Z cyklu jednostki Polskiej Marynarki Wojennej ... cz. 22 - ORP BIELIK

ORP BIELIK (296) ex KNM SVENNER (S 309) – okręt podwodny typu Kobben (inne oznaczenie: Typ 207) zbudowany przez stocznię Rheinstal-Nordseewerke w Emden w ramach zamówienia na serię 15 jednostek podwodnych dla Marynarki Wojennej Królestwa Norwegii. Od momentu pierwszego podniesienia bandery na KNM SVENNER, które miało miejsce 12 czerwca 1967 przez 34 lata pływał on w szeregach Marynarki Wojennej Królestwa Norwegii, kończąc swoją służbę w 2001 roku (podyktowane to było jego wiekiem oraz cięciami w budżecie obronnym Królestwa Norwegii). W tym samym roku KNM SVENNER wraz z jego 4 bliźniakami (były to ostatnie z 15 okrętów podwodnych typu Kobben w szeregach Marynarki Wojennej Królestwa Norwegii) zaoferowany został poszukującej nowych jednostek Polsce (inni oferenci to: Francja z typem Agosta oraz Izrael z typem GAL). Ze względu na znajomość okrętu (zdobytą w trakcie wspólnych manewrów) oraz niskie koszty pozyskania i eksploatacji wygrała oferta norweska a stosowną umowę podpisano 15 lutego 2002 r. na mocy której Polska Marynarka Wojenna otrzymała 4 jednostki oraz 1 przeznaczoną na części zamienne (protoplasta serii ex-KNM KOBBEN). Pierwszy raz banderę na ORP BIELIK podniesiono w dniu 8 września 2003 roku zaś jego matką chrzestną została Pani Jolanta Banach. W trakcie trwającej wciąż służby ORP BIELIK wziął udział w następujących wydarzeniach:

• czerwiec 2004 r. – w ćwiczeniu NATO o kryptonimie JOINT MARITIME COURSE, wraz z  fregatą ORP GEN K PUŁASKI, rejon: Morze Północne, 
• lipiec 2004 r. – w oparciu o bazę w Plymouth ćwiczeniach z jednostkami nawodnymi przechodzącymi szkolenie w ramach ośrodka FOST (okręt pełnił w nich rolę agresora i celu), 
• 18 październik – 22 październik 2004 r. – w polsko – niemieckim ćwiczeniu typu PASSEX, wraz z fregatą ORP GEN K PUŁASKI oraz korwetą ORP KASZUB, rejon Morze Bałtyckie, 
• 14 styczeń – 29 kwiecień 2005 r. – w misji antyterrorystycznej NATO o kryptonimie ACTIVE ENDEAVOUR, podczas której operując na Morzu Śródziemnym pokonał ca 10.200 mil morskich, 
• 12 wrzesień – 14 wrzesień 2006 r. – w polsko – szwedzkim ćwiczeniu CROWN EAGLE 2006, wraz z okrętem ratowniczym ORP PIAST i szwedzkim HSwMS BELOS, rejon: Morze Bałtyckie, 
• 11 październik 2006 – 29 marzec 2007 r. – w misji antyterrorystycznej NATO o kryptonimie ACTIVE ENDEAVOUR, podczas której operując na Morzu Śródziemnym pokonał ca. 20.000 mil morskich a na jego pokładzie w trzy miesięcznych turach służyły dwie zmiany załogi, 
• 20 maj – 30 maj 2009 r. – w krajowym ćwiczeniu PIRANIA 99, rejon: Morze Bałtyckie, 
• 8 wrzesień – 11 wrzesień 2009 r. – w polsko – szwedzkim ćwiczeniu CROWN EAGLE 09 połączonym dodatkowo z krajowym ćwiczeniem SMER/MEDEX, wraz z: fregatą ORP GEN K PUŁASKI, okrętem szkolnym ORP WODNIK, kutrami ratowniczymi ORP ZBYSZKO i ORP MAĆKO, kutrem transportowym K 5, okrętem ratowniczym ORP LECH i szwedzkim HSwMS BELOS, rejon: Morze Bałtyckie, 
• 27 październik 2010 – 25 luty 2011 r. – w misji antyterrorystycznej NATO o kryptonimie ACTIVE ENDEAVOUR, podczas której operując na Morzu Śródziemnym zidentyfikował ponad 1000 jednostek pływających, pokonując jednocześnie pod wodą dystans ca 3.700 mil morskich, 
• 9 styczeń 2011 r. – „zaocznie” w XIX Finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, do wylicytowania był jednodniowy rejs na pokładzie okrętu (termin rejsu 21 czerwca), 
• 29 czerwiec – 3 lipca 2011 r. – w uroczystości objęcia przewodnictwa w Unii Europejskiej, wraz z fregatą ORP GEN T KOŚCIUSZKO i trałowcem ORP MIELNO, cumujące w Szczecinie jednostki zostały udostępnione do zwiedzania, 
• lipiec 2015 r. – goszczeniu na swoim pokładzie wizytującej 3 Flotyllę Obrony Wybrzeża w Gdyni delegację Marynarki Wojennej Pakistanu wraz z jej dowódcą admirałem Muhammadem Zakaullahem na czele,
• czerwiec 2016 r. – w krajowych ćwiczeniach ANAKONDA 2016, rejon: Morze Bałtyckie,
• 1 czerwiec – 21 czerwiec 2017 r. – w międzynarodowych ćwiczeniach BALTOPS 17, wraz z: okrętami transportowo – minowymi ORP GNIEZNO, ORP KRAKÓW oraz trałowcami ORP DĄBIE, ORP MIELNO, ORP WICKO, ORP MAMRY, ORP WDZYDZE rejon: Morze Bałtyckie,
• 5 wrzesień – 7 wrzesień 2017 r. – w ćwiczeniu typu PASSEX, wraz z fregatami ORP GEN T KOŚCIUSZKO, ORP GEN K PUŁASKI i korwetą ORP KASZUB oraz jednostkami z Niemiec, Holandii i Stałym Zespołem Sił NATO Grupa 1 (SNMG 1), rejon: Morze Bałtyckie, 
• 18 wrzesień 2017 r. – 22 września 2017 r. – w ćwiczeniach OSTROBOK 17, rejon: Morze Bałtyckie,
• wrzesień – październik 2017 r. – w morskiej fazie ćwiczeń DRAGON 17, rejon: Morze Bałtyckie,
• 25 styczeń – 26 styczeń 2018 r. – w ćwiceniu typu PASSEX, wraz z  fregatami ORP GEN T KOŚCIUSZKO, ORP GEN K PUŁASKI, korwetą ORP KASZUB, małymi okretami rakietowymi ORP PIORUN i ORP GROM, zbiornikowcem ORP BAŁTYK oraz duńską fregatą HDMS NIELS JUEL, rejon: Morze Bałtyckie.

 *     *     *

ORP BIELIK (296) ex KNM SVENNER (S 309) – submarine Type Kobben (other designation: Type 207), built by the shipyard Rheinstal-Nordseewerke in Emden under the contract for a series of 15 submarines for the Navy of the Kingdom of Norway. Since the first flag raising on KNM SVENNER, which took place on June 12,1967 for 34 years he sailed on Navy of the Kingdom of Norway, ending his service in 2001 (it was dictated by his age and cuts in the defense budget of the Kingdom of Norway). In the same year KNM SVENNER along with his 4 twins (were the last of the 15 submarines of the type Kobben in the Navy of the Kingdom of Norway) were offered seeking new units Poland (other bidders are: France with type Agosta and Israel with type GAL). Due the knowledge of the ships (acquired during joint maneuvers) and low cost of acquisition and exploitation won the Norwegian bid and the relevant agreement was signed on 15 February 2002, under which Polish Navy received 4 units and 1 dedicated to spare parts (ex KNM KOBBEN). The first time the flag at ORP BIELIK was raised on 8 August 2003 and his godmother was Mrs Jolanta Banach. During the ongoing service ORP BIELIK participated in the following events

• June 2004 – in the NATO exercise JOINT MARITIME COURSE, together with the frigate ORP GEN K PUŁASKI, area: North Sea, 
• July 2005 - in exercises with surface units, which underwent training as a part of the FOST center, based in the base in Plymouth ship acted as an aggressor and target), 
• October 18 – October 22, 2004 –in the Polish – German type PASSEX exercise, together with frigate ORP GEN K PUŁASKI and corvette ORP KASZUB, area: Baltic Sea, 
• January 14 – April 29, 2005 – in the NATO anti-terrorism mission ACTIVE ENDEAVOR, during which the operating in the Mediterranean vessel crossed ca 10.200 nautical miles, 
• September 12 – September 14, 2006 – in the Polish – Swedish exercise CROWN EAGLE 06, together with the rescue ship ORP PIAST and the Swedish HSwMS Belos, area: Baltic Sea, 
• October 11, 2006 – March, 29, 2007 – in NATO anti-terrorism mission ACTIVE ENDEAVOR, during which the operating in the Mediterranean ship crossed ca. 20.000 nautical miles, 
• May 20 – May 30, 2009 – in the domestic exercises PIRANIA 99, area: Baltic Sea, 
• September 8 – September 11, 2009 – in the Polish – Swedish exercise CROWN EAGLE 09, which was combined with the domestic exercise SMER/MEDEX, together with: frigate ORP GEN K PUŁASKI, school ship ORP WODNIK, rescue vessels ORP ZBYSZKO and ORP MAĆKO, transport boat K 5, rescue ship ORP LECH and the Swedish HSwMS BELOS, area: Baltic Sea, 
• October 27, 2010 – February 25, 2011 – in NATO anti-terrorism mission ACTIVE ENDEAVOR, during which the operating in the Mediterranean ship identified more than 1,000 vessels and crossed 3.700 nautical miles under water, 
• January 9, 2011 – "in absentia" in the XIX Final of the Great Orchestra of Christmas Charity, to bid was a one-day cruise aboard the ship (date of cruise on June 21), 
• June 29 – July 3, 2011 – in the celebration of the ceremony of taking over the presidency of the European Union, together with frigate ORP GEN T KOŚCIUSZKO and minesweeper ORP MIELNO, moored in Szczecin units were made available for sightseeing, 
• July 2015 – hosting on board, visited the 3^rd Coastal Defense Flotilla a delegation of the Pakistani Navy with its commander Admiral Muhammad Zakaullah, 
• June 2016 – in the domestic exercises ANAKONDA 2015, area: Baltic Sea, 
• June 1 – June 21, 2017 – in the international exercises BALTOPS 17, together with: minelaying/transport ships ORP GNIEZNO, ORP KRAKÓW and minesweepers ORP DĄBIE, ORP MIELNO, ORP WICKO, ORP MAMRY and ORP WDZYDZE, area: Baltic Sea, 
• September 5 – September 7, 2017 – in the exercises type PASSEX, together with frigates ORP GEN T KOŚCIUSZKO, ORP GEN K PUŁASKI and corvette ORP KASZUB and ships from NATO SNMG 1 team and units from Germany and Netherlands, area: Baltic Sea, 
• September 18 – September 22, 2017 – in the domestic exercises OSTROBOK 17, area: Baltic Sea, 
• September – October 2017 – in the maritime stage of the exercise DRAGON 17, area: Baltic Sea,
• January 25 - January 26.2018 – in the exercises type PASSEX, together with frigates ORP GEN T KOŚCIUSZKO, ORP GEN K PUŁASKI, corvette ORP KASZUB small misille boats ORP PIORUN & ORP GROM, tanker ORP BAŁTYK and the Danish frigate HDMS NIELS JUEL, area: Baltic Sea.

 *     *     *

Jednostki typu Kobben / Units type Kobben

• KNM KINN (S 316) – numer budowy / yard number 351, położenie stępki / keel laid: 18.03.1963, wodowanie / launched: 30.11.1963, wcielenie do służby / commissioned: 08.04.1964, wycofanie / decomissioned: 1990 / los / fate: samozatopiony w Bjørnefjorden w 1990 / scuttled in Bjørnefjorden in 1990,
• KNM KYA (S 317) – numer budowy / yard number 352, położenie stępki / keel laid: 26.05.1963, wodowanie / launched: 20.02.1964, wcielenie do służby / commissioned: 15.06.1964, wycofanie / decomissioned: 1989, los / fate: sprzedani Danii i przemianowany na HDMS SPRINGEREN (S 324) w służbie: 17.10.1991 – 25.11.2004, muzeum w forcie Langelandsfort / sold to Denmark and renamed to HDMS SPRINGEREN (S 324), in service: 17.10.1991 – 25.11.2004, now museum ship in fort Lanelandsfort, 
• KNM KOBBEN (S 318) – numer budowy / yard number 353, położenie stępki / keel laid: 09.12.1963, wodowanie / launched: 25.04.1964, wcielenie do służby / commissioned: 17.08.1964, wycofanie / decommissioned: 2001, los / fate: przekazany Polsce / transferred to Poland, 
• KNM KUNNA (S 319) – numer budowy / yard number: 354, położenie stępki / keel laid: 03.03.1964, wodowanie / launched: 16.07.1964, wcielenie do służby / commissioned: 29.10.1964, wycofanie / decommissioned: 1994, los / fate: przekazany Polsce / transferred to Poland, 
• KNM KAURA (S 315) – numer budowy / yard number: 355 , położenie stępki / keel laid: 19.05.1964, wodowanie / launched: 16.10.1964, wcielenie do służby / commissioned: 05.02.1965, wycofanie / decommissioned: 1989, los / fate: sprzedany Danii jako magazyn części zamiennych, złomowany w Odense w 1992 / sold to Denmark as a spare parts warehouse, scrapped in Odense in 1992, 
• KNM ULA od 1987 / since 1987 KNM KINN (S 300) – numer budowy / yard number: 356, położenie stępki / keel laid: 21.08.1964, wodowanie / launched: 19.12.1964, wcielenie do służby / commissioned: 07.05.1965, wycofanie / decommissioned: 1990, los / fate: złomowany w 1998, obudowa kiosku zachowana na ostrodze byłego niemieckiego bunkra U-bootów Dora I w Trondheim / scrapped in 1998 / conning tower preserved on the shelf of the former German u-boat bunker Dora I in Trondheim, 
• KNM UTSIRA (S 301) – numer budowy / yard number: 357, położenie stępki / keel laid: 30.10.1964, wodowanie / launched: 11.03.1965, wcielenie do służby / commissioned: 08.07.1965, wycofanie / decommissioned: 1991, los / fate: złomowany w 1998 roku / scrapped in 1998, 
• KNM UTSTEIN (S 302) – numer budowy / yard number: 358 , położenie stępki / keel laid: 08.01.1965, wodowanie / launched: 19.05.1965, wcielenie do służby / commissioned: 15.09.1965, wycofanie / decommissioned: 1990, los / fate: od 1998 okręt museum w Marinemuseet w Horten / since 1998 museum ship in Marinemuseet in Horten, 
• KNM UTVAER (S 303) – numer budowy / yard number: 359, położenie stępki / keel laid: 24.03.1965, wodowanie / launched: 30.07.1965, wcielenie do służby / commissioned: 01.12.1965, wycofanie / decommissioned: 1987, los / fate: sprzedany Danii i przemianowany na HDMS TUMLEREN (S 322), w służbie: 20.10.1989 – 17.08.2004, złomowany / sold to Denmark and renamed to HDMS TUMLEREN (S 322), in service: 20.10.1989 – 17.08.2004, scrapped, 
• KNM UTHAUG (S 304) – numer budowy / yard number: 360, położenie stępki / keel laid: 31.05.1965, wodowanie / launched: 08.10.1965, wcielenie do służby / commissioned: 16.02.1966, wycofanie / decommissioned: 1987, los / fate: sprzedany Danii I przemianowany na HDMS SAELEN (S 323), w służbie: 10.10.1990 – 21.12.2004, okręt muzeum na wyspie Holmen w Kopenhadze / sold to Denmark and renamed to HDMS SAELEN (S 323), in service: 10.10.1990 – 21.12.2004, museum ship on island Holmen in Copenhagen, 
• KNM SKLINNA (S 305) – numer budowy / yard number: 361, położenie stępki / keel laid: 17.08.1965, wodowanie / launched: 21.01.1966, wcielenie do służby / commissioned: 27.05.1994, wycofanie / decommissioned: 1994, los / fate: złomowany w 2001 roku / scrapped in 2001, 
• KNM SKOLPEN (S 306) – numer budowy / yard number: 362, położenie stępki / keel laid: 01.09.1965, wodowanie / launched: 24.03.1966, wcielenie do służby /commissioned: 17.08.1966, wycofanie / decommissioned: 2001, los / fate: przekazany Polsce / transferred to Poland, 
• KNM STADT (S 307) – numer budowy / yard number: 363, położenie stępki / keel laid: 01.02.1966, wodowanie / launched: 10.06.1966, wcielenie do służby / commissioned: 15.11.1966, wycofanie / decommissioned: 1986, los / fate: złomowany w 1989 / scrapped in 1989, 
• KNM STORD (S 308) – numer budowy / yard number: 364, położenie stępki / keel laid: 01.04.1966, wodowanie / launched: 02.09.1966, wcielenie do służby / commissioned: 14.02.1967, wycofanie / decommissioned: 1999, los / fate: przekazany Polsce / transferred to Poland, 
• KNM SVENNER (S 309) – numer budowy / yard number: 365, położenie stępki / keel laid: 08.09.1966, wodowanie / launched: 27.01.1967, wcielenie do służby / commissioned: 12.06.1967, wycofanie / decommissioned: 2001, los / fate: przekazany Polsce / transferred to Poland.

 *     *     *

Jednostki typu Kobben pod Polską banderą / Units type Kobben under Polish flag:

• ORP SOKÓŁ (294) ex KNM STORD – pierwsze wejście do Gdyni / first entrance to Gdynia: 04.06.2002, wcielenie do służby / commissioned: 04.06.2002, chrzest / christened: 04.06.2002, matka chrzestna / godmother: Grażyna Zemke,  
• Ex KOBBEN – pierwsze wejście do Gdyni / first entrance to Gdynia: 09.06.2002, magazyn części zamiennych, od 2011 roku stacjonarny okręt treningowy na terenie Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni/ spare parts warehouse, from 2011 stationary training ship in the Naval Academy in Gdynia,  
• ORP SĘP (295) ex KNM SKOLPEN – pierwsze wejście do Gdyni / first entrance to Gdynia: 24.07.2002, wcielenie do służby / commissioned: 16.08.2002, chrzest / christened: 16.08.2002, matka chrzestna / godmother: Małgorzata Szmajdzińska,  
• ORP BIELIK (296) ex KNM SVENNER – pierwsze wejście do Gdyni / first entrance to Gdynia: 22.10.2003, wcielenie do służby / commissioned: 08.09.2003, chrzest / christened: 24.10.2003, matka chrzestna / godmother: Jolanta Banach,  
• ORP KONDOR (297) ex KNM KUNNA – pierwsze wejście do Gdyni / first entrance to Gdynia: 18.11.2004, wcielenie do służby / commissioned: 20.11.2004, chrzest / christened: 27.11.2004, matka chrzestna / godmother: Danuta Hübner, wycofany ze służby / decommissioned: 20.12.2017.

*     *     *

Dane techniczne / Technical data:

Wyporność (nawodna / podwodna) / Displacement (surfaced / submerged):	435 / 485 ton / tons
Wymiary (d. x s. x z.) / Dimensions (l. x b. x d.):	45,2 x 4.7 x 4.8 m
Kadłub (materiał) / hull (material):	stal / steel
Napęd / propulsion: spalinowy / diesel:	2 x 4 suwowe 12 cylindrowe silniki diesla / 2 x 4 stroke 12 cylinders diesel engines: Maybach Mercedes Benz MB 820 N/1 każdy o mocy / each power 441 kW
	1 dwutorowy silnik elektryczny prądu stałego ze wzbudzeniem / 1 dual electric DC motors: Siemens  o mocy / with Power: 1100 kW
	276 ogniw kwasowych baterii ołowiowych: Norsk Akkumylatorfabriik lub Sunlight S.A. / 276 cells acid batteries: Norsk Akkumylatorfabriik or Sunlight S.A.
	1 śruba / 1 propeller
Prędkość (nawodna / podwodna) / Speed (surface / underwater):	10/17 węzłów / knots
Zasięg / Range:	podwodny / underwater:  - 141 Mm / Sm przy / at 6 w. / kn,  - 14 Mm / Sm przy / at 17 w. / kn,
	nawodny / surfaced:  - 5000 Mm / Sm przy / at 8 w. / kn
Wyposażenie obserwacyjno – elektroniczno - nawigacyjne / Observation – electronic - navigation equipment:	1 peryskop / 1 periscope: Carl Zeis StaS C/3 (2 peryskopy / 2 periscopes: Pilkington Group CK 30 na / on ORP BIELIK),
	pasywny system sonarowy: / passive sonar system: Krupp Atlas Elektronik PSU 83-51,
	sonar pasywny: / passive sonar: Velex M-5
	sonar aktywny do poszukiwania min i nawigacji: / active sonar for mine searching & navigation: EDO Model 1525
	1 radar nawigacyjny / 1 navigation radar: Decca BridgeMaster E
	pasywny system walki elektronicznej: / passive electronic warfare system: ArgoSystem AR 700
	odbiornik radiowy / radio receiver: Marconi 2207C
	nadajnik / transmitter: TA 2
	radionamiernik / radio ranger:Pr 761/3
	urządzenie kryptograficzne / encryption device:Adonis
	telefon podwodny / underwater phone: UT-2000
	AIS Saab R4
	GPS Koden
	GMDS ICS Nav5 Navtex
	żyrokompas / gyrocompass: Anschutz STD4; Arma Brown
	system nawigacji inercyjnej / inertial navigation system: Sperry Marine Mk.39
	log ciśnieniowy / pressure log: SAL 59U
	log elektromagnetyczny / electromagnetic log: Sperry Mk.2
	echosonda / echo sounder: Skipper GDS 101
Uzbrojenie / Armament:	8 dziobowych wyrzutni torpedowych kal. 533 mm / 8 bow torpedo tubes cal 533 mm
Załoga / Crew:	30 os / pers.

*     *     *

Bibliografia / Bibliography:

Tomasz Grotnik – Kobbeny czyli pół wieku pod wodą – Morze , Marzec 3/2017

strona archiwalna: http://mw.mil.pl

strona archiwalna: http://www.3fo.mw.mil.pl/index.php?akcja=aktualnosci3flot

http://3fo.wp.mil.pl/pl/index.html

http://www.polska-zbrojna.pl

*     *     *

Poniżej zdjęcia ORP BIELIK (296) (aby powiększyć kliknij na zdjęcie) / Below photos of the ORP BIELIK (296) (to enlarge click on the photo):

I. ORP BIELIK (296) widziany z plaży w Laboe w trakcie marszu do bazy w Kiel-Wik, czerwiec 2017 r. / I. ORP BIELIK (296) seen from the beach in Laboe during the march to the base in Kiel-Wik, june 2017.

II. ORP BIELIK (296) przy nadbrzeżu w bazie w Kiel-Wik, czerwiec 2017 r. / II. ORP BIELIK (296) at the quay at the base in  Kiel-Wik, June 2017.

III. ORP BIELIK w remoncie, Stocznia Marynarki Wojennej w Gdyni, sierpień 2013 r. / III. ORP BIELIK in overhaul, Naval Shipyard in Gdynia, August 2013.

IV. ORP BIELIK (296) przy nadbrzeżu bazy Gdynia-Oksywie, lipiec 2016 r.. / ORP BIELIK at quay naval base Gdynia-Oksywie, July 2016.

V. ORP BIELIK (296), Stocznia Remontowa, Gdańsk, 25.10.2019 r., autor: Waldemar Danielewicz. / ORP BIELIK, Remontowa Shipyard, Gdańsk 25.10.2019, author: Waldemar Danielewicz.