Z cyklu muzea morskie/jednostki muzealne ... cz. 38 - ORP SOKÓŁ

 

ORP SOKÓŁ (III) – okręt podwodny typu Kobben (inne oznaczenie typ 207), zbudowany przez niemiecką stocznię Rheinstal-Nordseewerke w Emden w ramach zamówienia na serię 15 jednostek podwodnych dla Marynarki Wojennej Królestwa Norwegii. Wcielenie do służby KNM STORD bo taką nazwę otrzymał okręt miało miejsce 9 lutego 1967 roku. Pod koniec lat 80-tych XX wieku jednostka przeszła gruntowną modernizację, która zakończyła się 26 października 1990 roku. W 1999 roku KNM STORD został wycofany ze służby i odstawiony do rezerwy. W 2001 roku wycofany okręt zaoferowany został poszukującej nowych jednostek Polsce (inni oferenci to: Francja z typem Agosta oraz Izrael z typem GAL). Ze względu na znajomość okrętu (zdobytą w trakcie wspólnych manewrów) oraz niskie koszty pozyskania i eksploatacji wygrała oferta norweska a stosowną umowę podpisano 15 lutego 2002 roku. Na jej mocy Polska Marynarka Wojenna otrzymała cztery jednostki plus jedną przeznaczoną na części zamienne (protoplasta serii ex-KNM KOBBEN).  Po raz pierwszy biało – czerwoną banderę na ORP SOKÓŁ (trzeciej jednostce o tej nazwie) podniesiono 4 czerwca 2002 roku – matką chrzestną okrętu została Pani Grażyna Zemke, żona sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Pana Janusza Zemke. W 2003 roku okręt zdobył miano „Przodującego okrętu w 3 Flotylli Okrętów” w grupie okrętów bojowych oraz miano „Najlepszego okrętu w Marynarce Wojennej RP”. 8 czerwca 2018 roku, w związku z zawansowanym wiekiem oraz dużym stopniem zużycia  na ORP SOKÓŁ po raz ostatni spuszczono banderę. W trakcie swoich 16 lat służby w szeregach Marynarki Wojennej RP okręt przebył ca. 26.000 Mm, wykonując w tym czasie 174 zanurzenia i wynurzenia. 

Zanim jeszcze po raz ostatni spuszczono banderę na ORP SOKÓŁ Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni rozpoczęło zakończone jak to się później okazało sukcesem starania o przejęcie tej jednostki i udostepnienie jej do zwiedzania.

Ostatecznie po kliku latach prac adaptacyjnych (wykonywanych przez PGZ Stocznia Wojenna), efektownym transporcie wodnolądowym (relacja na moim blogu: https://tinyurl.com/4hdrxbpw) oraz dalszych pracach już w miejscu stałego osadzenia na terenie Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, od dnia 25 marca br. okręt podwodny ORP SOKÓŁ (III) jest dostępny dla zwiedzających.

Bilety na zwiedzanie jednostki (odrębne niż do samego muzeum) można nabyć on-line lub w kasie, choć najlepszym rozwiązaniem, ze względu na godziny wejść i limit osób mogących odwiedzić okręt za jednym razem (10 os.) najlepiej kupować je z wyprzedzeniem on-line, by uniknąć w ten sposób niemiłej niespodzianki na miejscu. Przewidziany czas zwiedzania to 30 minut, co dla takiego maniaka jak ja, co fotografuje „każdą śrubkę” jest go trochę za mało (dla zwykłego odwiedzającego półgodziny spokojnie wystarczy). Sama trasa zwiedzania biegnie przez cały okręt od dziobowych wyrzutni torpedowych, przez pomieszczenia załogi, centralę, „królestwo elektryka” do przedziału silników wysokoprężnych, gdzie opuszczamy okręt. Wejście / wyjście poprzez włazy wycięte w burcie. Po wyjściu z środka możemy betonowymi schodkami zejść na dno niecki w której stoi okręt by zobaczyć go z innej perspektywy czy też zrobić sobie zdjęcie przy pięknie wypolerowanej śrubie okrętowej. Po wyjściu z niecki warto zwrócić uwagę na umieszczone w wnęce po prawo: kotwicę okrętową, peryskopy CK30 oraz antenę radaru Kelvin Hughes.

Poniżej relacja zdjęciowa z wizyty na pokładzie (aby powiększyć kliknij na zdjęcie).

I.) ORP SOKÓŁ w całej okazałości

II.) Spacer po okręcie

dziobowe wyrzutnie torpedowe

 

 

 

koje załogi

 

 

 

 

 

mesa

 

 

 

 

 

 

 

 

kuchnia

 

 

centrala

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

kabina dowódcy okrętu

 

 

 

prace zlecone

kabina hydro

kabina radio (niestety w momencie odwiedzin zamknięta)

toaleta z prysznicem

lodówka i zamrażarka na szybko psujący się prowiant.

fragment baterii akumulatorów

królestwo „elektryka”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

rufowa toaleta

przedział silników wysokoprężnych

III.) ORP SOKÓŁ widziany z niecki w której stoi

IV.) Wnęka z eksponatami z okrętów podwodnych typu Kobben

kotwica

peryskopy Pilkington CK 30

radar Kelvin Hughes

V.) ORP SOKÓŁ widziany z tarasu

*     *     *

Dowódcy ORP SOKÓŁ
kpt. mar. Stanisław Wiśniewski	2002-2003
kpt. mar. Tomasz Krasoń	2003-2004
kpt. mar. Grzegorz Chomicz	2004-2007
kmdr ppor. Piotr Pawłowski	2007-2008
kmdr ppor. Roman Gęzikiewicz	2008-2011
kmdr ppor. Tomasz Sołkiewicz	2011-2016
kmdr ppor. Łukasz Szmigiel	2016-2018

*     *     *

Jednostki typu Kobben pod Polską
Nazwa	Pierwsze wejście do Gdyni	Wcielenie do służby / chrzest	Matka chrzestna	Los
ORP SOKÓŁ (294) ex KNM STORD	04.06.2002	04.06.2002	Grażyna Zemke	wycofany ze służby: 08.06.2018,  o 25.03.2025 okręt muzeum
Ex KOBBEN (magazyn części zamiennych)	09.06.2002	---	---	od 2011 roku stacjonarny okręt treningowy na terenie Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni
ORP SĘP (295) ex KNM SKOLPEN	24.07.2002	16.08.2002	Małgorzata Szmajdzińska	wycofany ze służby: 14.12.2021
ORP BIELIK (296) ex KNM SVENNER	22.10.2003	08.09.2003 / 24.10.2003	Jolanta Banach	wycofany ze służby: 14.12.2021
ORP KONDOR (297) ex KNM KUNNA	18.11.2004	20.11.2004 / 27.11.2004	Danuta Hübner	wycofany ze służby: 20.12.2017, pocięty na złom w 2024

*     *     *

Dane techniczne
Wyporność (nawodna / podwodna):	435 / 485 ton / tons
Wymiary (d. x s. x z.):	45,2 x 4.7 x 4.8 m
Kadłub (materiał):	stal / steel
Napę (spalinowo – elektryczny):	2 x 4 suwowe 12 cylindrowe silniki diesla: Maybach Mercedes Benz MB 820 N/1 każdy o mocy: 441 kW
	1 dwutorowy silnik elektryczny prądu stałego ze wzbudzeniem: Siemens  o mocy: 1100 kW
	276 ogniw kwasowych baterii ołowiowych: Norsk Akkumylatorfabriik lub Sunlight S.A.
	1 śruba
Prędkość (nawodna / podwodna):	10/17 węzłów
Zasięg:	podwodny:  - 141 Mm przy / at 6 w. - 14 Mm przy / at 17 w.
	nawodny:  - 5000 Mm przy 8 w.
Wyposażenie obserwacyjno – elektroniczno - nawigacyjne:	1 peryskop: Carl Zeis StaS C/3
	pasywny system sonarowy: Krupp Atlas Elektronik PSU 83-51,
	sonar pasywny:: Velex M-5
	sonar aktywny do poszukiwania min i nawigacji: EDO Model 1525
	1 radar nawigacyjny: Decca BridgeMaster E
	pasywny system walki elektronicznej: ArgoSystem AR 700
	odbiornik radiowy: Marconi 2207C
	nadajnik: TA 2
	radionamiernik: Pr 761/3
	urządzenie kryptograficzne: Adonis
	telefon podwodny: UT-2000
	AIS Saab R4
	GPS Koden
	GMDS ICS Nav5 Navtex
	żyrokompas: Anschutz STD4; Arma Brown
	system nawigacji inercyjnej: Sperry Marine Mk.39
	log ciśnieniowy: SAL 59U
	log elektromagnetyczny: Sperry Mk.2
	echosonda: Skipper GDS 101
Uzbrojenie:	8 dziobowych wyrzutni torpedowych kal. 533 mm
Załoga:	30 os.

*     *     *

Bibliografia

Tomasz Grotnik – Kobbeny czyli pół wieku pod wodą – Morze , Marzec 3/2017

Sławomir Sutowski, Tomasz Neubauer, Grzegorz Skwarek – „Okręty Podwodne w służbie  Rzeczypospolitej, 85 lat Dywizjonu Okrętów Podwodnych”

strona archiwalna: http://mw.mil.pl

strona archiwalna: http://www.3fo.mw.mil.pl/index.php?akcja=aktualnosci3flot

http://3fo.wp.mil.pl/pl/index.html

http://www.polska-zbrojna.pl