwojem. O godzinie 04:10 (kwadrat marynarki AJ 8674) w kierunku jednego ze
statków ocenionego przez dowódcę na ca. 7.000 ton z wyrzutni nr I wystrzelono
torpedę, która według obserwacji miała trafić w cel (w rzeczywistości torpeda
detonowała w pobliżu płynącego na pozycji nr 11 statku Geraldine Mary). Minutę
później w kierunku kolejnej jednostki z wyrzutni nr III odpalono drugą torpedę,
która trafiła i zatopiła należący do brytyjskiego armatora Campbell Brothers
& Co. z Newcastle frachtowiec Dalcroy (4.558 ton). O 04:12 tym razem z
wyrzutni nr II w kierunku statku ocenianego na ca. 6.000 ton odpalono torpedę,
która jednak spudłowała. Druga próba zaatakowania tego samego celu tym razem
torpedą umieszczoną w wyrzutni nr V została udaremniona z powodu defektu.
Minutę później w kierunku kolejnej jednostki z wyrzutni nr IV odpalono torpedę,
która trafiła i zatopiła należący do greckiego armatora Leonidas A. Embiricos z
Pireusu frachtowiec Rinos (4.649 ton). Kolejny atak na statki płynące w konwoju
miał miejsce o 04:23, kiedy to po przywróceniu sprawności wyrzutni nr V w stronę
ocenianego na ca. 6.000 ton statku odpalono torpedę, która jednak chybiła celu.
Dwadzieścia minut po ostatnim ataku podążający za konwojem okręt von Forstnera
został dostrzeżony i ostrzelany przez jeden z okrętów eskorty a w następstwie
tego zmuszony do alarmowego zanurzenia. Wkrótce po mającym miejsce o 06:15 wynurzeniu
ponownie nawiązano kontakt z konwojem, rozpoczynając następnie manewr wyjścia
na dogodną do wykonania kolejnego ataku pozycję. O 08:03 (kwadrat marynarki AJ
8657) w kierunku znajdującego się najbliżej statku, z wyrzutni nr III wystrzelono
torpedę, która trafiła i zatopiła należący do brytyjskiego armatora Maritime
Shipping & Trading Co. Ltd. z Cardiff frachtowiec Empire Leopard (5.676
ton). Minutę później w kierunku kolejnej jednostki z wyrzutni nr IV odpalono torpedę,
która trafiła i ciężko uszkodziła należący do brytyjskiego armatora Moss
Hutchinson Line Ltd. z Liverpoolu frachtowiec Empire Antelope (4.945 ton).
Wkrótce potem U 402 został zmuszony do alarmowego zanurzenia przez nadpływający
niszczyciel. Po mającym miejsce prawie godzinę później o 09:00 wynurzeniu z
pomostu okrętu von Forstnera dostrzeżono przebywający w odległości 3 mil
morskich zastopowany statek, który według prawidłowych przypuszczeń dowódcy
został ciężko uszkodzony podczas ostatniego ataku. W jego pobliżu zaobserwowano
też eskortowiec zidentyfikowany jako niszczyciel (w rzeczywistości był to okręt
ratowniczy Stockport), który podejmował z jego pokładu załogę. Półgodziny
później rozpoczęto podejście w stronę uszkodzonej jednostki z zamiarem jej
dobicia, ale zanim wystrzelono w jej kierunku drugą torpedę ta poszła bez
niczyjej pomocy na dno. O 10:20 w celu ponownego załadowania wyrzutni torpedowych
U 402 schował się pod wodę, gdzie przebywał do 12:05. Osiem minut później
(kwadrat marynarki AJ 8665) na kursie 23° dostrzeżono sylwetkę samotnego
statku, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. O 12:24 z pomostu U 402
dostrzeżono przepływający za rufą U 522. Ponad godzinę później o 13:27 z powodu
pogorszenia się widoczności utracono kontakt ze ściganym statkiem. O 17:15 na
okręcie von Forstnera odebrano pochodzący z U 522 meldunek o kontakcie z
wrogiem, w stronę którego niezwłocznie się skierowano. Trzeciego listopada o
10:08 (kwadrat marynarki AJ 6836) z pomostu U 402 dostrzeżono poszukiwany
konwój, którym ponownie był SC.107 o którym niezwłocznie zameldowano dowództwu.
Prawie cztery godziny później o 13:48 (kwadrat marynarki AJ 6681) okręt von Forstnera
zszedł w zanurzenie rozpoczynając skryte podejście w celu wykonania ataku (w
trakcie jego trwania w pobliżu rejestrowano detonacje bomb głębinowych
zrzucanych przez okręty eskorty). Podczas prowadzonej o 15:20 obserwacji celu przez
peryskop, ten został dostrzeżony przez jeden z okrętów eskorty, który skierował
się w jego stronę przystępując do polowania z wykorzystaniem azdyku i bomb
głębinowych. Po mającym miejsce o 22:40 wynurzeniu Siegfried von Forstner
nakazał obrać kurs 45° licząc w ten sposób na odnalezienie nieprzyjaciela.
Następnego dnia po odebraniu o 17:00 (kwadrat marynarki AK 3992) pochodzącego z
U 704 meldunku o kontakcie z konwojem rozpoczęto jego bezskuteczne jak się
później okazało poszukiwania. Dnia 5 lipca o godzinie 09:18 (kwadrat marynarki
AK 1896) U 402 rozpoczął marsz w stronę położonego w kwadracie BD 2155 punktu
zaopatrzeniowego. Cztery dni później 9 listopada (kwadrat marynarki BD 2831) o
godzinie 19:50 doszło do spotkania z U 438, z którym to następnie wspólnie
oczekiwano na przybycie podwodnego tankowca U 117. Następnego dnia o 09:55
(kwadrat marynarki BD 2836) na miejsce spotkania przybył oczekiwany U 117 (towarzyszył
mu U 381) ale ze względu na fatalne warunki atmosferyczne pobranie tego dnia
paliwa okazało się niemożliwe. Jedenastego listopada pomiędzy 15:30 a 18:35 w
kwadracie BD 2838 U 402 pobrał z podwodnego tankowca 20 m3 paliwa (w
trakcie trwania tej operacji zauważono zbliżający się okręt podwodny, którym
okazał się być U 624). O 18:50 pożegnano się z U 117 oraz przebywającymi w jego
pobliżu okrętami, po czym obrano kurs na bazę w La Pallice. Dwa dni później 13
listopada o godzinie 03:06 (kwadrat marynarki BD 6923) nadano do dowództwa
krótki meldunek pogodowy. Dwudziestego listopada o godzinie 09:55 w kwadracie
BD 9313 U 402 spotkał się z eskortą, w towarzystwie której skierował się do
bazy. W trakcie tego marszu o 12:12 na okręcie skończyło się paliwo i musiał on
zostać wzięty na hol przez przerywacz zagród minowych, który o godzinie 22:10
doprowadził go na redę La Pallice. W trakcie trwającego prawie siedem tygodni
patrolu (47 dni) przepłynięto 6.991.1 mili morskiej na i pod powierzchnią.
Patrol
6 (14.01.1943 – 23.02.1943)
14.01.
U 402 pod dowództwem Siegfrieda von Forstnera o godzinie 17:55 opuścił La
Pallice, by zgodnie z otrzymanym rozkazem zwalczać nieprzyjacielską żeglugę na wodach
Północnego Atlantyku. O 20:00 okręt von Forstnera spotkał się z jednostkami
eskorty, w towarzystwie których skierował się w stronę pozycji wyjściowej.
Godzinę później w kwadracie BF 6853 konwój skutecznie odparł atak wrogiego
samolotu. Tuż przed północą, po osiągnięciu kwadratu BF 6846 U 402 pożegnał się
z eskortą, po czym obrał kurs na kwadrat BE 54. Siedemnastego stycznia
kierujący się do swojego rejonu operacyjnego okręt von Forstnera wielokrotnie
zmuszany był do alarmowego zanurzenia zaraz po uzyskaniu namiaru na pracujący w
pobliżu radar. Dwa dni później 19 stycznia na pokładzie U 402 odebrano
pochodzącą z BdU depeszę o następującej treści:
„Grupa
Falke rozwiązana - utworzyć grupę Landsknecht. U 187, U 267, U 632, U 631, U
444, U 384, U 404, U 456, U 333, U 614, U 584, U 257, U 71, U 572, U 402, U
465, U 553, U 609, U 262 dnia 24.01., godzina 00:00 przebywać w linii dozoru od
AL 4447 do BE 2136. Idący na południowy zachód konwój spodziewany jest w
południe 24.”.
Głównym
celem operującej na zachód od wybrzeży Irlandii grupy miały być idące do i z
Wysp Brytyjskich konwoje. 21 stycznia, o godzinie 20:10 osiągnięto przypadającą
na kwadrat AL 8835 pozycję w linii dozoru, rozpoczynając następnie jej
przemierzanie w poszukiwaniu wroga. Cztery dni później 25 stycznia Siegfried
von Forstner zapisał w KTB swojego okrętu:
„Pomimo
dobrej widoczności nic nie dostrzeżono.”.
Następnego
dnia o 12:00 zgodnie z poleceniem dowództwa rozpoczęto marsz w kierunku nowej,
położonej w kwadracie AL 6589 pozycji, którą osiągnięto ponad pięć godzin
później o 17:35. Dwudziestego ósmego stycznia o 15:36 na pokładzie U 402 odebrano
pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„Grupa
Landsknecht linia dozoru rozwiązana. U 187, U 456, U 267, U 614, U 402, U 465,
U 553, U 262 i U 454 kierować się do BC 21.”.
Trzydziestego
stycznia na polecenie dowództwa, przebywający aktualnie w kwadracie AL 7733 U
402 nadał o godzinie 13:24 krótki meldunek pogodowy. 1 lutego o 13:55 (kwadrat
marynarki BD 2112) na okręcie von Forstnera odebrano pochodzący z U 456
meldunek o następującej treści:
„Wiele
jednostek, 0°, 6 węzłów. Prawdopodobnie konwój AK 9112.”.
Wykrytym
przez U 456 zgrupowaniem rzeczywiście był konwój - HX.224, który osłaniany był przez
grupę eskortową C4. Tego samego dnia kilka godzin później o 17:32 odebrano
pochodzącą z dowództwa depeszę o następującej treści:
„U
594, U 413, U 267, U 608, U 187, U 465, U 402, U 609, U 262, U 454, U 89
utworzą grupę Pfeil i obsadzą z najwyższą prędkością linię dozoru od AK 8421 do
BD 2316.”.
Głównym
celem w/w grupy w nadchodzących dniach miał być meldowany przez B-Dienst, osłaniany
przez grupę eskortową B2 konwój SC.118. Dwa dni później 3 lutego o godzinie
00:50 w kwadracie AK 8894 U 402 wymienił się sygnałami rozpoznawczymi z
napotkanym U 262 a o 11:35 (kwadrat marynarki BD 5121) dokonał porównania
pozycji z U 609. Następnego dnia o godzinie 10:00 na przebywającym w kwadracie
BD 1531 okręcie von Forstnera odebrano pochodzący z U 187 meldunek o
następującej treści:
„Nieprzyjaciel
w zasięgu wzroku, BD 1199.”,
w
związku z czym obrano kurs na podaną pozycję, zwiększając jednocześnie prędkość
do całej naprzód. Ponad dwie godziny później o 12:10 (kwadrat marynarki BD
1287) z pomostu U 402 dostrzeżono smugę dymu a wkrótce potem meldowany konwój,
którym był oczekiwany SC.118. O 13:35 na skutek defektu sterburtowego diesla
utracono kontakt z nieprzyjacielem. Po trwającym trochę ponad godzinę remoncie
udało się usunąć awarię podejmując pościg za konwojem. O 15:41 (kwadrat
marynarki BD 1265) U 402 został zmuszony do ucieczki przez wrogi niszczyciel.
Pomimo tego zdarzenia wkrótce potem ponownie rozpoczęto pościg, który został
przerwany o godzinie 22:32 (kwadrat marynarki AK 7965), kiedy to musiano
wykonać alarmowe zanurzenie przed zbliżającym się nieprzyjacielskim
niszczycielem, który następnie przystąpił do polowania z wykorzystaniem azdyku
i bomb głębinowych (w trakcie jego trwania U 402 zszedł na głębokość A+80 - 160
metrów). Już następnego dnia o godzinie 00:45 w pobliżu okrętu von Forstnera
detonowała ostatnia seria bomb głębinowych a ponad godzinę później z powrotem pojawił
się on na powierzchni. O 07:35 (kwadrat marynarki AK 8449) po odebraniu pochodzącego
z U 262 meldunku o kontakcie ponownie rozpoczęto operację przeciwko SC.118. Tuż
przed południem o 11:22 z powodu przegrzania się łożyska oporowego musiano
zastopować maszyny. Szóstego lutego o godzinie 09:17 (kwadrat marynarki AK
5938) zakończono naprawę łożyska, po czym z powrotem podjęto poszukiwania
konwoju. O godzinie 01:55 następnego dnia (kwadrat marynarki AK 6659) z pomostu
U 402 dostrzeżono SC.118, rozpoczynając o 02:17 manewr wyjścia na dogodną do
przeprowadzenia ataku pozycję. O 03:02 (kwadrat marynarki AK 6688) okręt na
krótko (11 minut) zmuszony był schować
się pod wodę przed nadpływającym niszczycielem. O godzinie 03:30 Siegfried von
Forstner rozpoczął podejście w stronę dwóch płynących w kolumnie statków.
Siedemnaście minut później (kwadrat marynarki AK 6668) z wyrzutni nr I odpalono
torpedę, która trafiła i zatopiła należący do brytyjskiego armatora Clyde
Shipping Co. Ltd. z Glasgow frachtowiec Toward (1571), który w 1941 roku został
przystosowany do pełnienia funkcji jednostki ratowniczej (na jego pokładzie
oprócz standardowej załogi przebywało także dwóch chorych należących do załóg
statków Nordbryn i Celtic Star). Dwie minuty po tym ataku, w kierunku kolejnej
jednostki z wyrzutni nr II i III odpalono dwie torpedy, z których jedna
spudłowała a druga utknęła w wyrzutni (II) i dopiero po kilkunastu nerwowych
sekundach udało się jej pozbyć. O 03:52 w stronę dostrzeżonego tankowca z
wyrzutni nr V odpalono torpedę, która trafiła i ciężko uszkodziła należący do
amerykańskiego armatora Tide Water Associated Oil Co tankowiec Robert E.
Hopkins (6625 ton). Trzy minuty po godzinie czwartej w kierunku trafionej
jednostki wystrzelono drugą torpedę, po której to trafieniu w przeciągu
dwudziestu minut poszła ona na dno. O 04:38 (kwadrat marynarki AK 6666) w
kierunku kolejnego tankowca z wyrzutni nr II wystrzelono torpedę, po czym
musiano uciekać pod wodę przed zbliżającym się niszczycielem, co z kolei
uniemożliwiło zarejestrowanie skutków ataku. W rzeczywistości wystrzelona
torpeda ciężko uszkodziła należący do norweskiego armatora John P. Pedersen
& Son z Oslo tankowiec Daghild (9.272 ton). Po mającym miejsce o 04:56
wynurzeniu z pomostu U 402 dostrzeżono zastopowany uszkodzony tankowiec (był
nim Daghild), w pobliżu którego krążył niszczyciel. O 05:12 w stronę norweskiej
jednostki odpalono drugą torpedę, która jednak spudłowała. Dalszych ataków na
Daghild już nie wykonywano gdyż dowódca U 402 na podstawie obserwacji celu stwierdził,
że przejawia on tendencję do pójścia na dno bez niczyjej pomocy (w
rzeczywistości kilka godzin później opuszczony wrak został dobity przez U 608).
W tym samym czasie wachtowi zameldowali też o tonącej w pobliżu barce
desantowej, którą mogła być przewożona na pokładzie norweskiej jednostki HMS
LCT-2335 (291 ton). Ponad godzinę później o 06:27 (kwadrat marynarki AL 4441)
okręt von Forstnera rozpoczął podejście w celu wykonania kolejnego ataku na
konwój, odpalając dziewięć minut później w kierunku ocenianego na ca. 8.000 ton
statku z wyrzutni nr IV pojedynczą
torpedę, która trafiła i zatopiła w przeciągu 8 minut należący do brytyjskiego
armatora United Baltic Co. z Londynu frachtowiec Afrika (8597 ton). O 06:59 w
kierunku dwóch nakładających się na siebie sylwetek statków wystrzelono z
wyrzutni nr II pojedynczą torpedę, która trafiła w płynący na pozycji nr 33 w
konwoju, należący do amerykańskiego armatora Clyde-Mallory Lines (Agwilines
Inc) z Nowego Jorku transportowiec wojska Henry R. Mallory (6.063 ton), który
na skutek tego półgodziny później poszedł na dno. O 07:35 (kwadrat marynarki AL
4418) w stronę kolejnego statku, z wyrzutni nr III odpalono torpedę, która
trafiła płynący na pozycji nr 44 w konwoju, należący do greckiego armatora
Diamantis J. Pateras & Sons z Chios frachtowiec Kalliopi (4.965 ton), który
poszedł na dno w przeciągu 25 minut. Prawie półtorej godziny później o 08:50
(kwadrat marynarki AL 4424) zaatakowano kolejny statek, ale tym razem wystrzelona
z wyrzutni rufowej torpeda spudłowała. Cztery minuty później Siegfried von
Forstner zarządził zanurzenie w celu ponownego załadowania wyrzutni
torpedowych. Po wynurzeniu, mającym miejsce o 10:13 kontynuowano pościg za
konwojem, który aż pięciokrotnie musiano przerwać:
- o
11:15 po uzyskaniu namiaru na pracujący w pobliżu radar, pobyt pod wodą do
11:35,
- o 11:41 (kwadrat marynarki AL 4423) przed zbliżającym się niszczycielem,
pobyt pod wodą do 12:45,
- o
17:47 (kwadrat marynarki AL 1747) przed nadlatującym, bazującym na lądzie samolotem,
pobyt pod wodą do 18:23,
- o
18:25 (kwadrat marynarki AL 4267) przed niszczycielem oraz samolotem
zidentyfikowanym jako Sunderland, pobyt pod wodą do 19:20,
- o
19:50 przed nadlatującym czterosilnikowym samolotem, pobyt pod wodą do 20:12.
Ósmego
lutego o godzinie 00:50 (kwadrat marynarki AL 5124) z pomostu U 402, po stronie
sterburty dostrzeżono uszkodzony frachtowiec oraz krążący w jego pobliżu
niszczyciel. Półgodziny później o 01:21 ponownie nawiązano kontakt ze ściganym
konwojem, rozpoczynając podejście w celu wykonania ataku. Dwadzieścia jeden
minut później o 01:42 (kwadrat marynarki AL 5134), w kierunku ocenianego na ca
10.000 ton statku, z wyrzutni nr V odpalono ostatnią torpedę, która trafiła w należący
do brytyjskiego armatora Charles Strubin & Co. Ltd. z Londynu frachtowiec
Newton Ash (4.625 ton), który poszedł na dno w przeciągu pięciu minut. Pomimo
braku torped Siegfried von Forstner postanowił pozostać w pobliżu konwoju i
nadawać sygnały naprowadzające dla innych U-bootów. W godzinach popołudniowych
tego samego dnia podążający wciąż za konwojem U 402 został o 16:18 (kwadrat
marynarki AL 6121) zmuszony do alarmowego zanurzenia przez nadlatujący samolot.
Dwadzieścia dwie minuty później w pobliżu zanurzonego okrętu von Forstnera
detonowało ca. 18 sztuk bomb głębinowych, które w związku z brakiem
jakiegokolwiek kontaktu akustycznego dały dowódcy powód do podejrzeń, że jego
jednostka traci na skutek uszkodzenia zbiorników paliwo, które pozostawia ślad
na powierzchni. Po wynurzeniu, mającym miejsce o 19:32 w związku z utratą
kontaktu oraz niskim stanem paliwa U 402 rozpoczął marsz w stronę punktu
spotkania z podwodnym tankowcem. Dziesiątego lutego na okręcie von Forstnera
odebrano trzy depesze o następujących treściach:
- „Do
grupy Pfeil: Pochwała za zaciętą i nieugiętą walkę z konwojem, w szczególności dla
Forstnera, Rudolffa i Franke za sukcesy i utrzymywanie kontaktu. Zaleca się aby
w rejon akcji skierowało się więcej okrętów grupy - Dowództwo.”,
- o
09:51 „Do Kapitana Frhr. von Forstnera. Dla Pana oraz Pańskiej dzielnej
załogi z okazji odznaczenia Krzyżem Rycerskim, serdeczne życzenie wszelakiej
pomyślności - BdU i Ob.d.M..”,
- o
21:17 „Do Forstnera. Dla Pana oraz Pańskiej dzielnej załogi serdeczne
życzenie wszelakiej pomyślności oraz szczęśliwego powrotu - Dowódca 3 Flotylli.”.
Cztery
dni później 14 lutego o godzinie 12:18 U 402 spotkał się w kwadracie AK 8985 z
podwodnym tankowcem U 460 ale z powodu fatalnych warunków atmosferycznych nie
mógł rozpocząć pobierania paliwa. Następnego dnia pomiędzy godziną 10:44 a
11:25 (kwadrat marynarki AK 8995) z podwodnego tankowca pobrano 25m3
paliwa. Poza tym w trakcie trwania tej operacji na pokład U 402 przybył lekarz,
który przebadał wszystkich członków jego załogi. Dwadzieścia minut po zakończeniu
ww. operacji doszło do spotkania i wymiany informacjami oraz doświadczeniami z
przybyłymi U 89 i U 454. Poza tym w trakcie trwania tego spotkania z pierwszego
z okrętów na pokład jednostki von Forstnera przyjęto pocztę. O 17:20 po
wytrymowaniu okrętu oraz pożegnaniu z pozostałymi u-bootami rozpoczęto rejs
powrotny. Dziewiętnastego lutego o godzinie 21:09 (kwadrat marynarki BE 6868)
nawiązano kontakt wzrokowy z dwoma okrętami wojennymi, przed którymi schowano
się pod wodę wykonując alarmowe zanurzenie na głębokość A+20 (100 metrów).
Kilka minut później w bezpiecznej dla okrętu odległości detonowała jedna seria
bomb głębinowych. Po wynurzeniu, które miało miejsce już następnego dnia o
03:30 (kwadrat marynarki BE 6896) ponownie rozpoczęto marsz do bazy, gdzie
przybyto 23 lutego o godzinie 12:10, kończąc trwający prawie sześć tygodni
patrol (40 dni). W trakcie jego trwania U 402 przepłynął 5.779,4 mili morskiej na i pod powierzchnią.
Patrol
7 (21.04.1943 – 26.05.1943)
21.04.
U 402 pod dowództwem Siegfrieda von Forstnera o godzinie 18:15 opuścił La
Pallice śluzę, by zgodnie z otrzymanymi rozkazami zwalczać nieprzyjacielską
żeglugę na wodach Północnego Atlantyku. Wkrótce potem na redzie doszło do
spotkania z U 638 oraz eskortą złożoną z przerywacza zagród minowych Spbr 122 i
patrolowców SG 1 i SG 2. Po osiągnięciu o godzinie 01:00 następnego dnia
kwadratu BF 6845 przerywacz zawrócił do bazy zaś oba okręty w towarzystwie
dwóch patrolowców skierowały się w stronę pozycji Sattelplatz. Prawie siedem
godzin później o 07:40 po osiągnięciu kwadratu BF 9131 pożegnano się z eskortą
a pięć minut później wykonano zanurzenie, rozpoczynając następnie podwodny
marsz przez Biskaje (trwał on codziennie do godziny 21 / 22). Trzydziestego
kwietnia na okręcie von Forstnera odebrano pochodzącą z BdU depeszę o
następującej treści:
„Staudinger,
Kruschka, Forstner, Heydemann i Luis kierować się do AK 77.”.
Dnia
3 maja o godzinie 16:57 odebrano następną depeszę z dowództwa o następującej
treści:
„Podgrupy
Amsel I - IV z ekonomiczną prędkością marszową obsadzić nowe linie dozoru:
Amsel
I: U 638, U 621, U 402, U 575 i U 504 od AJ 7933 do 8837 (…).”.
Głównym
celem w/w podgrup był konwój ONS.5. Następnego dnia o 23:10 (kwadrat marynarki
BC 3136) odebrano pochodzący z U 628 meldunek o kontakcie z oczekiwanym
konwojem, co spowodowało, że Siegfried von Forstner nakazał obrać kurs na jego
przechwycenie oraz zwiększyć prędkość do całej naprzód. Pięć minut później na U
402 doszło do awarii bakburtowego łożyska oporowego, co spowodowało konieczność
wyłączenia z eksploatacji bakburtowego silnika diesla. Pomimo tego zdarzenia
kontynuowano dalej marsz w stronę podanej pozycji, płynąc do czasu zakończenia
napraw z prędkością zaledwie 9,5 węzła. Piątego maja o 03:47 (kwadrat marynarki
AJ 9879) po raz drugi doszło do defektu bakburtowego łożyska oporowego. Tego
samego dnia o 23:00 (kwadrat marynarki AJ 8367) płynący na powierzchni U 402
został zmuszony do ucieczki pod wodę przez nadpływający niszczyciel
zidentyfikowanym jako amerykański. Szóstego maja o godzinie 05:50 na okręcie
von Forstnera odebrano pochodzącą z U 125 depeszę o następującej treści:
„Zostałem
staranowany, niezdolny do zanurzenia: AJ 8652. Proszę o pomoc Folkers.”.
Ponieważ
w tym momencie od podanej w meldunku pozycji dzieliło U 402 zaledwie dziesięć
mil morskich Siegfried von Forstner nakazał niezwłocznie zmienić kurs oraz zameldował
dowództwu o swoim zamiarze udzielenia pomocy. Zanim jednak dotarto na miejsce pobytu
U 125, ten o godzinie 06:13 został dobity przez okręty eskorty. O 12:30 poszukujący
wroga U 402 spotkał się w kwadracie AJ 9452 z U 381, z którego to otrzymano
płytki (wahliwe) potrzebne do naprawy łożyska oporowego. Dziesięć godzin
później o 22:35 (kwadrat marynarki AJ 9812) doszło do spotkania i wymiany sygnałami
rozpoznawczymi z napotkanym U 231. Następnego dnia na okręcie von Forstnera odebrano
dwie pochodzące z BdU depesze o następujących treściach:
- „Uter
Holtfreder, U 402 awansowany do stopnia podporucznika.”.
- „Jako
nowa grupa Elbe dnia 8 maja o godzinie 08:00 w kolejności: U 634, U 575, U 584,
U 650, U 614, U 266, U 533, U 231, U 514, U 267, U 621, U 223, U 504, U 377, U
107, U 383 i U 402 tworzą linię dozoru od AJ 9421 do BC 6246.”.
Głównym
celem w/w grupy był meldowany przez B-Dienst, osłaniany przez grupę eskortową
B2 konwój SC.129. Ósmego maja o godzinie 18:30 osiągnięto nakazaną pozycję,
przystępując następnie do jej przemierzania w poszukiwaniu wroga. Jeszcze tego
samego dnia na okręcie von Forstnera odebrano depeszę z rozkazami o
następującej treści:
„Jako
nowa grupa Elbe II: U 103, U 621, U 448, U 466, U 223, U 454, U 504, U 402, U
377, U 359, U 107, U 383 i U 186 dnia 11 maja obsadzą linię dozoru od BD 8777
do CE 4219.”.
9
maja na pokładzie U 402 odebrano kolejną depeszę z BdU z rozkazami o
następującej treści:
„Forstner
dołączyć do grupy Rhein przedłużając jej linię dozoru.”.
Ze
względu na duży dystans dzielący okręt do nowej pozycji (kwadrat marynarki BD
7678), który wynosił ca. 270 mil morskich oraz czas potrzebny na jego przebycie
(ca. 18 godzin) Siegfried von Forstner poprosił dowództwo o anulowanie
wcześniejszego rozkazu, co spotkało się z akceptacją ze strony dowództwa.
Jedenastego maja o 10:42 (kwadrat marynarki CE 1576) z pomostu U 402
dostrzeżono najpierw smugę dymu a chwilę później sylwetkę samotnego statku, w
stronę którego niezwłocznie się skierowano schodząc wkrótce potem w zanurzenie
z zamiarem wykonania skrytego ataku z podwody. Ze względu na niemożność
uchwycenia kontaktu wzrokowego przez peryskop o 11:24 Siegfried von Forstner
zarządził wynurzenie. Wkrótce potem odzyskano kontakt z celem, po czym po raz
drugi schowano się pod wodę. Także i tym razem próba obserwacji celu przez
peryskop zakończyła się niepowodzeniem i o godzinie 12:00 U 402 z powrotem
pojawił się na powierzchni rezygnując ostatecznie z dalszego pościgu. Wieczorem
o 18:35 na okręcie von Forstnera odebrano pochodzący z U 504 meldunek o
kontakcie w kwadracie CJ 1543 z wrogim konwojem, którym był oczekiwany SC.129.
Pięć minut później przebywający na pomoście wachtowi zameldowali o dostrzeżeniu
na horyzoncie dwóch chmur dymu, w stronę których się skierowano, schodząc
wkrótce potem w zanurzenie. W mających miejsce pomiędzy godziną 20:04 a 20:08
atakach (kwadrat marynarki CE 1549), w kierunku dwóch ocenianych na ca. 5000
ton i 4.000 ton statków okręt von Forstnera wystrzelił torpedy, które trafiły i
zatopiły:
-
należący do brytyjskiego armatora New Egypt & Levant Shipping Co Ltd z
Alexandrii, frachtowiec Antigone (4.545 ton),
-
należący do norweskiego armatora Hans Fr. Grann z Oslo z frachtowiec Grado
(3.082 ton).
O
20:23 w pobliżu zanurzonego U 402 detonowała seria bomb głębinowych (zrzucona
przez brytyjską korwetę HMS Gentian), która spowodowała, że Siegfried von
Forstner zarządził ciszę na okręcie, rozpoczynając jednocześnie jak się później
okazało kilkugodzinne wymykanie się prześladowcom. Następnego dnia, po
odpłynięciu nieprzyjacielskich jednostek, o godzinie 01:55 U 402 z powrotem
pojawił się na powierzchni obierając kurs na miejsce ostatniego ataku, nie
napotykając tam jednak żadnej jednostki. W międzyczasie w trakcie
przeprowadzonej kontroli stanu okrętu wykryto pęknięcie zbiornika
zanurzeniowego nr 2 oraz bakburtowego zbiornika paliwowego. Poza tym na U 402 ponownie
doszło do awarii bakburtowego łożyska oporowego a sterburtowe (dotychczas nie
sprawiające problemów) podczas pracy zaczęło się intensywnie przegrzewać. O
stanie okrętu zameldowano dowództwu, które to nakazało von Forstnerowi spotkać
się z podwodnym tankowcem U 459. Piętnastego maja o godzinie 08:00 (kwadrat
marynarki BD 9175) przy pomocy lamp sygnałowych przeprowadzono rozmowę z
napotkanym U 545. Czterdzieści pięć minut później nawiązano kontakt wzrokowy z
U 466 a o 13:30 z U 103. Następnego dnia o 16:45 przy pomocy lamp sygnałowych
przeprowadzono rozmowę z U 436, który tak jak i U 402 oczekiwał na przybycie
podwodnego tankowca. Siedemnastego maja o 11:15 przeprowadzono kolejną rozmowę,
tym raz z U 650. Pięć godzin później o 16:20 na miejsce spotkania przybył
oczekiwany U 459, któremu towarzyszył U 440. O 17:50 z pokładu podwodnego
tankowca pobrano płytki (wahliwe) dla szwankujących łożysk oporowych, po czym o
21:00 wraz z U 466 rozpoczęto marsz powrotny do bazy. Dwudziestego szóstego
maja o 10:15 w punkcie Pilz U 402 oraz U 466 spotkały się z eskortą, w
towarzystwie której o 13:45 zawinęły do bazy w La Pallice, kończąc trwający
pięć tygodni patrol (35 dni). Podczas jego trwania okręt von Forstnera przepłynął
4.987,8 mili morskiej na i pod powierzchnią.
Patrol
8 (26.08.1943 – 13.10.1943)
26.08.
U 402 pod dowództwem Siegfrieda von Forstnera wraz z U 952 oraz w eskorcie
przerywacza zagród minowych Spbr.175 i trałowców M 24, M 456, M 27, M 28 o
godzinie 19:30 opuścił La Pallice kierując się w stronę punktu Pilz. Zgodnie z
otrzymanymi rozkazami podczas tego patrolu okręt von Forstnera miał za zadanie zwalczać
nieprzyjacielską żeglugę na wodach Północnego Atlantyku. Następnego dnia, po
osiągnięciu o godzinie 01:14 kwadratu BF 6846 przerywacz zawrócił do bazy zaś
pozostałe okręty skierowały się w stronę pozycji Sattelplatz. Po jej
osiągnięciu, w eskorcie już tylko M 27 i M 248 obrano kurs na punkt Schloss. Po
dotarciu na miejsce (kwadrat marynarki BF 9113), o godzinie 08:06 oba U-booty
przeprowadziły próbne zanurzenie, podczas którego na obu wykryto poważne
usterki, które spowodowały, że musiały one zawrócić do bazy, gdzie przybyły
jeszcze tego samego dnia o 21:20. Czwartego września, po usunięciu wykrytych defektów
wraz z U 952 i U 378 oraz w eskorcie trałowców M 32, M24 i M 27 o godzinie
19:45 ponownie opuszczono bazę, by kontynuować dalej przerwany patrol.
Następnego dnia pomiędzy godziną 07:14 a 09:10 (kwadrat marynarki BF 9131)
przeprowadzono zakończone pomyślne próbne zanurzenie oraz trymowanie okrętu, po
czym po pożegnaniu się z eskortą i oboma U-bootami (musiały wracać do bazy z
powodu defektów) o 09:38 rozpoczęto marsz w stronę wyznaczonego rejonu
operacyjnego. Siódmego września idący na powierzchni przez wody Zatoki
Biskajskiej U 402 o godzinie 23:03 został wykryty przez radar przebywającego na
patrolu brytyjskiego samolotu Wellington „MP 791” ze 172 Sqn. RAF. Pilotowana
przez T. Armstronga maszyna po zameldowaniu o kontakcie wkrótce potem
przystąpiła do ataku zrzucając na okręt von Forstnera serię sześciu bomb
głębinowych, po czym po oddaleniu się poza zasięg ognia działek
przeciwlotniczych poczęła zataczać kręgi. O 23:13 do ataku przystąpił drugi
przybyły na miejsce walki Wellington o numerze „MP 509” (także ze 172 Sqn). Tym
razem na skutek dobrze skoncentrowanego ognia przeciwlotniczego prowadzonego
przez artylerzystów U 402 pilotowana przez C.J. Payne`a maszyna została
wielokrotnie trafiona i wkrótce potem płonąc uderzyła o powierzchnię morza.
Będąca świadkiem tego zestrzelenia załoga samolotu Armstronga zaniechała
dalszych ataków i skierowała się do bazy w Chivenor (przyczyna tej decyzji
leżała m.in. w uszkodzeniach od ognia p.lot. jakie odniesiono podczas ataku).
Następnego dnia o 06:18 okręt von Forstnera ponownie został wykryty przez radar
pokładowy wrogiego samolotu, którym tym razem był bombowiec Wellington nr „HF612”
z 612 Sqn. RAF. Pilotowana przez J. M. Bezera maszyna wpierw przeleciała
nad kontaktem, który zidentyfikowała jako wrogi okręt podwodny, po czym
zatoczyła koło przystępując do ataku z wykorzystaniem reflektora Leigha. Ze
względu na zacięcie się dziobowych karabinów maszynowych Wellington nie mógł
ostrzelać pomostu U 402 dzięki czemu artylerzyści von Forstnera mogli spokojnie
celować w jego kadłub uzyskując kilkanaście trafień. Pomimo tych trafień
brytyjska maszyna wykonała atak zrzucając sześć niecelnych bomb głębinowych, po
czym z tylko jednym sprawnym silnikiem odleciała w kierunku bazy w Portreath.
Szesnastego września o godzinie 05:32 na okręcie von Forstnera odebrano
pochodzącą z BdU depeszę z rozkazami o następującej treści:
„U
275, U 341, U 422, U 260, U 386, U 338, U 731, U 238, U 305, U 270, U 645, U
402, U 584, U 229, U 666, U 641, U 952, U 378, U 758, U 377, U 603 utworzą
grupę Leuthen. Okręty ze strzyżykiem Stein. W następującej kolejności dnia 22
września godzina 20:00 przebywać w linii dozoru od AK 3441 do AL 4762. Odstępy
17 mil morskich pomiędzy pozycjami.”.
Głównym
celem zgrupowania miały być konwoje ON/ONS. Brytyjska Admiralicja wiedząc z przechwyconych
i odszyfrowanych depesz Enigmy o tym zgrupowaniu nakazała w dniu 18 września
komodorom dwóch płynących w tym samym kierunku konwojów ONS-18 i ON-202, dla
których na ewentualną zmianę trasy było już a późno połączenie się w jeden
konwój, aby w ten sposób wzmocnione siły eskorty mogły skutecznie odeprzeć
napastników. W godzinach porannych 20 września na pokładzie U 402 odebrano pochodzący
z U 270 meldunek o kontakcie z konwojem ONS.18/ON.202, w stronę którego pozycji
niezwłocznie się skierowano. W przeprowadzonym wieczorem o 23:00 w kwadracie AK
2948 ataku okręt von Forstnera zaatakował jeden z okrętów eskorty konwoju
(zidentyfikowany jako niszczyciel), chybiając go wystrzeloną z wyrzutni rufowej
torpedą. Dwudziestego pierwszego września o godzinie 09:38 (kwadrat marynarki
AK 0282) doszło do spotkania z U 305, w trakcie którego obaj dowódcy wymienili
się informacjami. Następnego dnia (22.09.) artylerzystom U 402 udało się
odeprzeć atak wrogiej łodzi latającej. Dwudziestego dziewiątego września o 21:34
odebrano kolejną depeszę z dowództwa z rozkazami o następującej treści:
„Grupa
Rossbach w kolejności: U 398, U 643, U 641, U 731, U 539, U 666, U 436, U 758,
U 584, U 610, U 419, U 378, U 952, U 645, U 260, U 603, U 275, U 448, U 305, U
631 i U 402 dnia 1 października, godz. 10:00 zajmuje pozycje w linii dozoru od
AD 8815 do AK 0338.”.
Tym
razem głównym celem zgrupowania miały być meldowane przez B-Dienst konwoje:
ON.203 (grupa eskortowa C4 - opłynął zgrupowanie od północy), ONS.19 (grupa
eskortowa C3 - opłynął zgrupowanie od północy), HX.258 (grupa eskortowa C1 -
opłynął zgrupowanie od południa). Pierwszego października o godzinie 16:36
(kwadrat marynarki AK 0335) U 402 odparł atak amerykańskiej łodzi latającej
Ventura należącej do Sqn. VB-128 US Navy. Pięć dni później 6 października na
okręcie von Forstnera odebrano pochodzącą z BdU depeszę o następującej treści:
„Forstner
w celu uzupełnienia paliwa skierować się do kwadratu BB 37 (Bartke).”.
Trzynastego
października w dowództwie odebrano dwie ostatnie depesze z U402, które miały następującą
treść:
-
10:26 – „BD 2685 zostałem zaatakowany przez samolot.”,
-
13:15 – „BD 2923 zostałem zaatakowany przez samolot.”.
Tego
dnia idący na powierzchni okręt von Forstnera został wykryty przez stacjonujący
na pokładzie lotniskowca eskortowego USS Card bombowiec TBF Avenger (co ciekawe
zmierzał on na pomoc innemu samolotowi, który zaatakował inny u-boot - U 378).
Ze względu na fakt, iż wrogi okręt przebywał na powierzchni pilotowana przez
Howarda M. Averego maszyna nie mogła zrzucić torpedy akustycznej NO-84 Fido i
musiała wezwać na pomoc wsparcie. Przybyły na miejsce akcji kolejny bombowiec Avenger, wykorzystując skoncentrowanie cłej uwagi artylerzystów U 402 na maszynie Avery`ego podszedł niezauwazony od strony rufy zrucając na cel 1 bombę. Wkrótce po tym ataku Siegfried von
Forstner, zdając sobie sprawę, że większe szanse na przetrwanie daje mu ucieczka w głębiny wydał rozkaz alarmowego zanurzenia. Na ten moment czekały tylko załogi obu bombowców, które w ślad za nieprzyjacielem zrzuciły torpedy akustyczne
Fido, z których na pewno jedna odnalazła i zatopiła U 402 wraz z całą załogą. Piloci obu maszyn zarejstrowali podwodny wybuch oraz pojawienie się wkrótce potem na powierzchni plamy ropy oraz licznych szczątków.
Członkowie załogi U 402 polegli w dniu
13.10.1943 (w kolejności alfabetycznej)
|
Nazwisko
|
Imię
|
Ranga
|
Rok urodzenia
|
Becker
|
Willi
|
MaschGfr
|
30.08.1923
|
Blank
|
Herbert
|
MtrObbGfr
|
21.08.1922
|
Bochynski
|
Wilhelm
|
BtsMt
|
06.09.1920
|
Brieskorn
|
Johann
|
Maat
|
13.07.1918
|
Coye
|
Hans
|
Maat
|
03.10.1921
|
Engelien
|
Hans
|
Lt.z.S
|
24.11.1920
|
Eppert
|
Wilhelm-Heinrich
|
MtrGfr
|
15.04.1923
|
Farin
|
Friedrich
|
MtrObGfr
|
19.05.1922
|
Fischer
|
Eugen
|
ObMasch
|
11.12.1915
|
Forstner
von
|
Siegfried
|
KKapt.01.04.43
|
19.09.1910
|
Garnatz
|
Rudolf
|
MaschObGfr
|
10.08.1922
|
Gierspecht
|
Günter
|
Gfr
|
22.01.1924
|
Giess
|
Rolf
|
ObGfr
|
10.11.1920
|
Grönberger
|
Heinz
|
MtrGfr
|
28.10.1924
|
Hammer
|
Egon
|
MtrGfr
|
05.10.1923
|
Hartke
|
Hermann
|
OLt.ing
|
23.10.1919
|
Hermanns
|
Abram
|
MaschGfr
|
16.09.1923
|
Hilgendolf
|
Georg
|
BtsMt
|
04.08.1920
|
Hohberger
|
Willli
|
ObMechMt
|
06.09.1915
|
Kassur
|
Heinz
|
MaschObGfr
|
07.02.1924
|
Kleber
|
Martin
|
MtrGfr
|
01.11.1924
|
Koch
|
Max
|
ObMaschMt
|
10.11.1914
|
Kollinger
|
Franz-Robert
|
Maat
|
24.02.1922
|
Kullmann
|
Franz
|
Gfr
|
30.12.1924
|
Lakischus
|
Kurt
|
ObMaschMt
|
30.03.1919
|
Lemmersdorf
|
Wilhelm
|
ObBtsMt
|
13.07.1919
|
Mai
|
Walter
|
MechMt
|
13.11.1920
|
Makurath
|
Johann
|
MtrObGfr
|
23.10.1923
|
Methling
|
Wolf-Rudiger
|
OLt.z.S
|
19.10.1918
|
Ostant
|
Willi
|
ObGfr
|
13.07.1923
|
Haack
|
Gerhardr
|
MaschGf
|
10.10.1921
|
Prause
|
Heinrich
|
ObMasch
|
21.02.1915
|
Prokop
|
Wilhelm
|
ObStrm
|
09.01.1914
|
Quitzsch
|
Walter
|
ObMt
|
09.01.1922
|
Rauch
|
Heinrich
|
ObGfr
|
28.01.1923
|
Reckling
|
Helmut
|
MaschObGfr
|
21.08.1922
|
Schleutermann
|
Paul
|
Gfr
|
20.12.1923
|
Scholl
|
Willi
|
Maat
|
20.04.1921
|
Schwartz
|
Hermann
|
Lt.z.S
|
05.04.1922
|
Seifert
|
Bruno
|
ObGfr
|
02.09.1921
|
Sommer
|
Günter
|
ObGfr
|
16.03.1924
|
Spinner
|
Richard
|
Mtr
|
02.11.1924
|
Storz
|
Edgar
|
ObMt
|
13.09.1919
|
Strohbach
|
Siegfried
|
ObGfr
|
29.05.1920
|
Thielisch
|
Ernst
|
ObGfr
|
27.09.1922
|
Thom
|
Gerhard
|
ObGfr
|
23.08.1923
|
Vogt
|
Karl
|
Gfr
|
29.05.1925
|
Wagner
|
Gerhard
|
Dr
|
22.02.1917
|
Wente
|
Kurt
|
ObGfr
|
31.10.1920
|
Zipfel
|
Andreas
|
ObGfr
|
22.04.1923
|
Bibliografia
|
http://uboat.net
|
www.ubootwaffe.net
|
http://uboatarchive.net
|
http://www.wlb-stuttgart.de/seekrieg/chronik.htm
|
http://www.u-boot-archiv.de
|
http://www.u-historia.com
|
Blair
Clay - Hitlera Wojna U-bootów tom I i II
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die U-boot-Kommandanten tom 1
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Der U-Boot-Bau auf Deutschen
Werften von 1935 bis 1945 tom 2
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Erfolge von
September 1939 bis Mai 1945 tom 3
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Deutsche U-Boot-Verluste von
September 1939 bis Mai 1945 tom 4
|
Busch
Rainer/Röll Hans-Joachim: Der U-Boot-Krieg: Die Ritterkreuzträger der
U-Boot-Waffe von 1939 bis Mai 1945 tom 5
|
Ritschel
Herbert - Kurzfassung Kriegstagebücher Deutscher U-boote 1939 - 1945 Band 7
KTB U 375 - U 435
|
Rohwer
Jürgen: Axis Submarine Successes 1939 – 1945
|
Trojca
Waldemar - U-bootwaffe 1939-1945 cz. 1, 2, 3
|
Wynn
Kenneth U-Boot-Operationen im Zweiten Weltkrieg Einsatzgeschichte U1-U510 tom
1
|
Poniżej
godło U 402, będące jednocześnie herbem miasta Karlsruhe, sprawującego patronat
nad okrętem (źródło: http://uboat.net).